Κλιματιστικά: Air-κίνδυνοι και πώς να τους αντιμετωπίσετε

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Η εβδομαδιαία πρόγνωση του καιρού για τον Αύγουστο σας έχει ήδη προκαλέσει ρίγη πανικού. Έτσι αποφασίζετε να αναλάβετε δράση. Κλείνεστε λοιπόν στο σπίτι, σφραγίζετε ερμητικά παράθυρα και πόρτες και ανοίγετε τον κλιματισμό στo turbo και στους 12 βαθμούς Κελσίου. Η χρήση κλιματισμού όμως, μπορεί να ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία ιδιαίτερα αν περνάτε πολλές ώρες τις ημέρας κάτω από την (δροσερή) προστασία του και δεν φροντίζετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα να καθαρίζετε το φίλτρο. Ποιοι είναι αυτοί;

Κίνδυνος 1ος: Αλλεργική ρινίτιδα

Όπως επισημαίνουν οι ωτορινολαρυγγολόγοι, ο κλιματισμός με ψυχρό αέρα καταστρέφει τον φυσιολογικό μηχανισμό φίλτρου της ρινικής αναπνοής, με αποτέλεσμα τη δημιουργία φλεγμονών και την εκδήλωση ρινοκολπίτιδας (γνωστή και ως ιγμορίτιδα), αλλεργικής ρινίτιδας, ακόμη και βρογχίτιδας. Ειδικά για την αλλεργική ρινίτιδα οι ειδικοί γιατροί τονίζουν ότι έχει αυξηθεί σημαντικά η συχνότητά της τις τελευταίες δεκαετίες ως αποτέλεσμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Μάλιστα, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι το 28% των Ελλήνων πάσχει από αλλεργική ρινίτιδα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό πριν από 25 χρόνια ήταν 6%-7%.

Λογικό, αν αναλογιστεί κανείς πως στο κέντρο της Αθήνας, η ρύπανση της ατμόσφαιρας είναι μεγαλύτερη και επομένως τα φίλτρα των κλιματιστικών χρειάζονται συχνότερη συντήρηση. Ακόμα όμως και με σωστή χρήση όμως, όσοι έχουν ευαισθησία στο ανώτερο αναπνευστικό μπορεί να παρουσιάσουν ενοχλήσεις, για αυτό θα πρέπει να αποφεύγουν την παρατεταμένη έκθεση σε κλιματισμό.

Κίνδυνος 2ος: Ιοί

Τα κλιματιστικά και ιδιαίτερα όσα βρίσκονται σε κοινόχρηστους χώρους, αποτελούν τον νούμερο ένα «ένοχο» για την μετάδοση των περισσότερων ιών της γρίπης. Πώς γίνεται αυτό; Συσσωρεύουν παθογόνους μικροοργανισμούς από την αναπνοή και τον ιδρώτα και τους διαχέουν στην ατμόσφαιρα "ανακυκλώνοντας" τους. Από την μικροβιακή αυτή... διασπορά, σύμφωνα με ειδικούς παθολόγους, κινδυνεύουν κυρίως άτομα με προβληματικό ανοσοποιητικό σύστημα.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πως σε αυτές τις περιπτώσεις τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι και όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα ή έχουν μειωμένες άμυνες στο αναπνευστικό και τον οργανισμό τους, έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία. Και σε αυτήν την περίπτωση, για να μην γίνουν εχθρικά για την υγεία μας τα συστήματα κλιματισμού θα πρέπει να συντηρούνται σωστά και να τηρούνται πιστά οι εκάστοτε προδιαγραφές του κατασκευαστή.

Κίνδυνος 3ος: Μονοξείδιο του άνθρακα

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αν το κλιματιστικό χαλάσει, υπάρχει περίπτωση να εκλυθεί μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι δηλητηριώδες και θανατηφόρο αν ο χώρος δεν αερίζεται και οι παρευρισκόμενοι κοιμούνται. Παρόμοιο περιστατικό είχε συμβεί σε τουρίστες σε ξενοδοχείο της Κέρκυρας το 2006, όταν δύο ανήλικα παιδιά βρήκαν τραγικό θάνατο και οι γονείς τους μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση.

Κίνδυνος 4η: Νόσος των λεγεωνάριων

Σε περιπτώσεις ελλιπούς συντήρησης των υδροψυκτικών κεντρικών συστημάτων κλιματισμού σε μεγάλους χώρους, ενδέχεται να αναπτυχθεί το μικρόβιο της λεγιωνέλας, το οποίο είναι υπεύθυνο για την νόσο των λεγεωνάριων. Το εν λόγω βακτήριο προσβάλλει τους πνεύμονες προκαλώντας λοίμωξη ή πνευμονία, αλλά δεν είναι μεταδοτικό από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η νόσος ξεκινά σαν μια τυπική γρίπη (υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι, ξερός βήχας) και όσο εξελίσσεται ο ασθενής μπορεί να υποφέρει από πόνους στο στήθος, δύσπνοια, εμετούς και διάρροια. Η αγωγή περιλαμβάνει αντιβίωση, όμως το ρίσκο της μόλυνσης και πάλι αντιμετωπίζεται με τη σωστή συντήρηση των συστημάτων κλιματισμού.

Άλλοι κίνδυνοι

Οι ψύξεις είναι εξίσου συνηθισμένο φαινόμενο από την κατάχρηση του κλιματιστικού, επομένως η τοποθέτησή του θα πρέπει να γίνει σε κατάλληλο σημείο ώστε να δροσίζει το δωμάτιο, χωρίς όμως να σας «χτυπά» απευθείας. Επίσης, σοβαρό πρόβλημα στην υγεία των παρευρισκόμενων σε έναν κλιματιζόμενο χώρο προκαλεί ο καπνός του τσιγάρου και οι καρκινογόνες ουσίες που αυτός περιέχει. Αυτές ανακυκλώνονται διαρκώς στον χώρο και αν δεν υπάρχει επαρκής εξαερισμός, μπορούν να βλάψουν το αναπνευστικό σύστημα των παρευρισκόμενων, όπως ακριβώς και το παθητικό κάπνισμα.

Επίσης επικίνδυνοι είναι οι μύκητες και η σκόνη που επικάθονται και αναπτύσσονται στα συστήματα κλιματισμού που ενδεχομένως να προκαλέσουν αλλεργίες, ενώ η επιπεφυκίτιδα και η βλεφαρίτιδα είναι δύο ακόμα συνηθισμένες αλλεργικές αντιδράσεις σε χώρους όπου δεν γίνεται επαρκής συντήρηση του κλιματιστικού.

Συμβουλές για «ασφαλή» δροσιά

* Αλλάζετε τα φίλτρα συχνά, ανάλογα με την χρήση τους.

* Ρυθμίζετε την θερμοκρασία σε λογικές τιμές (όχι στους 18 βαθμούς Κελσίου), έτσι ώστε να μην ζεσταίνεστε, αλλά ούτε και να κρυώνετε. Εκτός του ότι αποφεύγετε την ψύξη, περιορίζετε την σπατάλη ενέργειας και χρημάτων, αποφεύγετε το... blackout της ΔΕΗ και συμβάλλετε στην προστασία του περιβάλλοντος.

* Κλείνετε το κλιματιστικό όταν δεν βρίσκεστε στο δωμάτιο.

* Σε αντίθεση με το τι ακούγεται για ερμητικά κλειστά παράθυρα και πόρτες, αφήνετε πάντα ένα παράθυρο μισάνοιχτο στον χώρο που κλιματίζεται, έτσι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας και να μην ξηραίνεται η ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα όταν κοιμάστε με ανοικτό κλιματιστικό.

*Αερίζετε συχνά τους χώρους του σπιτιού και ξεσκονίζετε τακτικά έπιπλα και υφάσματα που μπορεί να πιάσουν σκόνη. Το κλιματιστικό ανακυκλώνει την σκόνη που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκδήλωσης αλλεργιών.

* Ποτέ μην κάθεστε εκεί που «χτυπάει» το κλιματιστικό για πολύ ώρα. Το πιθανότερο είναι την επόμενη μέρα να υποφέρετε από ψύξη, πονοκέφαλο ή μυϊκούς σπασμούς.

* Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τον κλιματισμό στο αυτοκίνητο, όπου ο χώρος είναι περιορισμένος.