Τα εμβόλια που έσωσαν την ανθρωπότητα
Συγκεντρώσαμε όλα εκείνα τα εμβόλια, που σώζουν κάθε χρόνο τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το 2020, ευτυχώς μας χαιρέτησε πριν λίγες μέρες, με την ανακάλυψη των εμβολίων κατά του κορωνοϊού να αποτελεί δίχως άλλο το μεγαλύτερο επίτευγμα της περασμένης χρονιάς, καθώς αναμένεται να σώσει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη.
Ωστόσο, ό,τι κι αν λέει ο αντιεμβολιαστής της γειτονιάς σου, δεν είναι η πρώτη φορά που η ανακάλυψη ενός εμβολίου, αποδείχθηκε σωτήρια για την ανθρωπότητα, μιας και πολλές φορές στο παρελθόν οι επιστήμονες μάς βγάλανε ασπροπρόσωπους. Συγκεντρώσαμε λοιπόν σε μια λίστα όλα εκείνα τα εμβόλια, που έσωσαν και σώζουν ακόμη εκατομμύρια ζωές καθημερινά σε όλο τον κόσμο, με την ελπίδα ότι σύντομα θα εμβολιαστεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και για τον κορωνοϊό.
Το εμβόλιο κατά της ευλογίας
Το 1796 ο Έντουαρντ Τζέννερ, ένας γιατρός στο Μπέρκλεϊ του Γκλωστερσάιρ, στην αγροτική Αγγλία, τροποποίησε τη μέθοδο εμβολιασμού που είχε αναπτυχθεί στις αρχές του 18ου αιώνα Η διαδικασία ήταν πιο ασφαλής από την προηγούμενη και το άτομο δεν μετέδιδε την ασθένεια, η οποία σκότωνε εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο (τον 20ο αιώνα, υπολογίζεται ότι η ευλογιά προκάλεσε 300- 500 εκατομμύρια θανάτους). Μετά από επιτυχημένα προγράμματα εμβολιασμού κατά τη διάρκεια των 19ου και 20ου αιώνα, ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την εξάλειψη της ευλογιάς το 1980. Μέχρι σήμερα, η ευλογιά είναι η μοναδική νόσος του ανθρώπου που έχει εξαλειφθεί πλήρως.
Το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας
Το εμβόλιο που αναπτύχθηκε το 1952 από τον Τζόνας Σολκ στο πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ και ανακοινώθηκε στον κόσμο στις 2 Απριλίου το 1955, βοήθησε να σωθούν οι ζωές εκατομμυρίων παιδιών σε όλον τον κόσμο. Το εμβόλιο γίνεται σε 3 δόσεις και 2 επαναληπτικές και προφυλάσσει από την πολιομυελίτιδα, ασθένεια που μπορεί να έχει ως συνέπεια την παράλυση, ακόμη και τον θάνατο.
Μετά την ευρεία χρήση του εμβολίου πολιομυελίτιδας στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η συχνότητα εμφάνισης της πολιομυελίτιδας μειώθηκε δραματικά. Μια παγκόσμια προσπάθεια για την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας άρχισε το 1988, υπό την ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, την UNICEF, και του Διεθνούς Ρόταρυ. Οι προσπάθειες αυτές έχουν μειώσει τον αριθμό των ετήσιων διαγνωσμένων περιπτώσεων κατά 99%, από τις εκτιμώμενες 350.000 περιπτώσεις το 1988 στο χαμηλό των 483 περιπτώσεων το 2001, μετά το οποίο έχει παραμείνει στο επίπεδο των περίπου 1.000 περιπτώσεων το χρόνο (1.606 το 2009).
Το εμβόλιο MMR (κατά της ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς)
Το πλέον γνωστό εμβόλιο, που γίνεται στα παιδιά ολόκληρου του πλανήτη χρειάζεται μια δόση και άλλη μια επαναληπτική, και προφυλάσσει από τις αντίστοιχες ασθένειες. Τα εμβόλια για την ιλαρά έγιναν διαθέσιμα το 1963 και πριν από τη διάθεσή τους η ασθένεια μόλυνε 3 με 4 εκατομμύρια ανθρώπους τον χρόνο. Το εμβόλιο προστατεύει σε ένα ποσοστό 99% από την εμφάνιση ιλαράς και 95% από την εμφάνιση παρωτίτιδας και ερυθράς όταν δοθεί στον κατάλληλο χρόνο, με αποτέλεσμα στις αρχές του 2000 η ασθένεια της ιλαράς να έχει σχεδόν εκριζωθεί από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Ωστόσο το 2019, ως αποτέλεσμα της άνοδος του αντιεμβολιαστικού κινήματος, η ασθένεια επανεμφανίστηκε σε αρκετές χώρες, ανάμεσά τους κι η Ελλάδα.
Το εμβόλιο Tdap (κατά του τέτανου, της διφθερίτιδας και του κοκκύτη)
Το συγκεκριμένο εμβόλιο, προφυλάσσει από τις τρεις προαναφερθείσες ασθένειες που προκαλούνται από βακτήρια που μπορούν να στοιχίσουν τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. Χάρη στα εμβόλια που αναπτύχθηκαν, το ποσοστό θνησιμότητας για αυτές τις ασθένειες είναι ελάχιστο, ως αποτέλεσμα του σωστού και εκτεταμένου εμβολιασμού.
To εμβόλιο κατά της Ηπατίτιδας Β
Το πρώτο εμβόλιο ηπατίτιδας Β εγκρίθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1981.Μια βελτιωμένη έκδοση του εμφανίστηκε στην αγορά το 1986 κι έχει σώσει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων προλαμβάνοντας μια πολύ σοβαρή ασθένεια για τον γενικό πληθυσμό.
Το εμβόλιο κατά της φυματίωσης
Το εμβόλιο BCG (βάκιλος Calmette–Guérin), γνωστό επίσης ως αντιφυματικό εμβόλιο, είναι ένα εμβόλιο που χορηγείται κυρίως κατά της φυματίωσης, μιας ασθένειας που προκαλεί εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μολυνθεί με το μυκοβακτήριο της φυματίωσης, ενώ νέες μολύνσεις καταγράφονται με ρυθμό μία ανά δευτερόλεπτο. Υπολογίζεται ότι το 2007 υπήρχαν περίπου 13,7 εκατομμύρια χρόνιοι ασθενείς που έπασχαν από την ενεργό μορφή της νόσου. Τo 2010 σημειώθηκαν περίπου 8,8 εκατομμύρια νέα κρούσματα και 1,5 εκατομμύρια θάνατοι, κυρίως σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Το εμβόλιο κατά του ιού HPV
Τα εμβόλια κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι εμβόλια που προλαμβάνουν τη λοίμωξη από ορισμένους τύπους του ιού HPV. Τα διαθέσιμα εμβόλια προστατεύουν από δύο, τέσσερις ή εννέα τύπους του HPV. Όλα τα εμβόλια προστατεύουν κατ' ελάχιστον από τους τύπους HPV 16 και 18 που ενέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Εκτιμάται ότι μπορεί να προλαμβάνουν το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, το 80% των καρκίνων του πρωκτού, το 60% των καρκίνων του κόλπου, το 40% των καρκίνων του κόλπου και πιθανόν, κάποιους τύπους καρκίνων του στόματος. Για πρώτη φορά το εμβόλιο κατά των HPV κυκλοφόρησε το 2006 και δίχως άλλο πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της σύγχρονης ιατρικής.
To εμβόλιο του μηνιγγιτιδόκοκκου
Τα συγκεκριμένα εμβόλια που κυκλοφορούν χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της λοίμωξης από το μικρόβιο Ναϊσσέρια της μηνιγγίτιδας, ασθένειας που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, ενώ είναι θανατηφόρα αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Το πρώτο εμβόλιο έγινε διαθέσιμο τη δεκαετία του 1970 κι έκτοτε, έχουν υπάρξει διάφορες σωτήριες παραλλαγές του, υπεύθυνες για τη σωτηρία εκατομμυρίων παιδιών και ενηλίκων στον πλανήτη.
