Σύμβουλος γάμου: Οι σχέσεις στο μικροσκόπιο

του Γιώργου Κόκουβα

Το να βρεις τον κατάλληλο σύντροφο είναι δύσκολο. Ακόμα πιο δύσκολο, όμως, είναι το να στήσεις και να διατηρήσεις μια καλή σχέση μαζί του. Ακούμε συνεχώς για αύξηση διαζυγίων, ακούμε για την κρίση που επηρεάζει και τις διαπροσωπικές σχέσεις, ακούμε για το περιβόητο «γυαλί που ραγίζει». Ξανακολλά όμως;

Κι έτσι καταλήγουμε στο ερώτημα, για την απάντηση στο οποίο ζητήσαμε την βοήθεια της κ. Μαρίας Μαραγκοπούλου, Ψυχοθεραπεύτριας - Οικογενειακής Θεραπεύτριας, MSc Koινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής. Πότε είναι σημαντικό ένα ζευγάρι να καταφύγει στον ειδικό; Πώς ακριβώς τους βοηθά αυτός, όταν κλείνουν οι πόρτες του γραφείου και ανοίγει το «κουτί της Πανδώρας»; Ποια είναι τα συνηθέστερα προβλήματα σε μια σχέση και τελικά, με τη βοήθεια του συμβούλου, ξανακολλά το γυαλί; Η ειδικός μας δίνει απαντήσεις για ό,τι έχει σχέση… με μια σχέση.

*Πότε πρέπει ένα ζευγάρι να χτυπήσει την πόρτα του ειδικού;

Δεν «πρέπει», μας διορθώνει σωστά η κ. Μαραγκοπούλου. Πιο σωστά, υπάρχουν περιπτώσεις και καταστάσεις κατά τις οποίες είναι σημαντικό και βοηθητικό να απευθυνθεί σε έναν ειδικό. «Όταν ο ένας ή και οι δύο αντιμετωπίζουν δυσκολία να ευχαριστηθούν την σχέση τους στο 100%, όταν υπάρχουν προβλήματα, δύσκολα συναισθήματα, συγκρούσεις και μυστικά, όταν νιώθουν ότι υπάρχει κάτι που δεν τους αφήνει να είναι πια χαρούμενοι μαζί και δεν μπορούν να το διαχειριστούν μόνοι τους», μας αναλύει η ειδικός κάποια από τα «συμπτώματα» όσων φτάνουν στην πόρτα της για βοήθεια.

«Στόχος μας είναι να συνειδητοποιήσει το ζευγάρι τι δημιούργησε τη δυσκολία και όχι ποιος φταίει», σπεύδει να μας υπογραμμίσει – όπως μας λέει, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πηγαίνουν με το σκεπτικό της απόδοσης ευθυνών. «Συχνά, το πρώτο αίτημα κάποιου μέλους ζευγαριού είναι “πείτε του ότι έχει άδικο” ή “πείτε της ότι αυτή φταίει που δεν βρίσκει χρόνο να περάσουμε μαζί”. Δουλειά μας είναι να τους εξηγήσουμε πως ακόμη κι αν κάποιος έχει μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης, ο εντοπισμός του δεν μας δίνει τη λύση στο πρόβλημα», λέει η κ. Μαραγκοπούλου. Τελικός σκοπός της θεραπείας είναι να καταλάβει το ζευγάρι πώς μπορούν να είναι μαζί, απολαμβάνοντας ο ένας τον άλλον.

Ρωτάμε την ειδικό αν υπάρχει ακόμη και σήμερα το «ταμπού του ψυχοθεραπευτή», όπως το είχαμε αναλύσει σε παλιότερο δημοσίευμά μας, και τα ζευγάρια διστάζουν να ζητήσουν επιστημονική βοήθεια. «Όλο και περισσότερα σύγχρονα ζευγάρια απευθύνονται σε ειδικούς, γιατί υπάρχει πλέον σαφές αίτημα για ουσιαστικά ζωντανές συντροφικές σχέσεις. Δεν αρκούνται απλώς στο να έχουν μια σχέση, θέλουν αυτή να είναι ποιοτική και να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα», απαντά.

*Ποια είναι τα συνηθέστερα προβλήματα που… ραγίζουν το γυαλί;

Μακρύς ο κατάλογος, όσες και οι πτυχές της ζωής ενός ζευγαριού ή μιας οικογένειας – μάλιστα, τα προβλήματα μπορεί να αφορούν τη σχέση ως σύνολο αλλά και έναν μόνο από το ζευγάρι. Συγκρούσεις, συναισθήματα όπως θυμός, ζήλια, φόβος, ντροπή, απιστία, δυσκολίες με τα παιδιά (από την προσκόλληση σε κάποιον γονέα μέχρι τις αντιζηλίες μεταξύ αδελφών ή την εφηβεία και τις εξαρτήσεις). Ακόμη, διαταραχές συναισθηματικές ή συμπεριφοράς όπως η κατάθλιψη, το άγχος και οι κρίσεις πανικού είναι μερικά από τα ζητήματα που ανοίγουν τη λίστα. Η κ. Μαραγκοπούλου την συνεχίζει:

«Επιπλέον προβλήματα που μπορούν να φέρουν το ζευγάρι στον ειδικό είναι δυσκολία στην επικοινωνία (“δεν με καταλαβαίνει”), διαφορετικές ανάγκες (“εγώ θέλω να είμαστε μαζί, αλλά αυτός θέλει να βλέπει ποδόσφαιρο”), διαχείριση διλημμάτων (αυτονομία ή συντροφικότητα, διακοπές μαζί ή χώρια), ζητήματα που αφορούν το φύλο (ποιος κάνει τι στο σπίτι, ποιος έχει την οικονομική διαχείριση, πώς παρεμβαίνουν συγγενείς και φίλοι), θέματα σεξουαλικής φύσης (προβλήματα στύσης ή έλλειψη ερωτικής διάθεσης), διαχείριση σημαντικών περιόδων (γάμος, εγκυμοσύνη, πένθος), χρόνιες παθήσεις, ένα πιθανό διαζύγιο και πώς θα επηρεάσει τα παιδιά…

«Και ο κατάλογος συνεχίζεται… Αλλά μεγαλύτερη σημασία έχει, μέσα από το σύμπτωμα, να δοθεί η ευκαιρία να κατανοήσει ο καθένας περισσότερο τον εαυτό του, τους φόβους του, τις δυνάμεις του και την αλληλεπίδραση με τον σύντροφό του», αναφέρει η ειδικός.

*Και τι ακριβώς συμβαίνει σε μια συνεδρία;

Η κ. Μαραγκοπούλου μας ανοίγει την πόρτα και μας καθίζει στο «ντιβάνι» της, εξηγώντας μας πώς λειτουργεί η συμβουλευτική ζευγαριού και η ψυχοθεραπεία για δύο. Όπως λέει, το ζευγάρι είτε μόνο του, είτε σε ομάδες ζευγαριών, μοιράζονται τα συμβάντα, τις σκέψεις, τα συναισθήματά τους πάνω στα θέματα που το προβληματίζουν. Ο ειδικός αντλεί πληροφορίες από την λεκτική και μη επικοινωνία τους και στη συνέχεια, μέσω συζήτησης, τους βοηθά να κατανοήσουν τι συμβαίνει στην σχέση και πώς δημιουργήθηκαν οι δυσκολίες – τονίζουμε για άλλη μια φορά, πως δεν αναζητείται ποιος φταίει.

«Ο ψυχοθεραπευτής δεν είναι δικαστής, δεν κρίνει, δεν ακυρώνει, ούτε παίρνει το μέρος κάποιου. Παίρνει το μέρος μόνο της υγιούς σχέσης, εφόσον φυσικά το θέλει πραγματικά και το ζευγάρι, ώστε να αφοσιωθεί στις ανάγκες του καθενός τους και να τους απεγκλωβίσει», λέει η κ. Μαραγκοπούλου. Μας εξηγεί, επιπλέον, πως, εφόσον σε μια σχέση υπάρχει δέσμευση μεταξύ των δύο, η θεραπεία που χαράσσει ο ειδικός από κοινού με το ζευγάρι δεν διαφέρει μεταξύ ανύπναντρων και παντρεμένων ζευγαριών.

*Λύνονται όλα τα προβλήματα;

Αρκεί να το θέλει το ζευγάρι, είναι το επιμύθιο όσων μας εξηγεί η ειδική οικογενειακή σύμβουλος. Οι προϋποθέσεις που θέτει, για μια επιτυχή αντιμετώπιση των προβλημάτων, είναι η έγκαιρη απόφαση των ενδιαφερόμενων να απευθυνθούν σε ειδικό, και φυσικά η επιθυμία και των δύο να ξεπεράσουν το πρόβλημα. «Εφόσον και οι δύο θέλουν να μη διαλυθεί η σχέση τους, μπορούν να καταφέρουν να αποτρέψουν όσα τους έκαναν να σκεφτούν τον χωρισμό ως μόνη λύση», τονίζει, προσθέτοντας πως, στην περίπτωση που ένας εκ των δύο ή και οι δύο έχουν δηλητηριάσει τη σχέση και δεν επιθυμούν την συνέχισή της, η ψυχοθεραπεία βοηθά να υπάρξει τουλάχιστον ένας καλός χωρισμός.

*Κρίση… ατόμων ή σχέσεων;

Ο εγωκεντρισμός σίγουρα δεν είναι... κομπάρσος στις μέρες μας. Μήπως σήμερα τα προβλήματα πηγάζουν από το άτομο και όχι από τις σχέσεις; Η κ. Μαραγκοπούλου παραθέτει την άποψή της: «Παλιότερα, στα αντρόγυνα υπήρχε το κομμάτι του σεβασμού και της αναγνώρισης γι’ αυτό που ο καθένας πρόσφερε στο σπίτι – ο άνδρας ήταν ο κουβαλητής και η γυναίκα ήταν η νοικοκυρά. Μάλιστα, τότε ο άνδρας και η γυναίκα υπήρχαν μέσα από τους ρόλους τους ως γονείς και όχι ως ζευγάρι. Η συντροφικότητα αποτελεί πλέον ένα από τα υγιή αιτήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Ναι μεν υπάρχουν περισσότερα διαζύγια, αλλά υπάρχουν και πολύ πιο ουσιαστικοί και συνειδητοποιημένοι γάμοι», αισιοδοξεί.

Η οικονομική κρίση, δεν λείπει ως παράγοντας και από τις ερωτικές και οικογενειακές σχέσεις –από πού λείπει πλέον άλλωστε; Όπως μας λέει η ειδικός, η κρίση επηρεάζει και εντείνει τις δυσκολίες στις σχέσεις ενός ζευγαριού, αλλά αν στραφούμε στην Ιστορία, θα δούμε πως υπήρξαν πολλές φορές δυσκολίες που πήγαζαν από την κοινωνική πραγματικότητα, που ωστόσο μετατράπηκαν σε ευκαιρίες να αναθεωρηθεί ο τρόπος ζωής και να διαφοροποιηθεί η προσωπική οπτική του καθενός, ώστε να προσαρμοστεί ως προς το πώς βιώνει τα πράγματα.

*Πόσο κοστίζει μια συνεδρία;

Το κόστος, όπως μας ενημερώνει η κ. Μαραγκοπούλου, κυμαίνεται από ειδικό σε ειδικό και από προσέγγιση σε προσέγγιση. «Προσωπικά, θεωρώ πως σε καιρό κρίσης, ως ειδικοί οφείλουμε να μην ζητάμε από τους ανθρώπους κάτι που δεν μπορούν να μας δώσουν». Ενδεικτικά, μία ωριαία συνεδρία στοιχίζει περί τα 50€, όσο δηλαδή περίπου μια μέση επίσκεψη σε ιδιώτη γιατρό, παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ακόμη πολλοί ψυχοθεραπευτές που χρεώνουν μέχρι και 120€.

Σχετικά με τον αριθμό των συναντήσεων, ακόμη και μία συνεδρία είναι σημαντική, γιατί μπορεί να δείξει στο ζευγάρι τον δρόμο ώστε να κατανοήσει τι δυσκολεύει την σχέση και να το δουλέψει και μόνο του. Σίγουρα, όμως, μια σειρά συναντήσεων, ανάλογα πάντα με τα προβλήματα, την έντασή τους, τις οικονομικές δυνατότητες και την γνώμη του ειδικού μπορούν να βοηθήσουν πιο ολοκληρωμένα.

Σημαντικό είναι, τονίζει η ειδική ψυχοθεραπεύτρια, το ζευγάρι να επιλέξει τον κατάλληλο ειδικό, με τον οποίο έχει νιώσει άνεση και ασφάλεια από τα πρώτα κιόλας λεπτά – έχει ακούσει, όπως μας είπε, εξωφρενικές ιστορίες για θεραπευτές που πίεζαν τους πελάτες τους να κάνουν έρωτα χωρίς να θέλουν, και η γυναίκα ένιωθε κακοποιημένη. Ο ειδικός οφείλει να έχει εξειδικευμένη εμπειρία πάνω σε θέματα οικογένειας, σχέσεων και δυναμικής.

Τέλος, η κ. Μαραγκοπούλου μας αναφέρει πως υπάρχει και η βολική επιλογή των online συναντήσεων μέσω Skype, όταν το ζευγάρι βρίσκεται σε απομακρυσμένη περιοχή, ενώ το κόστος είναι ακόμη χαμηλότερο (περί τα 35€ ανά συνεδρία).

*Για όσους θέλουν να συμμετάσχουν στο βιωματικό σεμινάριο της κ. Μαραγκοπούλου, που ασχολείται μεταξύ άλλων και με τη συντροφικότητα, την αλληλεπίδραση και την κατανόηση μέσω του παιχνιδιού, μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες εδώ για το σχετικό event στο Πολιτιστικό Κέντρο Ακαδήμεια.