Γιατί μας ενοχλούν τα ΚΕΦΑΛΑΙΑ;

Οι θαμώνες των chat rooms γνωρίζουν πολύ καλά ότι η χρήση ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ γραμμάτων στον κυβερνοχώρο θεωρείται αντίστοιχη του να φωνάζεις σε δημόσιο χώρο –κάτι μεταξύ αγένειας και ενοχλητικής προς τους γύρω σου συμπεριφοράς. Μια λογίστρια στη Νέα Ζηλανδία, μάλιστα, έχασε πρόσφατα τη δουλειά της γιατί έστελνε e-mail γεμάτα κεφαλαία.

Με αφορμή την είδηση, το BBC αναρωτήθηκε πώς φτάσαμε ως εδώ, πώς ένας συγκεκριμένος τύπος γραμμάτων εντυπώθηκε στη συνείδηση του περισσότερου κόσμου ως μη αποδεκτός, και απευθύνθηκε σε ειδικούς για να βρει την απάντηση.

«Ιστορικά, τα κεφαλαία γράμματα αποτύπωναν κάποιου είδους επισημότητα» λέει ο Paul Luna, διευθυντής του τμήματος τυπογραφίας και γραφικής επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Reading. «Έχουν συσχετιστεί με πράγματα όπως οι ρωμαϊκές επιγραφές και η επίσημη παρουσίαση κειμένου. Ενέχουν κατά κάποιο τρόπο αρχιτεκτονική αξία».

Το forum της αρχαίας Ρώμης, για παράδειγμα, προέβαλλε το βίο και την πολιτεία του αυτοκράτορα, γραμμένα με κεφαλαία γράμματα.

Με την πάροδο του χρόνου, τα μικρά γράμματα αναπτύχθηκαν ως γρηγορότερος τρόπος γραφής, ενώ τα κεφαλαία πέρασαν από την απόδοση τιμών στον «ταπεινό» διαχωρισμό του κειμένου –στην αρχή της πρότασης, στα κύρια ονόματα κλπ.

«Αν και κάποιες φορές χρησιμοποιούνταν για να δώσουν έμφαση, στους τυπογράφους δεν άρεσε το πυκνό κείμενο που δημιουργούσαν, κάνοντας τη σελίδα γκρι» προσθέτει ο κ. Luna.

Η υψηλή ανάλυση των τυπωμένων κειμένων επέτρεψε τη χρήση άλλων τρόπων, όπως τα bold και τα πλάγια γράμματα, για την απόδοση έμφασης, αλλά η χαμηλή ανάλυση της οθόνης αναγκάζει συχνά τους χρήστες του internet να χρησιμοποιούν το πλήκτρο caps lock για να τονίσουν κάτι.

«Το πρόβλημα με τα e-mail είναι ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο etiquette» λέει ο Martin Manser, συγγραφέας του The Good Word Guide «ενώ στην παραδοσιακή αλληλογραφία υπάρχουν ορισμένες συμβάσεις που υπαγορεύουν το σωστό και το λάθος, στην ηλεκτρονική επικοινωνία τα πράγματα είναι πιο ρευστά».

Τελικά, στον «βιαστικό» κόσμο της online επικοινωνίας, τα κεφαλαία έχουν καθιερωθεί ως ο εύκολος –και γρήγορος– τρόπος για να επικοινωνήσουμε ενθουσιασμό ή αναστάτωση –για να υψώσουμε τη φωνή, σε αντιστοιχία με την ομιλία.

Ο παραλήπτης, όμως, της πρότασης που έχει γραφτεί με το caps lock πατημένο νιώθει σα να του φωνάζουν. Υπάρχει άραγε λογική εξήγηση γι’ αυτό; Μήπως όλα αυτά τα ορθογώνια γράμματα φαίνονται «απότομα», σκληρά στο ανθρώπινο μάτι;

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, είναι όντως έτσι –καθότι οι άνθρωποι έχουν μάθει να διαβάζουν αναγνωρίζοντας το σχήμα των γραμμάτων, και τα σχήματα των μικρών γραμμάτων διαφέρουν μεταξύ τους περισσότερο από αυτά των κεφαλαίων, το να διαβάσουμε μια πρόταση γραμμένη με κεφαλαία μας δυσκολεύει, γιατί παίρνει περισσότερο χρόνο.

Σύμφωνα, όμως, με τον κ. Luna, αυτά είναι ανοησίες: άλλες έρευνες, λέει, δείχνουν ότι δεν υπάρχει διαφορά στην ανάγνωση μικρών και κεφαλαίων. Ίσως, τελικά, να είναι απλά θέμα συνήθειας.