Πώς επηρεάζουν το περιβάλλον οι γιορτές των Χριστουγέννων;

Δικαίως τα Χριστούγεννα είναι η ομορφότερη εποχή του χρόνου. Δυστυχώς όμως είναι και μια αρκετά επιβλαβής γιορτή για το περιβάλλον.
Πώς επηρεάζουν το περιβάλλον οι γιορτές των Χριστουγέννων;
Τα Χριστούγεννα για τους περισσότερους από εμάς είναι μία ευχάριστη γιορτή. Μια ευκαιρία να τα δούμε τους αγαπημένους μας, να ανταλλάξουμε δώρα και αγάπη. Σαν happening όμως, δεν είναι αθώα σαν το θείο βρέφος. Για την ακρίβεια, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις τα αποκαλούν τη «μεγαλύτερη ετήσια περιβαλλοντική καταστροφή στον κόσμο.

Μία έρευνα που συμπεριέλαβε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες, έδειξε ότι το μέσο νοικοκυριό ξόδεψε 445 ευρώ το 2017 σε τρόφιμα, ποτά και δώρα — με το Ηνωμένο Βασίλειο να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με 639 ευρώ, ενώ οι Ολλανδοί ξόδεψαν τα λιγότερα, δηλαδή 341 ευρώ.

Πώς όμως η περίοδος των εορτών επηρεάζει το περιβάλλον;

1. Βουνά απορριμμάτων

Κάθε Χριστούγεννα, η ποσότητα των απορριμμάτων που παράγονται στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξάνεται κατά 30%, σύμφωνα με μελέτη της εταιρείας διαχείρισης απορριμμάτων Biffa. Αυτό περιλαμβάνει περίπου 365.000 χιλιόμετρα μη ανακυκλώσιμου χαρτιού περιτυλίγματος – αρκετό για να τυλίξει τον ισημερινό εννέα φορές - και 1 δισεκατομμύριο κάρτες που καταλήγουν στα σκουπίδια.

Η περιβαλλοντική ομάδα Hubbub το 2019 προειδοποίησε ότι περίπου 12 εκατομμύρια χριστουγεννιάτικα πουλόβερ επρόκειτο να ραφτούν εκείνη τη χρονιά από βρετανούς - παρά τα 65 εκατομμύρια που ήδη κρέμονταν στις ντουλάπες των κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Το χριστουγεννιάτικο πουλόβερ είναι ένα από τα χειρότερα παραδείγματα fast fashion, με δύο στα πέντε να φοριούνται μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου», δήλωσε η Sarah Divall, συντονίστρια προγράμματος φιλανθρωπικής οργάνωσης.

Εκτός από την αύξηση των απορριμάτων, η έρευνα του Hubbub επεσήμανε ότι τα περισσότερα από τα καινούρια πουλόβερ περιέχουν πλαστικό. Η ανάλυσή της σε 108 ρούχα που πωλήθηκαν φέτος από 11 λιανοπωλητές, διαπίστωσε ότι το 95 τοις εκατό των πουλόβερ ήταν κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου ή εν μέρει από πλαστικά υλικά.

2. Χριστουγεννιάτικα δέντρα

«Να αγοράσω αληθινό ή ψεύτικο δέντρο;». Το μεγάλο δίλημμα.

Σύμφωνα με την Carbon Trust, ένα αληθινό χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει «σημαντικά χαμηλότερο» αποτύπωμα άνθρακα από ένα τεχνητό δέντρο, ειδικά εάν απορριφθεί σωστά. Ο οργανισμός υπολόγισε ότι ένα φυσικό χριστουγεννιάτικο δέντρο ύψους 2 μέτρων που απορρίπτεται σε χώρο υγειονομικής ταφής, επειδή σαπίζει, έχει αποτύπωμα περίπου 16 κιλών CO2, λόγω των εκπομπών μεθανίου. Ένα δέντρο που απορρίπτεται με καύση, αναφύτευση ή θρυμματισμό έχει αποτύπωμα περίπου 3,5 κιλών CO2.

Ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο μήκους 2 μέτρων από πλαστικό, από την άλλη πλευρά, έχει αποτύπωμα άνθρακα περίπου 40 κιλά CO2 λόγω των ενεργοβόρων διαδικασιών παραγωγής, ενώ ένα πραγματικό πεύκο ή έλατο απορροφά φυσικά CO2 και απελευθερώνει οξυγόνο πριν κοπεί . Αυτό σημαίνει ότι όσο επιλέγουν τεχνητό δέντρο πρέπει να το χρησιμοποιούν για τουλάχιστον μια δεκαετία, προκειμένου οι περιβαλλοντικές του επιπτώσεις να είναι ίσες με αυτές των φυσικών δέντρων.

3. Επικίνδυνα δώρα

Τα περισσότερα από τα παιχνίδια με τα οποία θα παίζουν τα παιδιά είναι κατασκευασμένα στην Κίνα.

Το 2017, η ΕΕ εισήγαγε παιχνίδια κόστους σχεδόν 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ εξήγαγε μόνο περίπου 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τη Eurostat, το 86 τοις εκατό αυτών των παιχνιδιών προέρχονταν από την Κίνα.

Ωστόσο, ορισμένα από αυτά τα προϊόντα μπορεί να περιέχουν μη ασφαλή επίπεδα απαγορευμένων χημικών ουσιών. Εθνικοί αξιωματούχοι απέκλεισαν την πώληση 248 τύπων παιχνιδιών στην ΕΕ φέτος αφού οι δοκιμές βρήκαν παράνομα επίπεδα τοξικών χημικών ουσιών.

Τα περισσότερα από αυτά τα προβληματικά παιχνίδια (88 τοις εκατό) αποστέλλονταν από την Κίνα, σύμφωνα με αξιολόγηση δεδομένων από το σύστημα προειδοποίησης Rapex της ΕΕ που δημοσιεύτηκε από τη ΜΚΟ «Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος». Το πενήντα ένα τοις εκατό των προϊόντων περιείχαν φθαλικές ενώσεις, ένα πλαστικό πρόσθετο που ταξινομείται ως χημική ουσία που προκαλεί ενδοκρινικές διαταραχές.

Πέρυσι, ο Σουηδικός Οργανισμός Χημικών Εξέτασε 106 προϊόντα από διαδικτυακούς λιανοπωλητές εκτός ΕΕ και βρήκε απαγορευμένες ουσίες, όπως μόλυβδο, φθαλικές ενώσεις και κάδμιο, σε 40 από αυτά. Σε μια παρόμοια μελέτη που διεξήχθη το 2016, η υπηρεσία διαπίστωσε ότι το 2 τοις εκατό από τα 44 «αμφιλεγόμενα» παιχνίδια που εισήχθησαν στη Σουηδία περιείχαν απαγορευμένες χημικές ουσίες.

Η υπεύθυνη χημικής πολιτικής της ΕΕΒ, Τατιάνα Σάντος, δήλωσε ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αντιμετωπίζουν μια «πλημμύρα» επικίνδυνα μολυσμένων κινεζικών παιχνιδιών. «Όπου οι επιθεωρητές λαμβάνουν τους πόρους που χρειάζονται, κάνουν εξαιρετική δουλειά. Ωστόσο αναρωτιόμαστε πόσα προϊόντα δεν ελέγχονται", είπε.

4. Η γαλοπούλα

Ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός αντίκτυπος του χριστουγεννιάτικου δείπνου προέρχεται από το κρέας, σύμφωνα με τον Christian Reynolds, ο οποίος ερευνά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εορταστικών δείπνων στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ.

Η επιλογή κρέατος, ωστόσο, μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 70 τοις εκατό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προκύπτει από ένα γεύμα, με τη γαλοπούλα να έχει χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα από το βόειο κρέας ή το αρνί. Οι διατροφικές επιλογές των χορτοφάγων, προφανώς, έχουν ακόμη χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα.

Για παράδειγμα, ένα κιλό πρωτεΐνης βόειου κρέατος ή αρνιού μπορεί να παράγει από 643 κιλά έως 749 κιλά διοξείδιο του άνθρακα — δηλαδή παράγει περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από έναν επιβάτη που πετά από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη. Μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ διαπίστωσε ότι ένα μέσο χριστουγεννιάτικο δείπνο με γαλοπούλα έχει αποτύπωμα άνθρακα 20 κιλά CO2.

Μήπως ήρθε η ώρα να μιμηθούμε την Πολωνία; Το κύριο πιάτο στα πολωνικά τραπέζια για την παραμονή των Χριστουγέννων είναι ο κυπρίνος και μια μελέτη του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι τα ψάρια που ζουν στη λάσπη έχουν αποτύπωμα άνθρακα λιγότερο από 2 κιλά CO2 ανά κιλό κρέατος.

Στον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του εορταστικού γεύματος συνυπολογίζεται και το λεγόμενο «food waste» (σπατάλη τροφίμων): στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου 2 εκατομμύρια γαλοπούλες, 74 εκατομμύρια κιμαδόπιτες και 17,2 εκατομμύρια λαχανάκια Βρυξελλών πετιούνται κάθε Χριστούγεννα, σύμφωνα με μια μελέτη της Biffa.

5. Χριστουγεννιάτικες αποδράσεις

Πάνω από 250 εκατομμύρια Ευρωπαίοι διασχίζουν την ήπειρο κατά τη διάρκεια των εορτών για να επισκεφθούν την οικογένεια και τους φίλους τους, σύμφωνα με έρευνα της MasterCard. Ο μέσος Ευρωπαίος θα διανύσει 516 χιλιόμετρα, περίπου την απόσταση από το Παρίσι στο Άμστερνταμ, με σχεδόν το ένα τέταρτο αυτών να αφορά αεροπορικά ταξίδια. Και προφανώς, αυτά τα ταξίδια αυξάνουν κι άλλο τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Το αποτύπωμα άνθρακα που προκαλείται από τα αεροσκάφη έχει αυξηθεί κατά 20 τοις εκατό στην Ευρώπη από το 2005 και συνεχίζει να αυξάνεται κατά μέσο όρο 4 τοις εκατό ετησίως. Αυτή τη στιγμή αντιπροσωπεύει περίπου το 2,5 τοις εκατό των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αν με κάποιον τρόπο οι αεροπορικές εταιρίες ήταν χώρα, θα ήταν ο έκτος μεγαλύτερος ρυπαντής άνθρακα στον κόσμο, επισκιάζοντας τη Γερμανία.


Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v