του Γ.Ι. Δημητρομανωλάκη
Είναι ίσως ένα από τα αρχαιότερα και διασημότερα κρασιά του κόσμου που μόνο λίγοι έχουν την δυνατότητα να δοκιμάσουν. Είναι ένα μεγαλειώδες και αριστοκρατικό κρασί που αποτελεί μοντέλο για όλους τους παραγωγούς του πλανήτη.
Όμως, για να το γευτεί κάποιος θα πρέπει να διαθέσει μια μικρή περιουσία.
Η τιμή του στις κάβες κυμαίνεται από 150 ευρώ (αφορά την κακή χρονιά του 1976) έως 1300 ευρώ που τιμάται η χρονιά του 1945, καθώς από τους ειδικούς έχει χαρακτηριστεί η κορυφαία του 20ου αιώνα.
Ιστορία 906 ετών
Το Chateau Margaux με το όνομα και την έκταση που έχει ακόμα και σήμερα ιδρύθηκε από την Οικογένεια Lestonnac το 1572. Όμως, από τον 12ο αιώνα υπήρχε στην περιοχή αυτή του Μπορντό το ”La Mothe de Margaux” που θεωρείται ”πρόγονος” του Chateau Margaux.
Για πρώτη φορά εμφανίστηκε σε δημοπρασία στους Christies το 1776. ”Ένα εξαιρετικό μπορντό κρασί με υπέροχο γεύση από την χρονιά του 1771” έγραφε ο κατάλογος των δημοπρασιών εκείνης της χρονιάς.
Το 1784 ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Γαλλία Τομας Τζέφερσον (μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ) είχε γράψει ότι ”δεν είναι δυνατόν να υπάρξει καλύτερο κρασί στο Μπορντό.”
Με την ταξινόμηση του 1855, χαρακτηρίστηκε ως Premier Cru μαζί με το Ch. Latour, το Ch. Lafite Rothschild, το Ch. Haut Brion και το Ch. d’ Yquem.
Υπενθυμίζεται ότι εκείνη την χρονιά στην παγκόσμια έκθεση του Παρισιού οι παραγωγοί των περιοχών Mentoc, Sauternes και Graves στο Bordeaux λαμβάνοντας υπoψιν την ποιότητα (σε τυφλή γευσιγνωσία) και τις τιμές των κρασιών από το 1755 έως εκείνο το έτος, ταξινόμησαν 61 Chateaux. Έτσι, 5 chateau ταξινομηθήκαν ως πρώτοι αμπελώνες ή πρώτοι παραγωγοί (Premiers crus), 14 chateau ως δεύτεροι αμπελώνες η δεύτεροι παραγωγοί (Deuxiemes crus), 14 chateau ως τρίτοι αμπελώνες (Troisiemes Crus), 14 chateau ως τέταρτοι αμπελώνες (quatriemes crus) και 18 chateau ως πέμπτοι αμπελώνες (Cinquiemes curs).
Προσέξτε όμως: Στην ελληνική γλώσσα μπορεί η έννοια δεύτερος αμπελώνας η τρίτος αμπελώνας να έχει αρνητική χροιά, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με τις ταξινομήσεις των μεγάλων γαλλικών Chateaux.
Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν δεύτεροι αμπελώνες ισάξιοι ή σχεδόν ισάξιοι με τους πρώτους, όπως για παράδειγμα το Pichon Lalande που αν και Deuxieme Cru θεωρείται μύθος.
Ακόμα και το Lynch Bages που ενώ είχε ταξινομηθεί ως πέμπτος αμπελώνας, σήμερα όπως λένε οι ειδικοί, του αξίζει ο χαρακτηρισμός ”δεύτερος αμπελώνας”.
Επιπροσθέτως υπάρχουν κρασιά που δεν έχουν ταξινομηθεί ποτέ αλλά ίσως είναι καλύτερα από το Ch. Latour η το Ch. Lafite Rothschild και σήμερα για να τα αγοράσει κάποιος θα πρέπει να πληρώσει πάνω από 1000 ευρώ το μπουκάλι.
Τέτοια είναι τα μυθικά Petrus και Le Pin- αμφότερα από την κοινότητα του Pomerol στο Μαργκο.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η ταξινόμηση του 1855 (που δεν έχει αναθεωρηθεί από τότε με εξαίρεση το Mouton Rothschild ιδιοκτησίας της πανίσχυρης οικογένειας των τραπεζιτών που στις αρχές του 1970 από Deuxieme cru έγινε Premier cru) έγινε με κριτήρια την ποιότητα την τιμή αλλά... και το marketing της εποχής που όμως το εκμεταλλεύτηκαν και το εκμεταλλεύονται στο έπακρο οι ιδιοκτήτες των μεγάλων Château.
Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι 150 χρόνια μετά δεν έχει αναθεωρηθεί...
Ένας Έλληνας στον δρόμο του Chateau Margaux
Μέχρι και τις αρχές του 1960 Chateau Margaux εθεωρείτο ένα από τα κορυφαία γαλλικά κρασιά. Όμως, τα άσχημα νέα ηλθαν μετά το 1962. Σχεδόν όλες χρονιές έως και το 1975 χαρακτηριστήκαν από μετριότητα. Αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί το κύρος του στην αγορά.
Επιπροσθέτως, εξαιτίας της πετρελαϊκής κρίσης του 1973 η αγορά του ακριβού κρασιού παγκοσμίως εισηλθε σε βαθιά ύφεση. Έτσι, οι τότε ιδιοκτήτες του Pierre και Bernard Ginestet αναγκάστηκαν να το βγάλουν προς πώληση.
Τότε ακριβώς εμφανίστηκε ο άνθρωπος που έμελλε να αλλάξει και πάλι το μέλλον του Chateau Margaux.
Ένας πάμπλουτος Έλληνας επιχειρηματίας που ζούσε στην Γαλλία, ο Ανδρέας Μεντζελοπουλος, μαζί με την σύζυγο του Λάουρα προσέφεραν το 1977 στην οικογένεια Ginestet το ποσό των 72 εκ. γαλλικών φράγκων (σε σημερινές τιμές περίπου 10,5 εκατ. ευρώ) και εξαγόρασαν την επιχείρηση.
Η καταγωγή του Μετζελοπουλου ήταν από την Πελοπόννησο. Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1915 και ο πατέρας του ήταν ξενοδόχος. Μιλούσε έξι γλώσσες, σπούδασε στην Γαλλία και στην συνέχεια ασχολήθηκε με το εμπόριο των δημητριακών στη Κίνα, την Ινδία και το Πακιστάν.
Επέστρεψε στο Παρίσι όπου αγόρασε την Félix Potin, μια φίρμα που είχε ιδρυθεί το 1844 και είχε 80 παντοπωλεία σε ολόκληρη την χώρα.
Λίγα χρονιά μετά υπό την διαχείριση του Μεντζελοπουλου η εταιρία διέθετε 1.600 supermarkets και παντοπωλεία και μια σειρά από ακριβά ακίνητα στο Παρίσι.
Αμέσως μετά την εξαγορά του chateau οι Έλληνες μεγιστάνες προσέλαβαν τους αξιότερους οινολόγους της χώρας και επένδυσαν πολλά χρήματα προκειμένου να το αναβαθμίσουν. Τα αποτελέσματα ηλθαν σχεδόν αμέσως. Η επόμενη χρονιά του 1978 χαρακτηρίστηκε εντυπωσιακή.
Δυστυχώς ο οραματιστής Ανδρέας Μεντζελοπουλος απεβίωσε το 1980 και δεν πρόλαβε να δει το Chateau Margaux να μεγαλουργεί ξανά.
Την διαχείριση του Chateau ανέλαβε η κόρη του Corrine η οποία κατάφερε να ανεβάσει και πάλι στον θρόνο του το μεγαλειώδες αυτό κρασί. Το διαφήμισε σε ολόκληρο τον κόσμο και ειδικά στις ΗΠΑ, στην Ρωσία, στην Μεγάλη Βρετανία, στην Ιαπωνία ανοίγοντας τις πύλες των μεγάλων και πλούσιων αγορών για το κρασί της.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης εισηλθε η οικογένεια Agnelli με προσωπική εντολή του ιδρυτή του Ιταλικού κολλοσου της Φίατ, Gianni.
Το 2003 ο όμιλος αποφάσισε να πωλησει την συμμετοχή του και πάλι στην C. Μετζελοπουλου η οποία τώρα είναι η μοναδική μέτοχος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κτήμα διαθέτει ένα αριστοκρατικό οίκημα που άρχισε να χτίζεται το 1810 και στο οποίο οδηγείται κανείς από μια θαυμάσια αλέα.
Που βρίσκεται το Chateau Μargaux
H περιοχή της κοινότητας του Margaux, από όπου πήρε και την ονομασία του το ομώνυμο Chateau βρίσκεται 20 χλμ βόρεια της πόλης του Μπορντό. Οι αμπελώνες της κοινότητας ανέρχονται σε περίπου 3.200 στρέμματα και βρίσκονται στα ελαφρότερα και περισσότερο χαλικώδη εδάφη. Τα κρασιά της χαρακτηρίζονται αριστοκρατικά και εντυπωσιακά κομψά.
Η δοκιμή
Δοκιμάσαμε την χρονιά του 1988 που οι ειδικοί (μεταξύ άλλων και ο γνωστός αμερικάνος γευσιγνώστης Robert Parκer Jr) την έχουν βαθμολογήσει με 88 /100. Τονίζεται ότι οι ειδικοί βαθμολογούν:
από 96 έως 100 /100 τα εξαιρετικά κρασιά ,
από 90 έως 95 /100 τα παρά πολύ καλά ,
από 80 έως 89 /100 τα άνω του μετρίου έως πολύ καλά ,
από 70 έως 79 /100 τα μέτρια και
από 50 έως 69 /100 τα κάτω του μετρίου.
Η εσοδεία του 1998 ήταν για τα κόκκινα κρασιά μια πολυ καλή χρονιά αλλά όχι εξαιρετική. Για τα Sauternes (π.χ. το Chateau d’ Yqeum) όμως θεωρήθηκε η καλύτερη χρονιά μετά το 1937.
Το Chateau Margaux παράγεται κατά 75% από την κυρίαρχη ποικιλία της περιοχής, το Cabernet Sauvignon, και το υπόλοιπο συμπληρώνεται από τις δημοφιλείς ποικιλίες Merlot (20%), Cabernet Franc και Petit Verdot (5%). Αυτό σημαίνει ότι σε ένα μπουκάλι συνδυάζονται η Γαλλική παράδοση (Cabernet Sauvignon) με την βελούδινη φινέτσα (Merlot). Το κρασί ωριμάζει από 18 ως 24 μήνες σε καινούργια βαρέλια.
Το μπουκάλι αμέσως μόλις ανοίχτηκε μεταγγίστηκε με μεγάλη προσοχή σε κρυστάλλινη καράφα και αφέθηκε να αναπνεύσει τουλάχιστον για μισή ώρα.
Ο λόγος είναι ότι όλα τα μεγάλα κρασιά που επιδέχονται μακροχρόνια παλαίωση αντιδρούν άμεσα και ιδιαίτερα δυναμικά με το οξυγόνο, για αυτό και η διαφορά και εξέλιξη του κρασιού, αν αναπνεύσει για περίπου 30 λεπτά, είναι άκρως ευεργετική.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο κρασί μπορεί να μείνει στο μπουκάλι χωρίς να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του έως το 2018.
Πριν ακόμα το βάλουμε στο ποτήρι για να το δοκιμάσουμε, παρατηρήσαμε ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του κρασιού, που είναι το έντονο σκούρο κόκκινο κεραμιδί χρώμα του.
Στην συνεχεία το κρασί σερβιρίστηκε.
Στα πολύπλοκα αρώματα του εντοπίσαμε πυκνή σύνθεση σπάνιων ψηγμάτων κομπόστας, βατόμουρου, και μανιταριού.
Η πρώτη γουλιά χαρακτηρίστηκε πλούσια, μεγαλειώδεις και μεστή, καθώς συνδύαζε την μετρημένη δύναμη με την ασυνήθιστη κομψότητα και την θαυμαστή πολυπλοκότητα.
Έχει μια εξωπραγματική φινέτσα, παρά την προφανή δύναμη του και την πυκνότητα του. Θα έλεγε κανείς ότι μαγνητίζει το στόμα αλλά ίσως με ένα σχετικά ”βαρύ” στυλ.
Η επίγευσή του είναι ιδιαίτερα πομπώδης και εντυπωσιακή, με μεγάλη διάρκεια, χωρίς ίχνος στυφάδας.
Είναι σίγουρο ότι μας βοήθησε να ανέβουμε πολλά σκαλοπάτια της γνώσης και της απόλαυσης. Το συγκεκριμένο κρασί δοκιμάστηκε με μέτρια ψημένο φιλέτο που είχε συνδυαστεί με φουα γκρα, σάλτσα από merlot και πατάτες ογκρατεν ντο φινουα. Ο συνδυασμός μεγαλειώδης! Πάντως η τιμή της συγκεκριμένης χρονιάς είναι απαγορευτική. Στις γνωστές κάβες της Αθήνας τιμάται κοντά στα 600 ευρώ.
Ταυτότητα κρασιού
Ονομασία: Chateau Margaux
Χρονιά: 1988
Ποικιλίες: Cabernet Sauvignon 75%, Merlot (20%),Cabernet Franc και Petit Verdot 5%
Παραγωγός: Chateau margaux
Περιοχή (Χώρα): Γαλλία, Μπορντό
Αλκοολικός Βαθμός: 12,5%
Τιμή: 600 ευρώ
