Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2011: Επιστροφή στο σινεμά

του Λουκά Τσουκνίδα

Με τη νέα ταινία του Αλεξάντερ Πέην “The Descendants”, ξεκινά το βράδυ της Παρασκευής το 52ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο μοναδικός θεσμός σ' αυτή τη χώρα που περνώντας σε καινούργια χέρια μοιάζει να ξαναβρίσκει τον εαυτό του, να μαζεύει τα κομμάτια που άφησε πίσω της η επίπλαστη χλιδή και να αφοσιώνεται στον ουσιαστικό σκοπό του, που εν τέλει, είναι η διάδοση και ο εορτασμός της τέχνης του σινεμά.



Με το 1/5 του μπάτζετ των 11 εκατομμυρίων που χάθηκε στη μαύρη τρύπα του 50ού και τελευταίου Φεστιβάλ για την προηγούμενη διεύθυνση, ο Δημήτρης Εϊπίδης δίνει ένα πρώτο σύνθημα για το πώς χτίζει κανείς πάνω στην καμένη γη και δηλώνει πως το Φεστιβάλ πρέπει, με ό,τι δυσκολία συνεπάγεται αυτό, να ανακάμψει και να επιβιώσει. Εν μέσω λοιπόν, φόβου και παράνοιας στο Ευρωπαϊκό Λας Βέγκας, το Χρυσό Αλέξανδρο καλούνται φέτος να δώσουν ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Γιάνναρης, η παραγωγός Χισάμι Κουρόιβα, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του “Δεκαπενθήμερου Σκηνοθετών” Φρεντερίκ Μπουαγιέ, η σκηνοθέτης και μοντέρ Σιτόρα Αλιέβα και ο πρόεδρός τους, ο βασικός επιμελητής κινηματογραφικών προγραμμάτων του MoMA, Λόρενς Κάρντις.

Τα βραβεία θα διεκδικήσουν, όπως κάθε χρόνο, 15 νέοι σκηνοθέτες, ανάμεσά τους και οι καθιερωμένοι 2 συμπατριώτες μας που φέτος είναι ο Μενέλαος Καραμαγκιώλης (J.A.C.E.) και ο Παναγιώτης Φαφούτης (Παράδεισος). Απ' τις υπόλοιπες ταινίες ξεχωρίζουν το, ήδη φημισμένο, “Without” του Μαρκ Τζάκσον και το “Porfirio” του κολομβιανού Αλεχάντρο Λάντες με τον δικό μας Θύμιο Μπακατάκη στη διεύθυνση φωτογραφίας.



Το πιο πλούσιο τμήμα του Φεστιβάλ, όμως, είναι και πάλι εκείνο των Ανοιχτών Οριζόντων που φέρνει στις οθόνες μας μια πολύ ενημερωμένη λίστα ταινιών απ' όλο τον κόσμο, με ταινίες όπως το “Tyrannosaur” του Πάντι Κόνσιντάιν, το “Chicken With Plums” της Μαρζάν Σατραπί και του Βενσάν Παρονό, το “Weekend” του Άντριου Χάιγκ, το “Snowtown” του Τζάστιν Κούρζελ και το “The Acacia Trees” του Πάμπλο Τζιορτζέλι που έκλεψε τις καρδιές όλων στο τελευταίο Φεστιβάλ των Κανών, φεύγοντας με τη Χρυσή Κάμερα υπό μάλης. Το αφιέρωμα του τμήματος είναι στον Αυστριακό εικονοκλάστη Ούλριχ Ζάιντλ, έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα κι επίκαιρο δημιουργό που θα δώσει και μια διάλεξη πάνω στη δουλειά του με προβολή αποσπασμάτων του τρέχοντος έργου του.

Στις πρεμιέρες του τμήματος, περιλαμβάνονται οι νέες ταινίες των Μπρούνο Ντιμόν (Outside Satan), αδερφών Νταρντέν (The Kid with a Bike), Αλεξάντερ Σοκούροφ (Faust), Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ (Elena), Ματιέ Κασοβίτς (Rebellion), αλλά και η ταινία που ολοκλήρωσε ο Ιρανός Μοχάμεντ Ρασούλοφ (Goodbye) λίγο πριν ξεκινήσει να εκτίει ποινή εξαετούς φυλάκισης για αντιεθνική δραστηριότητα και του απαγορευτεί να ασχοληθεί με το σινεμά για την επόμενη εικοσαετία.



Σύνηθες αουτσάιντερ στα τελευταία Φεστιβάλ, αποδεικνύεται το τμήμα που προβάλλει το σινεμά της Βαλκανικής χερσονήσου, κυρίως λόγω της έντονης ρουμάνικης, αλλά και τούρκικης παρουσίας. Φέτος, θα δούμε νέες δουλειές απ' τον, βραβευμένο εδώ, Αντριάν Σιτάρου (Best Intentions), τον Καταλίν Μιτουλέσκου (Loverboy) αλλά και δυο πολύ ενδιαφέρουσες ταινίες, το “Press” του πρωτάρη τούρκου Σεντάτ Γιλμάζ και το “The Forgiveness of Blood” του αμερικανού Τζόσουα Μάρστον, που κατέβηκε ως τη γειτονική Αλβανία για ν' ασχοληθεί με το αναζοπυρωμένο φαινόμενο της βεντέτας. Το αφιέρωμα του τμήματος θα ασχοληθεί με τον Ερντέν Κιράλ, έναν σχετικά άγνωστο βετεράνο τούρκο σκηνοθέτη, με πολιτική δράση και γαλουχημένο με το σινεμά του Γιλμάζ Γκιουνέι.

Δυστυχώς, το ελληνικό τμήμα του μένει για ακόμη μια χρονιά λειψό, αφού οι περισσότεροι Έλληνες δημιουργοί αποφάσισαν να μη φέρουν εδώ τις νέες ταινίες τους. Ανάμεσα, λοιπόν, σε αμφιβόλου ποιότητας συμμετοχές και τις πρεμιέρες της βραβευμένης ταινίας του Φίλιππου Τσίτου “Άδικος Κόσμος” και του “Magic” του Κώστα Καπάκα, δεσπόζει το αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, ενός απ' τους σημαντικότερους Έλληνες σκηνοθέτες της τελευταίας εικοσαετίας –αν όχι του σημαντικότερου. Συγχρόνως θα δούμε και την πρεμιέρα του ξαναμονταρισμένου “Man at Sea”, της νέας του ταινίας που παίχτηκε ήδη στο Βερολίνο πριν την πιάσει απ' την αρχή.



Οι υπόλοιποι τιμώμενοι του φεστιβάλ είναι ο Ιταλός Πάολο Σορεντίνο, ο Δανός Όλε Κρίστιαν Μάντσεν και η Αμερικανίδα Σάρα Ντράιβερ, όλοι τους με μικρό προς το παρόν αλλά πολύ ενδιαφέροντα όγκο δουλειάς. Το Πειραματικό Φόρουμ θα τραβήξει και πάλι το πιο εξεζητημένο κοινό που θα έχει την ευκαιρία, μεταξύ άλλων, να μάθει μερικά πράγματα για τον εξαφανισμένο Αμερικανό σκηνοθέτη Τζέι Εξ Γουίλιαμς.

Το δεκαήμερο θα κλείσει επισήμως το βράδυ του επόμενου Σαββάτου με την ανακοίνωση των βραβείων και την προβολή της ταινίας του Σον Ντέρκιν “Martha Marcy May Marlene”.

Καλές προβολές.