Το Μουσείο Μπενάκη ζητά βοήθεια

του Γιάννη Ασδραχά

Τελικά αν και οι κανόνες τους σαβουάρ Βιβρ επιβάλουν το να αγνοείς τις κακόβουλες συκοφαντίες, η διάδοση των μέσων πληροφόρησης, στα οποία πλέον η παραμικρή είδηση αναπαράγεται γεωμετρικά και μόνιμα στους κόμβους τους διαδικτύου ώθησε την πρόεδρο της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη Αιμιλία Γερουλάνου να δώσει μία απάντηση για το δημοσίευμα για τα «3,6 εκατομμύρια ευρώ χορηγία του ΥΠΠΟΤ στο Μπενάκη» που πέρασε στα κανάλια του διαδικτύου με 6.820 αναρτήσεις σύμφωνα με τις μηχανές αναζήτησης.

Η Αιμιλία Γερουλάνου στην συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε στους χώρους του βιβλιοπωλείου του κεντρικού κτηρίου έχοντας δίπλα της τον διευθυντή του μουσείου Άγγελο Δεληβορία, εξήγησε για την πραγματική διάσταση της υπόθεσης παρότι της είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο να «υποστηρίζω τα προφανή από θέση άμυνας, ιδιαίτερα όταν αυτό απαιτεί στοιχεία περιαυτολογίας και επισήμανση της προσφοράς των προγόνων μου. Να πρέπει να πείσω δηλαδή, ότι δεν είμαστε "απατεώνες"».

Όμως, σύμφωνα με τα λόγια της, το επέβαλαν οι συκοφαντικές αναφορές που συνέτειναν στο να αμφισβητηθεί για πρώτη φορά το Μουσείο και η προσφορά του. «Είναι αλήθεια περίεργο και πολύ θλιβερό αλλά και πολύ σκληρό για όλους μας, πως μετά από τόσα χρόνια άριστης σχέσης και ένθερμης αναγνώρισης, φτάσαμε σήμερα να αναφέρεται, έστω και περιπτωσιακά, το Μουσείο Μπενάκη ως "το Μουσείο της μαμάς του υπουργού" το οποίο, δήθεν, πριμοδοτείται σκανδαλωδώς. Το Μουσείο Μπενάκη όμως, είναι και νόμιμο και ηθικό».

Η ιστορία του Μουσείου

Η Αιμιλία Γερουλάνου θύμισε τους κανονισμούς σύστασης του μουσείου: «Το Μουσείο ιδρύθηκε από τον Αντώνη Μπενάκη, ο οποίος δώρισε στο κράτος τις συλλογές του και μαζί με τα αδέλφια του, το σπίτι (σ.σ. της οδού Κουμπάρη). Η πράξη δωρεάς κυρώθηκε από τη Βουλή, επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου, με νόμο το 1930. Αυτό σημαίνει ότι ανήκει στο Ελληνικό δημόσιο όσο και τα κρατικά μουσεία. Ο νόμος επιβάλλει να συμμετέχουν στην άμισθη εξαμελή Διοικητική του Επιτροπή δύο μέλη της οικογένειας καθώς και ένας εκπρόσωπος της πολιτείας. Όταν τα μέλη της Διοικητικής Επιτροπής χρειάστηκε να αυξηθούν σταδιακά στα 10, τα μέλη της οικογένειας αυξήθηκαν αναλογικά σε 3».

Τη θέση της πρόεδρου της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη κατέχει η Αιμιλία Γερουλάνου από το 2000 όταν διαδέχτηκε την μητέρα της, Ειρήνη Καλλιγά, και το 2005 εκλέχτηκε Πρόεδρος. «Από την ίδρυσή του ως σήμερα η οικογένεια έχει συμπαρασταθεί και στηρίξει το Μουσείο με πολλούς τρόπους, δωρεές και εθελοντική προσφορά αλλά και με μεγάλα κληροδοτήματα όπως το κτήμα 1700 στρεμμάτων του Κωνσταντίνου Μπενάκη στο Σχινιά ή την οικία Δέλτα στην Κηφισιά».

Η κ. Γερουλάνου εξήρε επίσης το όραμα, την επαγγελματικότητα και τη δημιουργικότητα του Άγγελου Δεληβορριά που με τη στήριξη της Διοικητικής Επιτροπής μετουσίωσε το Μουσείο Μπενάκη σε έναν σύγχρονο, διεθνών προδιαγραφών Μουσειακό Οργανισμό.

Φήμες, αλήθειες και οικονομικά προβλήματα

Για την έκθεση, αφιερωμένη στο Βυζάντιο, που θα παρουσιαζόταν στις ΗΠΑ το 2013, όπως είπε η Αιμιλία Γερουλάνου, το Μουσείο Μπενάκη δεν έλαβε, και δεν πρόκειται να λάβει ούτε ένα ευρώ. Συγκεκριμένα από το ΥΠΠΟΤ ανατέθηκε στο Μουσείο Μπενάκη «ο συντονισμός των ενεργειών για την πραγματοποίηση της έκθεσης λόγω της μεγάλης του εμπειρίας σε ανάλογες διοργανώσεις του εξωτερικού». Το απαραίτητο ποσό για την έκθεση στην Αμερική, υπάρχουν βάσιμες ελπίδες ότι θα «συγκεντρωθεί από χορηγίες Ελλήνων, όπως συνέβη με τις δύο εκθέσεις του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης, αλλά και με την έκθεση Byzantium που διοργάνωσε το Μουσείο Μπενάκη στο Λονδίνο.

Ωστόσο, για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, χρειάστηκε να δοθούν χρηματικές εγγυήσεις τις οποίες ανέλαβε το ΥΠΠΟΤ. Παράλληλα διευκρίνισε πως το 1947 το Ελληνικό Δημόσιο, αναγνωρίζοντας την προσφορά του Μουσείου Μπενάκη, ανέλαβε την καταβολή του συνόλου της μισθοδοσίας και των δαπανών λειτουργίας του. Έκτοτε ισχύει η επιδότηση του Μουσείου από τον κρατικό προϋπολογισμό, αν και ουδέποτε κάλυψε περισσότερο από το 20% των δαπανών αυτών. Χορηγίες, έσοδα από ακίνητα, το πωλητήριο και τα εισιτήρια, συμπλήρωναν τα κονδύλια για την ομαλή του λειτουργία. Το αίτημα για την αύξηση της κρατικής επιχορήγησης υποβάλλεται κάθε χρόνο, από το 1975, σε όλους ανεξαιρέτως τους εκάστοτε Πρωθυπουργούς, Υπουργούς Οικονομικών και Πολιτισμού, με συνεχείς γραπτές και προφορικές εισηγήσεις.

Με μια μεγάλη ακίνητη περιουσία στην κατοχή του, είναι σαφές ότι από την αξιοποίησή της το Μουσείο θα είχε τη δυνατότητα να εξασφαλίσει την λειτουργία του στο διηνεκές. Ωστόσο, 12ετείς δικαστικές διαδικασίες για την κατοχύρωση της κυριότητας ενός μεγάλου μέρους της, και μολονότι όλες οι δίκες κερδήθηκαν, έχουν φέρει – προσωρινά ελπίζω - το Μουσείο σε μια πολύ σοβαρή οικονομική δυσπραγία.

Σε αυτό, προστίθενται αυτονόητα και οι δυσκολίες που επέφερε η οικονομική κρίση, οι πρόσφατες δηλαδή μειώσεις της κρατικής επιχορήγησης κατά περίπου 60% αλλά και η ελαχιστοποίηση των χορηγικών ενισχύσεων. Αυτοί ήταν οι λόγοι που ανάγκασαν το Μουσείο Μπενάκη να περικόψει δραματικά τις δαπάνες της λειτουργίας και της δραστηριότητάς του, να μειώσει, ήδη από πέρυσι, οριζοντίως κατά 20% τις απολαβές του προσωπικού του και, δυστυχώς, να προχωρήσει σε απολύσεις εργαζομένων.

«Το Μουσείο Μπενάκη πρέπει όμως να αντέξει. Η συνέχιση του έργου του προϋποθέτει τη δυνατότητα κάλυψης του μεγαλύτερου μέρους των δαπανών του με δικούς του πλέον πόρους, κάτι καθόλου εύκολο αυτόν τον καιρό» είπε η Αιμιλία Γερουλάνου και πρόσθεσε απευθυνόμενη σε όσους χρόνια τώρα αναγνωρίζουν και απολαμβάνουν την προσφορά του Μουσείου ότι «ξεκινάμε μια μεγάλη, συντονισμένη προσπάθεια, μια καμπάνια με στόχο την εξασφάλιση πρόσθετων πόρων. Θα σας παρακαλούσα ειλικρινά, όλους εσάς, που πιστεύετε στην αξία του Μουσείου Μπενάκη, να γίνετε οι πρώτοι, δυναμικοί αγγελιοφόροι του προγράμματος για τη στήριξή του».

Το πρόγραμμα στήριξης

Αναλυτικά το Πρόγραμμα περιλαμβάνει:
• Τη συγκρότηση μιας ομάδας από Μέλη παρέχοντας σε φυσικά πρόσωπα τη δυνατότητα να επιλέγουν ανάμεσα σε 14 κατηγορίες με ποικίλα προνόμια, τον τρόπο της άμεσης συμβολής τους στο έργο του Μουσείου
• Τέσσερις κατηγορίες Εταιρικών Μελών με προνόμια προσαρμοσμένα στις ανάγκες των επιχειρήσεων ή οργανισμών και του ανθρώπινου δυναμικού τους
• Τον θεσμό των Χορηγιών, εμπλουτισμένο εντυπωσιακά με νέα, και ενδιαφέροντα ανταποδοτικά οφέλη
• Δωρεές online, μέσω του διαδικτυακού τόπου του Μουσείου
• Ειδικές υποδοχές για επί τόπου δωρεές στις εισόδους των Μουσειακών παραρτημάτων, σχεδιασμένες από φοιτητές design.

Αναλυτικά, όποιος γίνει «Μέλος» του Μπενάκη απολαμβάνει προνόμια και γίνεται μέλος της Μουσειακής οικογένειας, καταφέρνοντας τα εξής:

-Στηρίζει το Μουσείο και εξασφαλίζει την συνέχιση του έργου που επιτελεί εδώ και 80 χρόνια.
-Ενισχύει έναν δυναμικό οργανισμό ανοιχτό στο κοινωνικό σύνολο.
-Προωθεί την έρευνα και την παιδεία, την πληροφόρηση και τον προβληματισμό γύρω από την πολιτιστική κληρονομιά.
-Συνεισφέρει στον Πολιτισμό σε μια περίοδο δύσκολη για τη χώρα μας.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «τα μέλη μας δεν παραμένουν απλοί επισκέπτες αλλά γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι ενός ζωντανού ιστού, νιώθοντας ταυτόχρονα και τη χαρά της ουσιαστικής προσφοράς».

Υπάρχουν διαφορετικές, πολλαπλές κατηγορίες μελών / δωρητών που προσφέρουν στους ενδιαφερόμενους την δυνατότητα να προσαρμόσουν το ύψος της δωρεάς τους, με τις εξής κατηγορίες:

*«Μέλος» με ποσό συμμετοχή 60 ευρώ: Κάρτα μέλους, Δώρο εγγραφής, Δωρεάν ξενάγηση στις μόνιμες εκθέσεις του Μουσείου, Δωρεάν είσοδος κάθε Τετάρτη στις μόνιμες εκθέσεις του Μουσείου. Επίσης το πωλητήριο και το εστιατόριο του κεντρικού κτηρίου, ανοίγουν με ειδικές τιμές. Έκπτωση 20% στις Εκδόσεις του Μουσείου Μπενάκη και 5% σε επιλεγμένα αντικείμενα στα πωλητήρια του κεντρικού κτηρίου και της Πινακοθήκης Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα. Κουπόνι έκπτωσης στο Polis Park και δωρεάν μεταφορά στην πλατεία Κολωνακίου έως τις 17.00. Γιορτή γνωριμίας κάθε φορά που θα συμπληρώνονται 500 νέα μέλη. Εγγραφή στο e-guests: ηλεκτρονική πρόσκληση για τα εγκαίνια όλων των εκθέσεων του Μουσείου.

*Μέλος X2 (Προνόμια και κάρτα μέλους για δύο άτομα) κόστους 100 ευρώ: Για μέλη κάτω από 27 ετών κόστος συνδρομής 30 ευρώ. Για δύο νέους 50 ευρώ. Οικογένεια (με παιδιά κάτω των 18 ετών) € 150 με επιπλέον προνόμια: Οικογενειακή κάρτα μέλους, Δώρα και για τα παιδιά, Έκπτωση 30% στις εκπαιδευτικές εκδόσεις του Μουσείου. Δωρεάν συμμετοχή για τα παιδιά σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα Και δωρεάν ο Οδηγός του Μουσείου Μπενάκη.

*«Συμπαραστάτης»: 300 ευρώ συμμετοχή, με όλα τα προνόμια του μέλους και δωρεάν ο Οδηγός του Μουσείου Μπενάκη.

*«Οπαδός»: συμμετοχή 500 ευρώ, όλα τα παραπάνω και ο Οδηγός του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης.

*«Εταίρος»: συμμετοχή 1000 ευρώ με επιπλέον δωρεάν είσοδο στις περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου κάθε Τετάρτη και αντίγραφο ενός έργου από τις συλλογές του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου για ιδιωτική χρήση, εφόσον τα δικαιώματα ανήκουν στο Μουσείο.

*«Υποστηρικτής»: ποσό συμμετοχής 1.500 ευρώ και επιπλέον δωρεάν 2 κατάλογοι εκθέσεων και έκπτωση 20% στα σεμινάρια του Φωτογραφικού Κύκλου, που πραγματοποιεί ο Πλάτων Ριβέλλης, στα αμφιθέατρα του Μουσείου Μπενάκη.

*«Μεγάλος Υποστηρικτής»: συνδρομή 2.500 με επιπλέον έκπτωση 10% στα έξοδα συντήρησης ενός έργου τέχνης από το Τμήμα Συντήρησης του Μουσείου.

*«Αρωγός»: με πόσο συνδρομής 5.000 ευρώ και επιπλέον δωρεάν το επιστημονικό περιοδικό Μουσείο Μπενάκη και δωρεάν βραδινή ξενάγηση την Πέμπτη στο κεντρικό κτήριο για 20 προσκεκλημένους.

*«Μεγάλος Αρωγός»: με ποσό συμμετοχής 10.000 ευρώ και επιπλέον δωρεάν είσοδος σε όλα τα παραρτήματα του Μουσείου και έκπτωση 10% στην ενοικίαση των χώρων δεξίωσης για ιδιωτική εκδήλωση.

*«Δωρητής»: με ποσό συμμετοχή 15.000 ευρώ και επιπλέον έκπτωση 20% στην ενοικίαση των χώρων δεξίωσης του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης και της Οικίας Δέλτα. Επίσης ο Δωρητής θα απολαμβάνει τα προνόμια των ανθρώπων του Μουσείου.

*Τέλος η κατηγορία «Μεγάλου Δωρητή» με ποσό συμμετοχής
20.000 και με επιπλέον προνόμια: έκπτωση 20% στην ενοικίαση των χώρων δεξίωσης της Οικίας Σπέτσα. Η πρόσβαση στο παρασκήνια της έκθεσης. Επίσης οι ενδιαφερόμενοι έχουν την δυνατότητα να γίνουν εταιρικά μέλη του μουσείου με ποσά από 500 έως και 20000 ευρώ.

Κλείνοντας η Αίμιλία Γερουλάνου είπε πως το Μουσείο έχει τώρα ανάγκη από συμπαράσταση, περισσότερο από ποτέ άλλοτε. «Γι αυτό και καλούμε τους ανθρώπους που τόσα χρόνια παρακολουθούν την πορεία του, να γίνουν τα πρώτα ιδρυτικά μέλη, συνθέτοντας μια δυναμική μουσειακή οικογένεια και φέρνοντας μαζί τους πολλούς άλλους ακόμα. Το αίτημα είναι επιτακτικό. Είμαστε βέβαιοι πως με μια γενικότερη στήριξη θα μπορέσουμε να τα καταφέρουμε! Ότι το Μουσείο θα συνεχίσει το δρόμο του με το κεφάλι ψηλά και θα εκπληρώνει τους στόχους του ελπίζοντας ότι στον τόπο μας θα έρθουν καλύτερες μέρες», κατέληξε.