Εύα Σταυρογιάννη, χορεύεται η Λήθη του Δημήτρη Δημητριάδη;

Αν η μνήμη σε κρατά δεμένο, τι θα θυσίαζες για να σπάσεις την πέτρα; Αυτή είναι η ερώτηση που διατρέχει το κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη, το οποίο γίνεται, στα χέρια της Εύας Σταυρογιάννη, υλικό για μια σωματική και ψυχική κατάβαση στον ποιητικό κόσμο του χοροθεάτρου.

Μιλήσαμε με την χορογράφο και σκηνοθέτρια, για την σύλληψη της ιδέας, το ανθρωποκεντρικό σύμπαν του Δημητριάδη, και το σκηνικό χτίσιμο ενός κόσμου πλασμένου από εικόνες και μνήμες.

Φωτό © Σίσσυ Πετροπούλου

Η ποιητική γραφή του Δημήτρη Δημητριάδη, έχω την αίσθηση ότι ταιριάζει ιδανικά με την χοροθεατρική γλώσσα. Τι σας ενέπνευσε να επιλέξετε το συγκεκριμένο έργο;
Με τράβηξε ο τρόπος που ο κ. Δημητριάδης γράφει για τον άνθρωπο χωρίς να προσπαθεί να τον «σώσει». Η γλώσσα του δεν εξηγεί, δεν παρηγορεί, δεν προσφέρει εύκολες εξόδους. Απλώς ανοίγει έναν χώρο όπου μπορείς να σταθείς και να δεις τον εαυτό σου χωρίς φίλτρα. Αυτό ένιωσα ότι συνομιλεί απόλυτα με τη γλώσσα του σώματος την οποία μελετώ. Η Λήθη ζητά να εκτεθούμε ανάμεσα στο κείμενο και στη σωματικότητα, χωρίς τεχνικές. Είναι ένα κείμενο που πνίγει από την πυκνότητά του και τρία σώματα που ψάχνουν να αναπνεύσουν μέσα του, αυτό ήταν που ήθελα να εξερευνήσω.

Στο κείμενο του Δημητριάδη, η Λήθη δεν είναι απλώς απουσία μνήμης, αλλά κάτι σχεδόν υπαρξιακό. Πώς μεταφράστηκε αυτό στη γλώσσα της κίνησης; Τι σημαίνει «λήθη» για εσάς ως σωματική κατάσταση;
Για μένα, η λήθη δεν μοιάζει με σβήσιμο, παρά βάρος και απώλεια βάρους. Εκείνο το εσωτερικό μούδιασμα όταν κουβαλάς κάτι που δεν έχεις ακόμη τολμήσει να κοιτάξεις και επιλέγεις να το αναγνωρίσεις. Στην κίνηση αυτό μεταφράστηκε ως μια εναλλαγή ανάμεσα στη στατικότητα και στη διάλυση· μια ενέργεια που πάει να σηκωθεί και ξαναβουλιάζει. Η Λήθη δεν είναι «κενό», είναι ο κόμπος που δεν έχει λυθεί ακόμη, μια διαρκής προσπάθεια να θυμηθείς κάτι που το σώμα δεν αντέχει ακόμη να αρθρώσει. Με αυτό τον τρόπο μετατρέπεται η κίνηση σε μια μορφή αφήγησης και όχι αναπαράστασης.

Η Λήθη «δεν αφηγείται μια ιστορία» αλλά δημιουργεί έναν κόσμο. Πώς χτίσατε τους κανόνες και την ατμόσφαιρα αυτού του κόσμου επί σκηνής; Από πού ξεκινήσατε;
Ξεκίνησα κυριολεκτικά από το τίποτα. Από την αίσθηση ενός χώρου χωρίς χρόνο, χωρίς προσανατολισμό, χωρίς σταθερότητα. Ο κόσμος της Λήθης χτίστηκε με πολύ συγκεκριμένους κανόνες: αργό χρόνο, επανάληψη, διακοπή, αντίσταση και κυρίως την αίσθηση ότι τίποτα δεν σταθεροποιείται. Η ατμόσφαιρα γεννήθηκε μέσα από μια δομή επαναλαμβανόμενων πράξεων μέχρι αυτές να ανοίξουν ρωγμές, μια συνεχής αναμέτρηση. Αυτός ήταν ο σκελετός που μας οδήγησε όλους στον κόσμο της παράστασης.

Η παράσταση στηρίζεται σε τρεις ερμηνεύτριες. Πώς λειτουργεί η τριάδα επί σκηνής; Υπάρχει κάποιας μορφής συλλογική ταυτότητα ή η καθεμιά κουβαλά τη δική της ιστορία;
Στην πραγματικότητα, αυτή η τριάδα γεννήθηκε πάνω σε ένα θεωρητικό πλαίσιο που με απασχόλησε πολύ, η φροϋδική «διάσπαση» του ανθρώπου σε τρία πεδία: σώμα, ψυχή και μνήμη. Στη Λήθη, αυτά τα τρία δεν υπάρχουν σαν έννοιες, αλλά ενσαρκώνονται: το σώμα που αντιστέκεται πριν παραδοθεί, η ψυχή που ζητά να ακουστεί και η μνήμη που παλεύει να επιβιώσει.

Η Νίκη Σερέτη, η Λένα Μποζάκη και η Μαγδαληνή Σπίνου γίνονται ταυτόχρονα κομμάτια του ίδιου ανθρώπου και ανεξάρτητες οντότητες. Σε κάποιες στιγμές λειτουργούν σαν ένα σώμα, σε άλλες σαν μια ενότητα που έχει σπάσει σε τρία. Δεν είναι ίδιες μεταξύ τους, αλλά χτυπούν στον ίδιο ρυθμό. Καθεμία κουβαλά τη δική οπτική σε μια κοινή εμπειρία, το δικό της σώμα σε ένα κοινό, ζωντανό σώμα, τη δική της προσωπική «λήθη» μέσα στη λήθη.

Πόσο σας ενδιαφέρει η τρέχουσα κατάσταση ή η συλλογική εμπειρία (τραύμα, απώλεια, κοινωνική κόπωση) όταν δουλεύετε πάνω σε ένα τόσο ποιητικό κείμενο; Ή προτιμάτε η παράσταση να μένει σε έναν πιο αφαιρετικό, σχεδόν μυθικό χώρο;
Με ενδιαφέρει, αλλά δεν θέλω να γίνεται «σχόλιο». Δεν κάνω κοινωνικό θέατρο με την έννοια της άμεσης αναφοράς. Όμως το τραύμα, η εξουθένωση, η αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου δεν υπάρχει πια έδαφος παρά μόνο στάχτες, είναι η πραγματικότητα που κουβαλάει το σώμα. Η «Λήθη» πατά σε έναν μυθικό χώρο, αλλά κουβαλά τον σύγχρονο άνθρωπο μέσα στη σύγχρονη κοινωνία. Δεν προσπαθώ να δείξω τον κόσμο όπως είναι· προσπαθώ να ανοίξω έναν χώρο όπου ο θεατής μπορεί να συναντήσει κάτι δικό του. Η ποίηση επιτρέπει αυτή τη συνάντηση.

Συντελεστές:
Σύλληψη - Σκηνοθεσία - Χορογραφία: Εύα Σταυρογιάννη
Δραματουργική επεξεργασία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Sound design: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Σχεδιασμός φωτισμού: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός Σκηνοθέτη: Θάνος Κόνιαρης
Ειδικές κατασκευές: 4M STUDIOS
Σχεδιασμός κουστουμιών: Μαρία Ζερβάκη
Φωτογραφίες: Τάσος Βρεττός
Make up artist: Σίσσυ Πετροπούλου
Trailer: Χρήστος Δήμας
Παραγωγή Trailer: PleiasTv
Graphic design: Αλεξάνδρα Μερκούρη
Προβολή και επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Οργάνωση παραγωγής: Τόνια Πουρκού
Βοηθός παραγωγής: Γεωργία Αμοργαννιώτη
Παραγωγή: INDAK