Τι σταματάει τη διάρροια: Φυσικές και φαρμακευτικές λύσεις

Η διάρροια είναι ένα σύμπτωμα που σχεδόν όλοι έχουμε βιώσει, και αν και συχνά είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενη, μπορεί να προκαλέσει σημαντική ενόχληση, αφυδάτωση και κίνδυνο για ευάλωτους πληθυσμούς.

Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να τη διαχειριστεί κανείς αποτελεσματικά, είτε με φυσικά μέσα είτε με τη βοήθεια της φαρμακευτικής αγωγής.

Δες παρακάτω τις βασικές αιτίες, τις φυσικές και φαρμακευτικές επιλογές αντιμετώπισης, καθώς και οι ενδείξεις που θα σου «πουν» να δεις άμεσα έναν ειδικό.

Συχνές αιτίες διάρροιας

Η πιο συχνή αιτία διάρροιας είναι οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες, που προκαλούνται από ιούς όπως ο νοροϊός ή ο ροταϊός. Παράλληλα, οι βακτηριακές λοιμώξεις – ιδιαίτερα μετά από κατανάλωση μολυσμένων τροφών ή νερού – μπορούν να προκαλέσουν έντονα επεισόδια διάρροιας, όπως συμβαίνει με τη σαλμονέλα ή το E. coli. Οι παρασιτικές λοιμώξεις είναι συχνότερες σε χώρες με ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν την κατανάλωση ορισμένων φαρμάκων, κυρίως αντιβιοτικών που διαταράσσουν τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα, καθώς και τροφικές δυσανεξίες, όπως η δυσανεξία στη λακτόζη. Το στρες, η ανησυχία ή οι χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, όπως η νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, μπορούν επίσης να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν το πρόβλημα. 

Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης

Η πρώτη και πιο σημαντική στρατηγική είναι η ενυδάτωση. Η απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών μέσω των συχνών κενώσεων μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, ειδικά σε μικρά παιδιά ή ηλικιωμένους. Το νερό, τα αφεψήματα χωρίς ζάχαρη και τα διαλύματα ηλεκτρολυτών είναι οι πιο ασφαλείς επιλογές. Η ξεκούραση βοηθά το σώμα να αναρρώσει, ενώ η κατανάλωση προβιοτικών –είτε μέσω συμπληρωμάτων είτε μέσω τροφών που τα περιέχουν – ενισχύει τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα και μπορεί να συντομεύσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων. Παραδοσιακά μέσα, όπως το βρασμένο ρύζι ή το χαμομήλι, χρησιμοποιούνται συχνά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Κατάλληλες τροφές και υγρά

Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάκαμψη. Καλό είναι να αποφεύγονται τα βαριά, λιπαρά και τηγανητά φαγητά, τα γαλακτοκομικά, η καφεΐνη, το αλκοόλ και οι χυμοί με προσθήκη ζάχαρης, καθώς μπορεί να επιτείνουν τα συμπτώματα.

Αντίθετα, συνίσταται να καταναλώνεις τροφές όπως οι μπανάνες, το ρύζι, οι φρυγανιές, οι βραστές πατάτες και τα ψημένα μήλα. Αυτές οι τροφές είναι εύπεπτες και βοηθούν στη σταθεροποίηση των κενώσεων, χάρη στην υψηλή τους περιεκτικότητα σε άμυλο και πηκτίνη. Η συνεχής ενυδάτωση είναι απαραίτητη, ακόμη κι αν η δίψα δεν είναι έντονη.

Φάρμακα για τη διάρροια

Σε περιπτώσεις όπου η διάρροια δεν υποχωρεί ή παρεμποδίζει σημαντικά την καθημερινότητα, μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή. Η λοπεραμίδη (Imodium) είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο αντιδιαρροϊκό που μειώνει την κινητικότητα του εντέρου, αλλά δεν συνιστάται όταν υπάρχει υποψία μικροβιακής λοίμωξης, διότι μπορεί να επιβραδύνει την αποβολή του παθογόνου.

Σε περιπτώσεις βακτηριακής διάρροιας, ο γιατρός μπορεί να συστήσει αντιβιοτικά, αφού πρώτα επιβεβαιώσει την αιτία μέσω καλλιέργειας κοπράνων. Αντιπαρασιτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται όταν πρόκειται για λοίμωξη από παράσιτα. Τα προβιοτικά συχνά συνοδεύουν την αγωγή ή δίνονται αμέσως μετά, για την αποκατάσταση της εντερικής ισορροπίας.

Πότε χρειάζεται ιατρική παρέμβαση

Αν η διάρροια διαρκεί πάνω από τρεις ημέρες χωρίς βελτίωση ή συνοδεύεται από υψηλό πυρετό, αίμα ή βλέννη στα κόπρανα, έντονη αφυδάτωση ή αδυναμία πρόσληψης υγρών, είναι απαραίτητο να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα βρέφη, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η παρουσία συμπτωμάτων όπως ζάλη, ξηροστομία, λίγα ή καθόλου ούρα ή σύγχυση μπορεί να δηλώνουν σοβαρή αφυδάτωση και επιπλοκές.

Συμβουλές πρόληψης

Η πρόληψη της διάρροιας στηρίζεται κυρίως στην τήρηση των κανόνων υγιεινής. Το τακτικό και σωστό πλύσιμο των χεριών, ιδιαίτερα πριν από το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας, είναι ο βασικότερος τρόπος αποφυγής μετάδοσης ιών και βακτηρίων. Η κατανάλωση μόνο ασφαλούς νερού, η αποφυγή πάγου ή άπλυτων λαχανικών σε ταξίδια, καθώς και η καλή θερμική επεξεργασία τροφών μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως ταξίδια σε αναπτυσσόμενες χώρες, μπορεί να συσταθεί η προληπτική λήψη προβιοτικών ή η χρήση εμφιαλωμένου νερού για όλες τις χρήσεις.