Διατροφή για φλεγμονή στο έντερο: Ποιες τροφές βοηθούν και ποιες επιδεινώνουν

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD), που περιλαμβάνει τη νόσο Crohn και την ελκώδη κολίτιδα, αποτελεί μια χρόνια και δια βίου πάθηση που προκαλεί φλεγμονή στο γαστρεντερικό σωλήνα. Αν και δεν υπάρχει κάποια διατροφή που να τη θεραπεύει, η σωστή διατροφική διαχείριση μπορεί να συμβάλει σημαντικά στον έλεγχο των συμπτωμάτων, τόσο στις περιόδους έξαρσης όσο και στις φάσεις ύφεσης.

Παρακάτω παρουσιάζονται οι διατροφικές στρατηγικές που προτείνουν οι ειδικοί, ανάλογα με τη φάση της νόσου. 

Τι να προτιμάς κατά την έξαρση

Όταν βρίσκεσαι σε περίοδο έντονων συμπτωμάτων, όπως κοιλιακός πόνος, διάρροια ή φούσκωμα, στόχος είναι η αποφόρτιση του πεπτικού συστήματος, ώστε να μειωθούν οι ερεθισμοί.

Χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών

Οι τροφές με λίγες φυτικές ίνες είναι πιο εύπεπτες και λιγότερο ερεθιστικές για το έντερο. Σε αυτή τη φάση, προτιμώνται λευκά δημητριακά (π.χ. ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά), καλά μαγειρεμένα λαχανικά όπως καρότα, πράσινα φασολάκια ή πουρές πατάτας χωρίς τη φλούδα, και μαλακά φρούτα όπως μπανάνες, πεπόνι ή μήλα χωρίς τη φλούδα.

Αυξημένη ανάγκη για πρωτεΐνη

Η φλεγμονή αυξάνει τις ανάγκες του οργανισμού σε πρωτεΐνη. Κατάλληλες επιλογές είναι τα καλά μαγειρεμένα άπαχα κρέατα, όπως κοτόπουλο, ψάρι και άπαχο μοσχάρι, τα αυγά, το τόφου, καθώς και τα βούτυρα ξηρών καρπών σε λεία μορφή.

Καλή ενυδάτωση

Η επαρκής πρόσληψη υγρών είναι απαραίτητη, ειδικά όταν υπάρχουν απώλειες μέσω διάρροιας. Στόχευσε σε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια υγρών την ημέρα, αποφεύγοντας τα αναψυκτικά με ζάχαρη ή τεχνητά γλυκαντικά.

Περιορισμός λιπαρών

Απόφυγε τα στερεά λιπαρά και προτίμησε φυτικά έλαια, σε μικρές ποσότητες (λιγότερο από 8 κουταλάκια την ημέρα).

Πρόσληψη βασικών μικροθρεπτικών συστατικών

Δώσε έμφαση σε πηγές ασβεστίου, βιταμίνης D και προβιοτικών. Μπορείς να επιλέξεις άπαχο ή χαμηλό σε λιπαρά γάλα (ή φυτικά ροφήματα εμπλουτισμένα σε ασβέστιο), γιαούρτι χωρίς λακτόζη και συμπληρώματα προβιοτικών εφόσον χρειάζεται.

Τι να επιδιώκεις στην ύφεση

Όταν τα συμπτώματα υποχωρούν, το έντερο γίνεται πιο ανεκτικό σε ποικιλία τροφών, επιτρέποντας πιο ισορροπημένες διατροφικές επιλογές.

Σταδιακή επανένταξη φυτικών ινών

Καθώς το έντερο ηρεμεί, μπορείς να επανεισάγεις σταδιακά λαχανικά, φρούτα με φλούδα και προϊόντα ολικής άλεσης. Η αύξηση των φυτικών ινών πρέπει να γίνει προσεκτικά, με βάση την ανοχή σου.

Κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών

Τα ωμέγα-3 έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να βοηθήσουν στη μακροχρόνια διαχείριση της νόσου. Φρόντισε να περιλαμβάνεις στη διατροφή σου λιπαρά ψάρια (όπως σολομό, σκουμπρί, σαρδέλα), ή εναλλακτικά χρησιμοποίησε συμπληρώματα ιχθυελαίου ή λιναρόσπορου.

Ελάχιστα επεξεργασμένες τροφές

Δώσε έμφαση σε τρόφιμα με ελάχιστη επεξεργασία και χωρίς πρόσθετα. Φρέσκα λαχανικά, φρούτα, όσπρια και μη τυποποιημένα δημητριακά είναι σύμμαχοι στην καθημερινότητα.

Έλεγχος στην κατανάλωση γαλακτοκομικών

Αν έχεις δυσανεξία στη λακτόζη, συνέχισε να αποφεύγεις τα γαλακτοκομικά ή επίλεξε προϊόντα χαμηλής ή μηδενικής λακτόζης. Κατά την ύφεση, ενδέχεται να τα ανέχεσαι καλύτερα, αλλά χρειάζεται εξατομικευμένη προσέγγιση.

Αποφυγή στερεών λιπών

Συνέχισε να προτιμάς φυτικά έλαια (όπως ελαιόλαδο) έναντι κορεσμένων ή στερεών λιπών, ώστε να προστατεύεις το εντερικό σου περιβάλλον από περιττό ερεθισμό.

Συνεχής πρόσληψη πρωτεΐνης

Η πρωτεΐνη παραμένει σημαντική και κατά την ύφεση. Φρόντισε να καταναλώνεις ποιοτικές πηγές όπως άπαχο κρέας, αυγά, ψάρια και φυτικές πρωτεΐνες όπως η σόγια και τα προϊόντα της.

Διατροφικό εργαλείο, όχι θεραπεία

Η σωστή διατροφή δεν υποκαθιστά τη φαρμακευτική αγωγή για τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, αλλά μπορεί να μειώσει σημαντικά την ένταση και τη συχνότητα των συμπτωμάτων. Με τη βοήθεια ενός επαγγελματία υγείας –γαστρεντερολόγου ή κλινικού διαιτολόγου– μπορείς να διαμορφώσεις ένα εξατομικευμένο πλάνο που να σέβεται τις φάσεις της πάθησης, τις δικές σου ανάγκες και τις διατροφικές σου προτιμήσεις.