Ούτε δίκαιο, ούτε αντισημιτισμός

Άραγε μπορούμε να προστατευτούμε από την ίδια την τάση μας να θεωρούμε πολλά πράγματα ομοιογενή χωρίς να είναι; Πόσο εύκολο είναι να αλλάζουμε την κλίμακα της παρατήρησης ώστε να διακρίνουμε τις διαφορές; Όχι και πολύ, ειδικά αν η ενασχόλησή μας είναι επιδερμική.

Το απόγευμα της Κυριακής, στα γραφεία της ισραηλιτικής κοινότητας Ιωαννίνων πετάχτηκε κόκκινη μπογιά. Η έντονη αυτή συμβολική κίνηση προκαλεί δικαιολογημένες συζητήσεις για τη λεγόμενη «συλλογική ευθύνη» αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο ως κοινή γνώμη καταλήγουμε σε συμπεράσματα επι δικαίων και αδίκων.

Τι σχέση έχουν οι εβραίοι έλληνες συμπολίτες μας που κατοικούν στα Ιωάννινα με τον Νετανιάχου και το κράτος του Ισραήλ που γενοκτονεί στη Γάζα και σκοτώνει αμάχους; Ουδεμία πέρα -ίσως- από την πίστη. Αυτή η προφανής σκέψη όμως δεν φαίνεται να αρκεί για να σταματήσει ορισμένους από το να στραφούν κατά κάθε τι εβραϊκού ή εβραΐζοντος μόνο και μόνο για να εκτονώσουν τον θυμό τους.  

Σε μικρή κλίμακα είναι ακόμη πιο προφανής ο παραλογισμός. Πριν από λίγα χρόνια μια φίλη δούλευε σε ένα σχολείο. Εκεί εργαζόταν και μια γυναίκα εβραϊκής καταγωγής που την έλεγαν Νατάσσα. Η Νατάσσα δεν πίστευε, ούτε με κάποιον τρόπο ενέπλεκε στην καθημερινότητά της την εβραϊκή της ταυτότητα- ήταν σαν να κατάγεται κάποιος από κάποιο μακρινό χωριό και να μην έχει εκεί ούτε συγγενείς, ούτε σπίτι ούτε δεσμούς για να πηγαίνει. Η ίδια η Νατάσα καταφέρεται συχνά κατά του Ισραήλ, του στρατοκρατικού του καθεστώτος και του τρόπου που αντιμετωπίζει τους Παλαιστίνιους. Αυτό όμως δεν φαίνεται να αρκούσε σε κάποιον από τους συναδέλφους της, ο οποίος τοποθέτησε στο συρτάρι της ανώνυμο λίβελο όπου την κατηγορούσε για τις (τότε) επιθέσεις του Ισραήλ και πάλι κατά των Παλαιστινίων.

Η επίθεση στα Γιάννενα δεν είναι λάθος γιατί είναι άστοχη, αλλά γιατί είναι άδικη. Όπως άδικο είναι να διευρύνουμε απεριόριστα την έννοια του αντισημιτισμού και να την αναγκάζουμε να   περιλάβει όλους αυτούς που διαφωνούν με τα εγκλήματα του σύγχρονου Ισραήλ. Τα πράγματα χρειάζονται μέτρο και κρίση. Ναι, είναι πιθανό όταν η κοινωνία βλέπει την κυβέρνησή της να μην κάνει τίποτα για να σταματήσει τη δολοφονία ενός λαού, να εκδηλωθούν φαινόμενα τέτοιου τύπου.

Πρέπει όμως να στεκόμαστε κριτικά τόσο απέναντί τους, όσο και απέναντι όσους τα δαιμονοποιούν.