Πώς να συμπεριφέρεσαι σε άτομα με διπολική διαταραχή: Συμβουλές κατανόησης και υποστήριξης

Η διπολική διαταραχή είναι μια ψυχική πάθηση που επηρεάζει τη διάθεση, την ενέργεια και τη συμπεριφορά του ατόμου, προκαλώντας εναλλαγές ανάμεσα σε επεισόδια μανίας ή υπομανίας και κατάθλιψης. Δεν είναι πάντα εύκολο να καταλάβεις τι περνάει ένας άνθρωπος που ζει με αυτή τη διαταραχή – πόσο μάλλον να ξέρεις πώς να σταθείς δίπλα του. Αν έχεις στη ζωή σου κάποιον με διπολική διαταραχή, είτε είναι φίλος, σύντροφος, συγγενής ή συνάδελφος, υπάρχουν τρόποι να δείξεις κατανόηση και να προσφέρεις πραγματική στήριξη.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που μπορούν να σε βοηθήσουν.

Μάθε τι είναι (και τι δεν είναι) η διπολική διαταραχή

Η ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα. Η διπολική διαταραχή δεν είναι απλώς «απότομες αλλαγές διάθεσης» ούτε «δραματοποίηση». Είναι μια σοβαρή ψυχική κατάσταση που απαιτεί θεραπεία, υπομονή και ενσυναίσθηση. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι (όπως η διπολική Ι, η διπολική ΙΙ, η κυκλοθυμική διαταραχή), και κάθε άτομο βιώνει τα επεισόδιά του με διαφορετικό τρόπο.

Αναζήτησε έγκυρες πηγές, μίλησε με ειδικούς, διάβασε άρθρα, δες ντοκιμαντέρ. Όσο περισσότερο καταλαβαίνεις τη φύση της διαταραχής, τόσο πιο εύκολο θα σου είναι να σταθείς δίπλα στο άτομο που τη βιώνει.

Μην το παίρνεις προσωπικά

Κατά τη διάρκεια ενός μανιακού ή καταθλιπτικού επεισοδίου, ένα άτομο με διπολική διαταραχή μπορεί να πει ή να κάνει πράγματα που δεν αντανακλούν τον πραγματικό του εαυτό. Μπορεί να απομακρυνθεί, να θυμώσει χωρίς εμφανή λόγο ή να φανεί υπερβολικά ενθουσιώδες ή ριψοκίνδυνο. Αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι εναντίον σου, ούτε σημαίνουν ότι «δεν νοιάζεται» για σένα.

Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να προσπαθήσεις να διαχωρίσεις την ασθένεια από το άτομο. Και να θυμάσαι: δεν είναι δική σου ευθύνη να «θεραπεύσεις» τον άλλο. Αυτό που χρειάζεται να κάνεις, είναι να είσαι δίπλα του, με αγάπη και κατανόηση.

Στήριξε, χωρίς να ελέγχεις

Η γραμμή ανάμεσα στην υποστήριξη και τον έλεγχο είναι λεπτή. Δεν χρειάζεται να γίνεις «σωτήρας», ούτε να επιβάλλεις λύσεις. Αντί για «πρέπει να πάρεις τα φάρμακά σου», προτίμησε το «είναι όλα καλά με τη φαρμακευτική αγωγή;». Αντί για «σταμάτα να το κάνεις αυτό», προτίμησε το «είμαι εδώ αν θέλεις να συζητήσουμε κάτι που σε προβληματίζει».

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί το άτομο να μην έχει συνείδηση ότι βιώνει επεισόδιο. Αν η συμπεριφορά του γίνεται επικίνδυνη για τον εαυτό του ή για άλλους, τότε είναι σημαντικό να ζητηθεί βοήθεια από επαγγελματίες υγείας.

Να έχεις κι εσύ υποστήριξη

Η στήριξη ενός ανθρώπου με διπολική διαταραχή μπορεί να είναι ψυχολογικά απαιτητική. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να φροντίζεις και τον εαυτό σου. Μίλησε με κάποιον που εμπιστεύεσαι, ζήτησε συμβουλές από ειδικούς ή αναζήτησε ομάδες υποστήριξης για συγγενείς και φίλους ατόμων με ψυχικές ασθένειες.

Δεν είναι εγωιστικό να βάζεις όρια –είναι απαραίτητο. Αν νιώθεις εξαντλημένος/η ή μπερδεμένος/η, δώσε χώρο στον εαυτό σου να επαναφορτιστεί.

Αγάπη χωρίς όρους, αλλά με ρεαλισμό

Το να αγαπάς ή να νοιάζεσαι για κάποιον με διπολική διαταραχή δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπομένεις τα πάντα. Ο ρεαλισμός είναι απαραίτητος: η ζωή με αυτή τη διαταραχή έχει σκαμπανεβάσματα, αλλά υπάρχει ελπίδα. Με τη σωστή θεραπεία, την ψυχολογική υποστήριξη και τις κατάλληλες στρατηγικές, οι περισσότεροι άνθρωποι με διπολική διαταραχή μπορούν να ζήσουν μια πλήρη και ικανοποιητική ζωή.

Η παρουσία σου –με ενσυναίσθηση, ειλικρίνεια και διάθεση για μάθηση– μπορεί να κάνει τη διαφορά. Όχι επειδή θα «λύσεις» το πρόβλημα, αλλά επειδή θα δείξεις στο αγαπημένο σου πρόσωπο ότι δεν είναι μόνο.