Πόσο βοηθάει η Βιταμίνη C στο κρυολόγημα;
Πόσο μας βοηθάει πραγματικά η βιταμίνη C στο κρυολόγημα και πώς ξεκίνησε η μανία με την χορήγησή της στον γενικό πληθυσμό; Αντιοξειδωτικές απαντήσεις που δε ξέρατε.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Έχεις γρίπη; Πάρε βιταμίνη C και θα σε βοηθήσει να γίνεις περδίκι! Έχεις συνάχι; Βιταμίνη C. Βήχας, πονόλαιμος; Πάρε καμιά βιταμίνη C μωρέ και θα περάσει.
Η σύνδεση της πιο γνωστής αντιοξειδωτικής βιταμίνης με την κοινή γρίπη είναι τόσο στενή που τείνει να ξεπεράσει σε ισχύ εκείνη του πονοκεφάλου και της παρακεταμόλης. Κάθε φορά που αρρωσταίνουμε, η πρώτη μας σκέψη είναι να καταναλώσουμε γενναίες δόσεις από τη συγκεκριμένη βιταμίνη «για να γίνουμε καλά». Είναι όπως τα πράγματα τόσο απλά;Μπορεί η χορήγηση επιπλέον βιταμίνης C, είτε από τις τροφές είτε σε μορφή συμπληρωμάτων να μας βοηθήσει να… αναλάβουμε; Όχι ακριβώς.
Όπως και σε κάθε τομέα της υγείας μας, έτσι και εδώ η παραπληροφόρηση είναι “strong in this one” (για τους φαν του Star Wars) και όπως με κάθε αντίστοιχη περίπτωση, η σύγχρονη επιστήμη δίνει πειστικές και άκρως ισχυρές αποδείξεις. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Λίγη ι-C-στορία
Όλα ξεκίνησαν όταν το 1960, όταν ο δις νομπελίστας Linus Pauling ανέφερε σε ομιλία του στη Νέα Υόρκη ότι θα ήλπιζε να ζήσει για ακόμα 25 χρόνια έτσι ώστε να μπορεί να ακολουθεί τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις στην επιστήμη. Ένας τύπος από το κοινό του τότε, του έστειλε γράμμα στο οποίο του συνιστούσε να παίρνει 3000 mg βιταμίνης C σε καθημερινή βάση, για να ζήσει περισσότερο. Αφού ακολούθησε τη συμβουλή του ο Pauling ανέφερε ότι ένοιωθε «πιο υγιής και πιο ζωντανός», όπως μπορείτε να δείτε σε αυτήν του εδώ τη δημοσίευση, η οποία τιτλοφορείται «My Love Affair with Vitamin C»
Τα επόμενα χρόνια ο Pauling, αύξησε τη δόση της βιταμίνης σε καταλήγοντας να παίρνει περί τα 18000mg ανά ήμερα. Το 1970 εξέδωσε το βιβλίο «Η Βιταμίνη C και το κοινό κρυολόγημα», στο οποίο ενθάρρυνε τους Αμερικάνους να καταναλώνουν 3000mg Βιταμίνης C κάθε μέρα. Ο… έρωτάς του για την Βιταμίνη C έπρεπε κάπως να κοινοποιηθεί. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πωλήσεις της αυξήθηκαν σημαντικά στις ΗΠΑ, αμέσως μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του (δείτε εδώ ένα απόσπασμα από εφημερίδα της εποχής)
Ο κόσμος δε ζητούσε απλά βιταμίνη C, αλλά τη ζητούσε σε μεγάλες ποσότητες. Σιγά σιγά γεννήθηκαν οι πρώτες αντιδράσεις στους ισχυρισμούς του Pauling, αντιδράσεις οι οποίες χρόνια με τα χρόνια πλέον στηρίζοντας σε αδιάσειστα επιστημονικά δεδομένα. Ο Pauling τις «πολεμούσε» για το υπόλοιπο της ζωής του. Το 1990, τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατό του, είχε δηλώσει σε συνέντευξη ότι όσοι κατανάλωναν Βιταμίνη C και άλλα συμπληρώματα σε «μέγιστες δόσεις» θα μπορούσαν να ζήσουν 25-34 χρόνια παραπάνω και δε θα αρρώσταιναν ποτέ. Σήμερα, τα επιστημονικά δεδομένα τον διαψεύδουν.
Η Βιταμίνη C και το κρυολόγημα… σήμερα
Σύμφωνα με τον κ. Ευάγγελο Φραγκούλη, Παθολόγο, η βιταμίνη C έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βοηθά στην εξουδετέρωση της δράσης των ελεύθερων ριζών, υποστηρίζοντας παράλληλα το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οι συνιστώμενες δόσεις Βιταμίνης C που πρέπει να λαμβάνουμε από την τροφή μας καθημερινά ανέρχονται μόλις σε 90mg για τους ενήλικες άνδρες, 75mg για της ενήλικες γυναίκες και 115mg για γυναίκες στην εγκυμοσύνη.
«Από την εποχή του Pauling η Βιταμίνη C έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και χρησιμοποιείται τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος. Όμως σε πρόσφατη ανασκόπηση όλων των μελετών που αφορούν τη χρήση της Βιταμίνης C για την πρόληψη και τη θεραπεία του κρυολογήματος, φάνηκε ότι στην χορήγηση της ως συμπλήρωμα δεν μειώνει τις επιπτώσεις του κοινού κρυολογήματος στον πληθυσμό», αναφέρει ο κ. Φραγκούλης.
Αυτό που πετυχαίνει η Βιταμίνη C, σε άτομα που καταναλώνουν την συνιστώμενη δόση καθημερινά, είναι να μειώνει την χρονική διάρκεια του κρυολογήματος κατά 8%. Εν ολίγοις, αν είστε άρρωστοι για πέντε ημέρες, τότε η… ταλαιπωρία σας ενδεχομένως να μειωθεί κατά δέκα ώρες αν καταναλώνατε τη συνιστώμενη δόση σε σταθερή βάση προ-κρυολογήματος. Όμως όπως αναφέρει ο κ. Φραγκούλης, η μείωση αυτή δεν επιτυγχάνεται από τη στιγμή που έχουν ήδη εκδηλωθεί τα συμπτώματα (καταρροή, πονόλαιμος, βήχας κτλ.).
Επίσης, η λήψη Βιταμίνης C έχει φανεί ότι προλαμβάνει την εκδήλωση λοιμώξεων του αναπνευστικού, αλλά σε άτομα τα οποία υφίστανται συνεχές και έντονο σωματικό στρες, όπως οι μαραθωνοδρόμοι. Εν ολίγοις, όχι στον γενικό πληθυσμό.
Τέλος, ο κ. Φραγκούλης συνιστά να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην υπέρ-κατανάλωσή της, καθώς δόσεις άνω των 2000mg σε καθημερινή βάση αυξάνουν τον κίνδυνο για νεφρολιθίαση (πέτρα στα νεφρά) και εμφάνιση σοβαρών διαρροιών. Γι’ αυτό σε άτομα με ιστορικό κολικό νεφρού δε συστήνονται δόσεις μεγαλύτερες των 1000mg ανά ημέρα.
Έχεις γρίπη; Πάρε βιταμίνη C και θα σε βοηθήσει να γίνεις περδίκι! Έχεις συνάχι; Βιταμίνη C. Βήχας, πονόλαιμος; Πάρε καμιά βιταμίνη C μωρέ και θα περάσει.
Η σύνδεση της πιο γνωστής αντιοξειδωτικής βιταμίνης με την κοινή γρίπη είναι τόσο στενή που τείνει να ξεπεράσει σε ισχύ εκείνη του πονοκεφάλου και της παρακεταμόλης. Κάθε φορά που αρρωσταίνουμε, η πρώτη μας σκέψη είναι να καταναλώσουμε γενναίες δόσεις από τη συγκεκριμένη βιταμίνη «για να γίνουμε καλά». Είναι όπως τα πράγματα τόσο απλά;Μπορεί η χορήγηση επιπλέον βιταμίνης C, είτε από τις τροφές είτε σε μορφή συμπληρωμάτων να μας βοηθήσει να… αναλάβουμε; Όχι ακριβώς.
Όπως και σε κάθε τομέα της υγείας μας, έτσι και εδώ η παραπληροφόρηση είναι “strong in this one” (για τους φαν του Star Wars) και όπως με κάθε αντίστοιχη περίπτωση, η σύγχρονη επιστήμη δίνει πειστικές και άκρως ισχυρές αποδείξεις. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Λίγη ι-C-στορία Όλα ξεκίνησαν όταν το 1960, όταν ο δις νομπελίστας Linus Pauling ανέφερε σε ομιλία του στη Νέα Υόρκη ότι θα ήλπιζε να ζήσει για ακόμα 25 χρόνια έτσι ώστε να μπορεί να ακολουθεί τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις στην επιστήμη. Ένας τύπος από το κοινό του τότε, του έστειλε γράμμα στο οποίο του συνιστούσε να παίρνει 3000 mg βιταμίνης C σε καθημερινή βάση, για να ζήσει περισσότερο. Αφού ακολούθησε τη συμβουλή του ο Pauling ανέφερε ότι ένοιωθε «πιο υγιής και πιο ζωντανός», όπως μπορείτε να δείτε σε αυτήν του εδώ τη δημοσίευση, η οποία τιτλοφορείται «My Love Affair with Vitamin C»
Τα επόμενα χρόνια ο Pauling, αύξησε τη δόση της βιταμίνης σε καταλήγοντας να παίρνει περί τα 18000mg ανά ήμερα. Το 1970 εξέδωσε το βιβλίο «Η Βιταμίνη C και το κοινό κρυολόγημα», στο οποίο ενθάρρυνε τους Αμερικάνους να καταναλώνουν 3000mg Βιταμίνης C κάθε μέρα. Ο… έρωτάς του για την Βιταμίνη C έπρεπε κάπως να κοινοποιηθεί. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πωλήσεις της αυξήθηκαν σημαντικά στις ΗΠΑ, αμέσως μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του (δείτε εδώ ένα απόσπασμα από εφημερίδα της εποχής)
Ο κόσμος δε ζητούσε απλά βιταμίνη C, αλλά τη ζητούσε σε μεγάλες ποσότητες. Σιγά σιγά γεννήθηκαν οι πρώτες αντιδράσεις στους ισχυρισμούς του Pauling, αντιδράσεις οι οποίες χρόνια με τα χρόνια πλέον στηρίζοντας σε αδιάσειστα επιστημονικά δεδομένα. Ο Pauling τις «πολεμούσε» για το υπόλοιπο της ζωής του. Το 1990, τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατό του, είχε δηλώσει σε συνέντευξη ότι όσοι κατανάλωναν Βιταμίνη C και άλλα συμπληρώματα σε «μέγιστες δόσεις» θα μπορούσαν να ζήσουν 25-34 χρόνια παραπάνω και δε θα αρρώσταιναν ποτέ. Σήμερα, τα επιστημονικά δεδομένα τον διαψεύδουν.
Η Βιταμίνη C και το κρυολόγημα… σήμερα Σύμφωνα με τον κ. Ευάγγελο Φραγκούλη, Παθολόγο, η βιταμίνη C έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βοηθά στην εξουδετέρωση της δράσης των ελεύθερων ριζών, υποστηρίζοντας παράλληλα το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οι συνιστώμενες δόσεις Βιταμίνης C που πρέπει να λαμβάνουμε από την τροφή μας καθημερινά ανέρχονται μόλις σε 90mg για τους ενήλικες άνδρες, 75mg για της ενήλικες γυναίκες και 115mg για γυναίκες στην εγκυμοσύνη.
«Από την εποχή του Pauling η Βιταμίνη C έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και χρησιμοποιείται τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος. Όμως σε πρόσφατη ανασκόπηση όλων των μελετών που αφορούν τη χρήση της Βιταμίνης C για την πρόληψη και τη θεραπεία του κρυολογήματος, φάνηκε ότι στην χορήγηση της ως συμπλήρωμα δεν μειώνει τις επιπτώσεις του κοινού κρυολογήματος στον πληθυσμό», αναφέρει ο κ. Φραγκούλης.
Αυτό που πετυχαίνει η Βιταμίνη C, σε άτομα που καταναλώνουν την συνιστώμενη δόση καθημερινά, είναι να μειώνει την χρονική διάρκεια του κρυολογήματος κατά 8%. Εν ολίγοις, αν είστε άρρωστοι για πέντε ημέρες, τότε η… ταλαιπωρία σας ενδεχομένως να μειωθεί κατά δέκα ώρες αν καταναλώνατε τη συνιστώμενη δόση σε σταθερή βάση προ-κρυολογήματος. Όμως όπως αναφέρει ο κ. Φραγκούλης, η μείωση αυτή δεν επιτυγχάνεται από τη στιγμή που έχουν ήδη εκδηλωθεί τα συμπτώματα (καταρροή, πονόλαιμος, βήχας κτλ.).
Επίσης, η λήψη Βιταμίνης C έχει φανεί ότι προλαμβάνει την εκδήλωση λοιμώξεων του αναπνευστικού, αλλά σε άτομα τα οποία υφίστανται συνεχές και έντονο σωματικό στρες, όπως οι μαραθωνοδρόμοι. Εν ολίγοις, όχι στον γενικό πληθυσμό.
Τέλος, ο κ. Φραγκούλης συνιστά να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην υπέρ-κατανάλωσή της, καθώς δόσεις άνω των 2000mg σε καθημερινή βάση αυξάνουν τον κίνδυνο για νεφρολιθίαση (πέτρα στα νεφρά) και εμφάνιση σοβαρών διαρροιών. Γι’ αυτό σε άτομα με ιστορικό κολικό νεφρού δε συστήνονται δόσεις μεγαλύτερες των 1000mg ανά ημέρα.
Συμπλήρωμα ή χυμός;
Αν και δεν υπάρχουν έρευνες που να καταδεικνύουν σε ποια μορφή απορροφάται καλύτερα η Βιταμίνη C από τον οργανισμό, ο κ. Φραγκούλης αναφέρει ότι στον φρεσκοστυμένο χυμό πορτοκάλι η Βιταμίνη είναι περισσότερο ενεργή και άρα θα πρέπει να προτιμάται. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε οι φυσικοί χυμοί του εμπορίου αποτελούν καλή λύση, αρκεί να αγοράζονται 3-4 εβδομάδες νωρίτερα από την ημερομηνία λήξης τους και να καταναλώνονται το πολύ μέσα σε μια εβδομάδα από το άνοιγμά τους.
Αν και δεν υπάρχουν έρευνες που να καταδεικνύουν σε ποια μορφή απορροφάται καλύτερα η Βιταμίνη C από τον οργανισμό, ο κ. Φραγκούλης αναφέρει ότι στον φρεσκοστυμένο χυμό πορτοκάλι η Βιταμίνη είναι περισσότερο ενεργή και άρα θα πρέπει να προτιμάται. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε οι φυσικοί χυμοί του εμπορίου αποτελούν καλή λύση, αρκεί να αγοράζονται 3-4 εβδομάδες νωρίτερα από την ημερομηνία λήξης τους και να καταναλώνονται το πολύ μέσα σε μια εβδομάδα από το άνοιγμά τους.
