Υποκατάστατα καφεΐνης: Ο εθισμένος... κριθάρια ονειρεύεται

Όπως και με οτιδήποτε στην ζωή μας, έτσι και με τον καφέ, η υπερβολή έχει πάντα αρνητικές συνέπειες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η υπερκατανάλωση του – κατά τα άλλα ακίνδυνου – διεγερτικού, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία μας.

Ξεκινώντας από το κεντρικό νευρικό σύστημα, οι μεγάλες ποσότητες καφεΐνης μπορούν να προκαλέσουν αϋπνίες, νεύρα και συνεχόμενη υπερδιέγερση. Ακόμα και αν το άτομο καταφέρει να κοιμηθεί, ο ύπνος είναι σύντομος και «κακής» ποιότητας. Επίσης, λόγω της έκκρισης του γαστρικού οξέος που προκαλεί, η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα πεπτικά έλκη.

Και μπορεί η καφεΐνη να μην προκαλεί εθισμό, όπως αρκετοί θα πίστευαν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η καθημερινή της κατανάλωση δεν μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Συγκεκριμένα, υπολογίστε ότι πέντε περίπου φλιτζάνια γαλλικού καφέ την ημέρα, είναι ικανά να μας κάνουν νευρικούς και ευέξαπτους και μακροπρόθεσμα να προκαλέσουν ακόμα και γαστρίτιδα.

Αρκετός κόσμος πλέον, με σκοπό να περιορίσει ή και να σταματήσει την κατανάλωση καφεΐνης, καταφεύγει στην χρήση διαφόρων υποκατάστατων του καφέ. Τι είναι αυτά; Πρόκειται για φυτικής προέλευσης σκευάσματα που έχουν συνήθως ως βάση το κριθάρι ή την σόγια και, λόγω έλλειψης καφεΐνης, δεν προκαλούν αϋπνίες, στομαχικές διαταραχές ή καρδιακές αρρυθμίες. Μπορούν να καταναλωθούν ανά πάσα στιγμή, ακόμα και βράδυ, χωρίς να προκαλούν νευρικότητα ή υπερδιέγερση, ενώ η γεύση τους δεν διαφέρει ιδιαίτερα από αυτήν του απλού καφέ. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται οι παραγωγοί τους, ενώ οι "φανατικοί" καταναλωτές καφέ δεν θέλουν ούτε να τα... μυρίζουν.

Η «μίμηση» της γεύσης του επιτυγχάνεται με την προσθήκη συστατικών, όπως σύκα, ρίζα τσίκορι, στάρι, χαρούπι, παντζάρι, σίκαλη, βελανίδι, ρεβίθι και μελάσα. Τα ροφήματα αυτά είναι συνήθως στιγμιαία.

Στα παραπάνω σκευάσματα δεν περιλαμβάνονται τα γνωστά σε όλους μας decafeine προϊόντα, τα οποία έχουν διαφορετική σύσταση, παρασκευάζονται από τις περισσότερες εταιρείες καφέδων και πρόκειται ουσιαστικά για καφέδες από τους οποίους έχει αφαιρεθεί με χημικό τρόπο η καφεΐνη. Η επικινδυνότητα των σκευασμάτων αυτών είναι αμφιλεγόμενη.
 
Αν και αρκετοί υποστηρίζουν πως είναι εντελώς ακίνδυνα, ορισμένες μελέτες στο παρελθόν έδειξαν, πως η τριχλωροαιθυλένη – ουσία που χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση της καφεΐνης- προκαλεί καρκίνο του ήπατος σε ποντίκια. Επισήμως πάντως, δεν έχει απαγορευτεί η χρήση της, αν και αρκετές εταιρείες έχουν προχωρήσει σε εναλλακτικές μεθόδους απομάκρυνσης της καφεΐνης.

Αν βάλατε στόχο να κόψετε τον καφέ, αρχικά οφείλουμε να σας θαυμάσουμε για το κουράγιο σας και εν συνεχεία να σας προτείνουμε μερικά φυσικά υποκατάστατα. Πάρτε μια γεύση (κυριολεκτικά και μεταφορικά):

*Το κακάο περιέχει πολύ μικρότερη ποσότητα καφεΐνης από το τσάι ή τα αναψυκτικά τύπου coca cola και θα σας προσφέρει την τόνωση που χρειάζεστε, χωρίς τους κινδύνους του καφέ. Εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες και σύμφωνα με μελέτες θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι στις καρδιοπάθειες και την πρόωρη γήρανση. Προτείνουμε να επιλέξετε ένα βιολογικό κακάο, όπως είναι το Green & Black’s Cocoa organic. Κοστίζει 3.80€ και εισάγεται στην Ελλάδα από την Βιοτός (τηλ. 2102317683).

* ΤοGuaroma είναι ένα «κλασσικό» υποκατάστατο καφέ με 80% βύνη σίκαλης, κιχώριο, βύνη κριθαριού, βελανίδια, σύκα και 20% γκουαράνα. Είναι αρκετά εύγευστο, πίνεται ζεστό ή κρύο και κυκλοφορεί σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα σε συσκευασία 125 γραμμαρίων έναντι 7.60€.

* Καφές δημητριακών; Και όμως υπάρχει. Πρόκειται για τον Naturata Demeter με σύσταση που περιλαμβάνει σίκαλη, ραδίκι, βελανίδια και σύκα. Κοστίζει 5€ και πωλείται σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα.

* Το Nocca της Power Health περιέχει κριθάρι ραδίκι και σύκα και ανακατεύεται εύκολα με νερό ή γάλα. Κοστίζει 10€ και το βρήκαμε εδώ. Με παρόμοια σύνθεση είναι και το στιγμιαίο ρόφημα του Κορρέ με βύνη, κιχώριο και φυτικές ίνες για καλύτερη λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Τιμή: 7.50€ από εδώ.

* Το Caro είναι εξίσου εύγευστο υποκατάστατο και θα το βρείτε στα σούπερ μάρκετ με 5€ (Συνήθως Σκλαβενίτης, Βασιλόπουλος). Μην προτιμήσετε την φθηνότερη λύση, Sonna (2.5€), μιας και είναι εντελώς άγευστος.

* Εξίσου ωφέλιμο για τον οργανισμό με το κακάο είναι και το πράσινο τσάι. Είναι πλούσιο σε τανίνες, φλαβονοειδή και βιταμίνη C. Μπορεί να καταναλώνεται καθημερινά και παρέχει αντιοξειδωτική, τονωτική και λιποδιαλυτική δράση.

Νικόλας Γεωργιακώδης