Φακοί επαφής: Ανοίξτε τα μάτια σας

της Έλενας Μπούλια

Δεν πρόκειται απλά για θέμα καλαισθησίας, αλλά κυρίως για λύση ευκολίας. Οι φακοί επαφής δημιουργήθηκαν για να απαλλαγούμε -όσο τον δυνατόν περισσότερες ώρες της ημέρας- από τα γυαλιά μυωπίας, να επιδοθούμε σε δραστηριότητες στις οποίες τα γυαλιά θα μας δυσκόλευαν πολύ και, σύμφωνα με τους οφθαλμίατρους, να δούμε τον κόσμο λίγο καλύτερα.

Όσοι έκαναν το μεγάλο βήμα από τα γυαλιά στους φακούς επαφής, λοιπόν, μπορούν πλέον να διαλέγουν γυαλιά ηλίου χωρίς να ενδιαφέρονται για το αν αυτά επιδέχονται αλλαγές για να ενσωματώνουν μυωπικά κρύσταλλα. Μπορούν να κολυμπούν ή να στέκονται στην βροχή χωρίς να χρειάζονται «υαλοκαθαριστήρες». Να επιδοθούν σε αθλήματα, χωρίς να φοβούνται ότι τα γυαλιά τους θα σπάσουν. Απαλλάχθηκαν από το βάρος που γλιστρά συνέχεια από την μύτη τους, που θολώνει, «χαλαρώνει» και δημιουργεί κινδύνους σπασίματος ή λυγίσματος. Βελτίωσαν αισθητικά την εμφάνισή τους. Και πέρα από όλα τα παραπάνω, όσοι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν φακούς επαφής «απέκτησαν καλύτερη όραση», σύμφωνα με τον Χειρούργο Οφαλμίατρο κ. Νίκο Τσιούμα. Ο ίδιος εξηγεί σε τι χρησιμεύουν οι φακοί επαφής και πότε πρέπει να αποφεύγονται.

Γιατί να προτιμήσω φακούς επαφής;
Όπως σχετικά αναφέρει ο κ. Τσιούμας, «οι φακοί επαφής αντικαθιστούν τα γυαλιά μας με σκοπό να διορθώσουμε μία διαθλαστική ανωμαλία, όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία, ο αστιγματισμός και -πλέον- η πρεσβυωπία, η οποία αντιμετωπίζεται με την χρήση πολυεστιακών φακών επαφής». Μας κάνουν να βλέπουμε καλύτερα από τα γυαλιά γιατί, καθώς εφάπτονται στο μάτι, προσφέρουν ευρύτερο πεδίο όρασης, είναι ιδανικοί για την διόρθωση της ανισομετρωπίας (μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο ματιών) και δεν προκαλούν πρισματική εκτροπή των αντικειμένων, όπως κάνουν συχνά τα γυαλιά.

Οι φακοί επαφής μπορούν να χρησιμοποιούνται όλες τις ώρες κατά τις οποίες είμαστε ξύπνιοι, στο σχολείο ή την δουλειά -εκτός αν η δουλειά έχει να κάνει με σκόνη, καπνούς κ.λ.π.-, στην βραδινή έξοδο, τα σπορ ή όποια άλλη δραστηριότητα. Ακόμα, οι γυναίκες μπορούν να φορούν φακούς επαφής πριν κάνουν χρήση του μακιγιάζ στα μάτια τους.

Γιατί να αποφύγω τους φακούς επαφής;
Οι φακοί επαφής δεν συνιστώνται σε άτομα με ευαισθησίες στα μάτια. Άτομα δηλαδή που πάσχουν από φλεγμονές των ματιών και των βλεφάρων, π.χ. επιπεφυκίτιδες και βλεφαρίτιδες), από υποτροπιάζουσες αποπτώσεις επιθηλίου, αλλεργίες, διαβήτη, ή ανατομικές ανωμαλίες των βλεφάρων, καλό είναι να αποφεύγουν τους φακούς, σύμφωνα με τον κ. Τσιούμα. Άλλωστε, πολλά άτομα δεν ανέχονται καν τους φακούς στα μάτια τους, συνήθως επειδή πάσχουν από ξηροφθαλμία.

Ακόμα, σημαντική προϋπόθεση για να φορά κάποιος φακούς επαφής είναι να μπορεί να τηρήσει τους απαιτούμενους κανόνες υγιεινής. Έτσι, αφενός δεν πρέπει κανείς να τους φορά αν έρχεται σε επαφή με σκόνη και καπνό, αφετέρου αν δεν τους συντηρεί σωστά. Σωστή συντήρηση, σύμφωνα με τον κ. Τσιούμα, σημαίνει:
- Οι φακοί επαφής θα πρέπει να είναι τέλεια καθαρισμένοι πριν την εφαρμογή τους.
- Χειριστείτε τους φακούς σας μόνο με καθαρά χέρια και εφαρμόστε τους στα μάτια με προσοχή, κλείνοντας την τάπα του νιπτήρα για να αποφύγετε τον κίνδυνο να χαθούν οι φακοί.
- Οι φακοί δεν πρέπει ποτέ να έρχονται σε επαφή με υγρά διαφορετικά από αυτά που έδωσε ο γιατρός σας.
- Καλό είναι στο σπίτι να μην φοράτε τους φακούς σας δίνοντας την ευκαιρία στα μάτια σας να ξεκουραστούν και να οξυγονωθούν καλύτερα και στους φακούς να καθαριστούν. Να έχετε πάντοτε ένα ζευγάρι γυαλιά της ίδιας διορθώσεως με τους φακούς σας.
- Μην κοιμάστε ποτέ με τους φακούς σας.

Τέλος, ο οφθαλμίατρος συμβουλεύει τους νέους χρήστες φακών: «Ξεκινήστε σταδιακά την χρήση των φακών σας κατά την πρώτη περίοδο. Την πρώτη μέρα εφαρμόστε τους για μία ώρα, την δεύτερη για δύο ώρες, την τρίτη για τέσσερις ώρες, την τέταρτη το ίδιο και στην συνέχεια αυξάνετε σταδιακά τον χρόνο χρήσεως τους μέχρι την πρώτη εβδομάδα μετά την οποία μπορείτε να τους χρησιμοποιείτε κανονικά. Η περίοδος αυτή είναι πολύ σημαντική ώστε να αποφευχθεί δυσανεξία στους φακούς καθώς επίσης και για να δώσετε την ευκαιρία στα μάτια σας και στον εγκέφαλό σας να συνηθίσουν στα καινούρια οπτικά ερεθίσματα».

Συμφέρουν οικονομικά οι φακοί επαφής;
Ο κ. Γιώργος Γαρεφαλάκης, οπτικός και ιδιοκτήτης καταστημάτων οπτικών, κοστολογεί την χρήση των απλών φακών επαφής στα 15 με 18 ευρώ τον μήνα. Από αυτά, 8 με 9 ευρώ κοστίζουν οι φακοί επαφής και τα υπόλοιπα χρήματα απαιτούνται για το καθαριστικό υγρό. Ωστόσο, κάποιος που φορά φακούς επαφής χρειάζεται και γυαλιά μυωπίας, για τις ώρες που θα τους βγάζει. «Ιδιαίτερα τα άτομα που οδηγούν υποχρεούνται από τον νόμο να έχουν και γυαλιά», μας λέει ο κ. Γαρεφαλάκης.

Τον ρωτάμε αν συμφέρουν οικονομικά οι φακοί επαφής έναντι της μόνιμης χρήσης γυαλιών. Μας εξηγεί ότι ένα ζευγάρι γυαλιών μυωπίας με λίγους βαθμούς (μέχρι 6) κοστίζει περί τα 150 ευρώ, όσο δηλαδή κοστίζουν αθροιστικά οι φακοί επαφής για έναν χρόνο. Συνεπώς, το τι συμφέρει έχει να κάνει με την χρήση των γυαλιών ή των φακών. Άτομα με υψηλούς βαθμούς μυωπίας -ή άλλων παθήσεων- συνήθως χρειάζονται καινούργια γυαλιά κάθε χρόνο, γιατί οι βαθμοί τους αλλάζουν εύκολα. Με την καθημερινή χρήση φακών, όμως, τα άτομα αυτά μπορούν να αλλάζουν γυαλιά κάθε τρία χρόνια, άρα το έξοδο για τα γυαλιά ελαχιστοποιείται στα 50 ευρώ τον χρόνο και αντισταθμίζεται με το μηνιαίο έξοδο των φακών. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Γαρεφαλάκης «για άτομα με μυωπία από 6 βαθμούς και πάνω συμφέρουν οι φακοί επαφής».

Ο ίδιος μας εξηγεί, φυσικά, ότι οι τιμές των φακών επαφής κυμαίνονται ανάλογα με την πάθηση του κάθε ατόμου. Έτσι, οι τορικοί φακοί επαφής, οι οποίοι μπορούν να καλύψουν προβλήματα μυωπίας και αστιγματισμού, και οι πολυεστιακοί φακοί, οι οποίοι καλύπτουν και προβλήματα πρεσβυωπίας είναι πιο ακριβοί από τους απλούς φακούς. Το ίδιο ισχύει και για τους πιο καινούργιους μηνιαίους φακούς σιλικόνης-υδρογέλης, οι οποίοι έχουν μεγάλη διαπερατότητα σε οξυγόνο και είναι καλύτεροι ποιοτικά από τους συμβατικούς φακούς. Το τι φακό θα πρέπει κανείς να φορά, θα το κρίνει ο οπτικός.

Τέλος, ρωτάμε τον κ. Γαρεφαλάκη αν προτείνει στους πελάτες του την χρήση ημερήσιων, μηνιαίων ή ετήσιων φακών επαφής. «Στην αγορά κυριαρχούν οι μηνιαίοι φακοί, αλλά όλο και περισσότεροι καταναλωτές σήμερα στρέφονται στους ημερήσιους για μεγαλύτερη ευκολία –μακροπρόθεσμα αυτοί, ωστόσο, κοστίζουν περισσότερο από τους μηνιαίους», μας λέει. Κάποιος, βέβαια, που αντιμετωπίζει περισσότερες από μία παθήσεις στην όρασή του, π.χ. μυωπία και πρεσβυωπία, είναι μάλλον απίθανο να βρει κατάλληλους ημερήσιους φακούς επαφής. Όσο για τους ετήσιους, ο ίδιος αποφεύγει την χορήγησή τους, καθώς όπως λέει είναι πλέον παρωχημένης τεχνολογίας και μπορούν να προκαλέσουν φθορές στο μάτι. «Άλλωστε, είναι πολύ πιο υγιεινό να φορά κανείς έναν καινούργιο φακό επαφής κάθε μήνα», λέει.