Χειμερινή κολύμβηση: Πάρτε την… ζεστά

της Ηρώς Κουνάδη

25 Ιανουαρίου, περασμένα μεσάνυχτα, κάπου στην Αίγινα. Θερμοκρασία περιβάλλοντος 6 βαθμοί Κελσίου. Εφηβικό στοίχημα. «Η θάλασσα τώρα είναι ζεστή». «Δεν είναι». «Είναι». Βουτιά. Ήταν. Σε αντίθεση με τον αέρα και το τζιν μου, αμέσως μετά. Αυτή ήταν η πρώτη και μοναδική μου απόπειρα χειμερινής «κολύμβησης». Δεν συνίσταται.

Η χειμερινή κολύμβηση σε φυσιολογικές ώρες και υπό φυσιολογικές καιρικές συνθήκες (όπου φυσιολογικές, βλέπε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες δεν περιλαμβάνουν κεραυνούς) από την άλλη συνίσταται ανεπιφύλακτα, από γιατρούς, εναλλακτικούς θεραπευτές αλλά και όλους όσοι την δοκίμασαν έστω μία φορά.

«Μπαίνεις στο νερό και τα ξεχνάς όλα» λέει η κ. Ελένη Αποστόλου, 52 ετών, φανατική χειμερινή κολυμβήτρια τα τελευταία τέσσερα χρόνια. «Είναι μεγάλη ψυχοθεραπεία η κολύμβηση τον χειμώνα. Ανανεώνεσαι, χαλαρώνεις και ηρεμείς». Ακριβώς αυτήν την επίδραση δεν έχει η θάλασσα και το καλοκαίρι; «Είναι πολύ διαφορετική η αίσθηση τον χειμώνα» απαντά η κ. Αποστόλου. «Αισθάνεσαι ότι έχεις τη θάλασσα όλη δική σου. Είναι πολύ λιγότερος ο κόσμος, σχηματίζονται εύκολα παρέες. Χώρια ότι είναι και η θάλασσα πολύ πιο καθαρή».

(Πρώτη) βουτιά από ψηλά
Τα πρώτα πέντε λεπτά είναι δύσκολα, μετά συνηθίζεις. Αν, βέβαια, τα αντέξεις αυτά τα πέντε λεπτά και δεν βγεις έξω τρέχοντας. «Το “κόλπο” που εφαρμόζουν οι περισσότεροι την πρώτη φορά είναι ότι δεν σταματούν καθόλου τα μπάνια. Είναι γενικώς λάθος να κάνεις το τελευταίο σου μπάνιο τον Αύγουστο και μετά να ξαναπάς στη θάλασσα τον Δεκέμβριο. Θα σου φανεί τεράστια η διαφορά» λέει η κ. Αποστόλου, που πηγαίνει για μπάνιο δύο φορές την εβδομάδα, κάθε εβδομάδα, όλο τον χρόνο.

Μαγιό μέσα από τα ρούχα, ζεστά παπούτσια, φόρμα, φούτερ, μπουφάν, σκουφάκι για τα μαλλιά, μία μεγάλη πετσέτα και εσώρουχα για να αλλάξετε αμέσως μόλις βγείτε είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός του χειμερινού κολυμβητή. «Και βουτιά κατ’ ευθείαν», λέει η κ. Αποστόλου, «εκτός αν σε έχει συμβουλεύσει ο γιατρός να προσέχεις, αν πάσχεις από καρδιαγγειακά προβλήματα, και πρέπει να μπεις σιγά σιγά, να βουτήξεις με την πλάτη για να μην βραχεί απότομα το στέρνο».

Γενικώς, το σιγά-σιγά είναι μάλλον η ασφαλέστερη μέθοδος αν δεν είστε είτε υγιέστατοι είτε πολύ νέοι. Συμφωνεί σε αυτό και η κ. Αναστασία Μοσχοβάκη, ειδική παθολόγος, η οποία τονίζει τον κίνδυνο καρδιακής ανακοπής από το παγωμένο νερό, για άτομα προχωρημένης ηλικίας και ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα.

Κάνει κρύο (;)
Μια ιδέα είναι όλα. Η διαφορά θερμοκρασίας γίνεται αισθητή τις χειμωνιάτικες ημέρες με ήλιο. Όταν φυσά και κάνει κρύο, το νερό θα σας φανεί ζεστό –κι αυτό γιατί, ουσιαστικά, το σώμα έχει συνηθίσει την εξωτερική θερμοκρασία, η οποία δεν έχει ιδιαίτερη διαφορά από αυτήν του νερού. Όπως και να έχει, είπαμε: τα πρώτα πέντε λεπτά είναι δύσκολα. Μετά το σώμα παίρνει τη θερμοκρασία του νερού. «Το νερό είναι πιο παγωμένο από κάθε άλλη περίοδο τον Μάρτιο» λέει η κ. Αποστόλου. «Έναν Μάρτιο που χιόνιζε την ώρα που κάναμε μπάνιο, η εμπειρία ήταν φανταστική. Το νερό, βέβαια, ήταν πολύ παγωμένο. Δεν καταφέραμε να μείνουμε μέσα παραπάνω από δεκαπέντε λεπτά. Ο χρόνος παραμονής κανονικά κυμαίνεται στη μισή ώρα. Δεν είναι καλό να μένεις παραπάνω».

Συμφωνεί σε αυτό και ο κ. Λεωνίδας Σταυρόπουλος, Σύμβουλος Υγείας και Ευεξίας και Καθηγητής Φυσικής Αγωγής. «Το κρύο δημιουργεί στρες στον οργανισμό. Το ίδιο και η άσκηση. Ο συνδυασμός τους που φτάνει στην υπερβολή, στρεσάρει επικίνδυνα τον οργανισμό μας. Δεν πρέπει να μένουμε στο νερό μέχρι να λαχανιάσουμε. Ένα καλό, ενδεικτικό χρονικό διάστημα είναι τα 20 έως 30 λεπτά». Ο κ. Σταυρόπουλος τονίζει, επίσης, ότι δεν πρέπει να μένει κανείς στάσιμος στο κρύο, ότι είναι πολύ σημαντικό να σκουπιστεί βγαίνοντας και να προφυλαχτεί από το κρύο, και ότι φυσικά ποτέ μα ποτέ δεν κολυμπάμε αφού έχουμε φάει, ειδικά τώρα τον χειμώνα.

Ένα μπάνιο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα (;)
«Αναμφισβήτητα είναι πολλά τα οφέλη της χειμερινής κολύμβησης, όπως βέβαια και κάθε άσκησης» λέει η κ. Μοσχοβάκη. «Πρέπει όμως να έχει προηγηθεί απαραιτήτως ιατρική εξέταση, καθώς και περιοδική ιατρική παρακολούθηση στη συνέχεια, ειδικά για άτομα προχωρημένης ηλικίας και ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, πνευμονοπάθειες, αγγειοπάθειες, ορισμένες μυοσκελετικές παθήσεις, κάποιες μορφές νευροπάθειας και αλλεργίες» τονίζει.

«Εφ’ όσον η φυσική κατάσταση του ατόμου είναι καλή, η χειμερινή κολύμβηση είναι ωφέλιμη, αν και η υπεροχή της χειμερινής κολύμβησης σε σχέση με άλλες ασκήσεις δεν έχει αποδειχθεί, γιατί δεν έχουν γίνει επισταμένες έρευνες» καταλήγει η κ. Μοσχοβάκη.

«Η κολύμβηση ως άσκηση –χειμώνα καλοκαίρι– αυξάνει την αντοχή, τονώνει το μυϊκό σύστημα, βελτιώνει τον μεταβολισμό» προσθέτει ο κ. Σταυρόπουλος. «Η εναλλαγή ζεστού και κρύου κάνει πολύ καλό στον οργανισμό, εφόσον βέβαια έχουμε την συγκατάθεση γιατρού. Είναι δεδομένο ότι η χειμερινή κολύμβηση ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα».

Και πού θα πάω;
Στην παραλία που σας έχει λείψει περισσότερο από το καλοκαίρι. Η αττική ακτογραμμή είναι τώρα πολύ πιο καθαρή σε σχέση με τους καλοκαιρινούς μήνες, και –βέβαια– εξίσου προσβάσιμη. Μία λύση αν σας τρομάζει η ιδέα του κρύου νερού είναι η λίμνη της Βουλιαγμένης, το νερό της οποίας έχει όλο τον χρόνο σταθερή θερμοκρασία 28 βαθμών Κελσίου. «Σαν τη θάλασσα, όμως, δεν είναι τίποτα» επιμένει η κ. Αποστόλου.

Αν, πάλι, θέλετε… υποστήριξη από έμπειρους χειμερινούς κολυμβητές, στην Αττική υπάρχουν αρκετοί σύλλογοι, όπως εκείνος των Χειμερινών Κολυμβητών Ρακετιστών του Μπάτη (λεωφόρος Ποσειδώνος, δίπλα στο ζαχαροπλαστείο «Πράπας», Παλαιό Φάληρο, τηλ.: 210 9836800), ο Σύλλογος Χειμερινών Κολυμβητών «Ο Άλιμος» (Κυκλαμίνων 6, Άλιμος, τηλ.: 210 9947362, 6979292164) και οι χειμερινοί κολυμβητές – μέλη του Ναυτικού Ομίλου της Βουλιαγμένης (τηλ.: 210 8962416) τους οποίους θα βρείτε κάθε Σαββατοκύριακο στην πλαζ απέναντι από την λίμνη της Βουλιαγμένης.

Η κ. Αποστόλου, πάντως, μας λέει ότι παρέα θα βρείτε σε όποια παραλία και αν πάτε. «Ειδικά τα Σαββατοκύριακα», λέει, «μαζεύεται πολύς κόσμος. Όταν η παρέα είναι μεγάλη, ανάβουμε φωτιά στην παραλία και περνάμε πολύ ωραία».