Ρύθμιση δανείων: Πώς θα πληρώσετε λιγότερα

Όσα μπορείτε να κάνετε για να "κουρέψετε" στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια και τι θα πρέπει να προσέξετε στην ρύθμιση των χρεών σας. 
Ρύθμιση δανείων: Πώς θα πληρώσετε λιγότερα
του Νικόλα Γεωργιακώδη

Σε εποχές παχέων αγελάδων οι ελληνικές τράπεζες έδιναν δάνεια με την σέσουλα και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις χωρίς να ελέγχουν επαρκώς τις οικονομικές δυνατότητες των δανειοληπτών. Η «πάρε κόσμε» λογική αυτή, σε συνδυασμό με την κρίση που χτύπησε τον Έλληνα, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα το οποίο κάποια στιγμή «έσκασε». Σήμερα λοιπόν, σε πλήρη σύμπνοια με το ελληνικό Δημόσιο, οι Έλληνες πολίτες αναζητούν απεγνωσμένα… κούρεμα χρεών.
 
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012, περίπου οκτώ χιλιάδες υπερχρεωμένοι πολίτες απευθύνθηκαν στην Δικαιοσύνη για τα χρέη τους, επικαλούμενοι τον Nόμο 3869/2010 ή «Νόμο Κατσέλη» όπως είναι ευρέως γνωστός, ζητώντας "κούρεμα" των χρεών τους. Μάλιστα φέτος, υπολογίζεται ότι το 56% των δανειοληπτών αδυνατούν να πληρώσουν την δόση του δανείου τους ή έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές. Ποιες είναι επομένως οι επιλογές που έχουμε αν για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορούμε να πληρώσουμε την δόση του δανείου, οποιοδήποτε και αν είναι αυτό – καταναλωτικό, στεγαστικό, αυτοκινήτου ή κάρτα;

Ο συμβιβασμός με την τράπεζα

Εφόσον γίνει δεκτή από την τράπεζα, η αλλαγή των όρων του δανείου περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο είτε επιμήκυνση της διάρκειας εξόφλησης είτε παροχή περιόδου χάριτος με πληρωμή μόνο των τόκων είτε «πάγωμα» στην καταβολή του συνόλου της δόσης για ένα διάστημα.

Στην επιμήκυνση της διάρκειας εξόφλησης, αυξάνεται ο αριθμός των δόσεων και αντίστοιχα μειώνεται το ποσό της δόσης, όμως ο δανειολήπτης συνολικά θα πληρώσει περισσότερα λόγω του συνυπολογισμού των τόκων, ενώ στην παροχή περιόδου χάριτος η τράπεζα δίνει την ευκαιρία στον πελάτη να πληρώνει τους τόκους για διάστημα 6 έως 12 μηνών. Τέλος, το «πάγωμα» δίνεται σε ιδιαίτερες περιπτώσεις στις οποίες ο πελάτης ανήκει σε κάποια ευαίσθητη ομάδα ή έχει σοβαρά προβλήματα υγείας. Βέβαια, υπάρχει πάντα η επιλογή της αποπληρωμής του δανείου σε μετρητά. Αρκετές τράπεζες προσφέρουν μέχρι και 60% μείωση του ποσού του καταναλωτικού δανείου ή της πιστωτικής κάρτας για εφάπαξ καταβολή. Αν για παράδειγμα κάποιος χρωστάει 10.000€, μπορεί να δώσει τα 4000€ και τα υπόλοιπα να διαγραφούν.

«Ο δανειολήπτης μπορεί να απευθυνθεί στην τράπεζά του και να κάνει μια αίτηση ρύθμισης δανείου. Πλέον, οι περισσότερες τράπεζες δεν είναι τόσο αυστηρές και δέχονται τις προτάσεις των πελατών και ανάλογα της αξιολογούν. Ο πελάτης συνήθως θα πρέπει να φέρει τα τελευταία οικονομικά του στοιχεία – τελευταίο εκκαθαριστικό, μισθοδοσία, Ε9, ΕΤΑΚ – τα οποία αξιολογούνται και βρίσκεται μια συμβιβαστική λύση», λέει στέλεχος ελληνικής τράπεζας. «Δεν είναι όμως δεδομένο ότι η τράπεζα θα δεχτεί τον συμβιβασμό. Η λογική είναι να ρυθμιστεί το ζήτημα όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η τράπεζα θα δεχτεί οποιονδήποτε συμβιβασμό. Θα προσπαθήσει να εισπράξει ό,τι περισσότερο μπορεί, αλλιώς θα προχωρήσει σε καταγγελία διεκδικώντας τα ακίνητα του πελάτη ή θα τα εκχωρήσει σε κάποιο δικηγορικό γραφείο για να γίνει η ρύθμιση μέσω του γραφείου», προσθέτει ο ίδιος.

Η δικαστική οδός και ο νόμος Κατσέλη

Σύμφωνα με τον Νόμο 3869/2010 οι υπερχρεωμένοι πολίτες με ληξιπρόθεσμες οφειλές στεγαστικών δανείων μπορούν να «κουρέψουν» το χρέος τους προς τις τράπεζες στα Ειρηνοδικεία. Ο νόμος αφορά μόνο φυσικά πρόσωπα, προβλέπει ευνοϊκή ρύθμιση για εξόφληση, διαγραφή χρέους και δίνει τη δυνατότητα προστασίας της πρώτης κατοικίας, όχι όμως και των άλλων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, τα οποία εκποιούνται υπέρ της τράπεζας. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας είναι ο δανειολήπτης να αποδείξει στο δικαστήριο ότι η οικονομική του κατάσταση, όπως διαμορφώνεται σήμερα, αλλά και στο μέλλον, δεν του επιτρέπει να εξυπηρετήσει το χρέος του.

Το πρώτο στάδιο του νόμου προβλέπει εξωδικαστικό συμβιβασμό, στον οποίο ο δικηγόρος ή ακόμα και ο ίδιος ο δανειολήπτης κάνει πρόταση προς την τράπεζα για το ποσό το οποίο μπορεί να καταβάλλει έτσι ώστε να υπάρξει συμφωνία χωρίς δικαστική παρέμβαση. «Το στάδιο αυτό αποτυγχάνει κατά 99%, μιας και η τράπεζα σε απάντησή της ζητάει να γίνει ρύθμιση με επιμήκυνση του δανείου και βγαίνει πάλι κερδισμένη», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Κατσέλης, δικηγόρος και αναλύει τα βήματα τα οποία περιλαμβάνει το «κούρεμα» βάσει το συγκεκριμένου νόμου.

«Ξεκινάμε βλέποντας σε τι φάση βρισκόταν ο πελάτης όταν πήρε το δάνειο, τι μισθό έπαιρνε και τι μισθό παίρνει σήμερα. Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένο όριο, ετήσιες αποδοχές άνω των 20.000€ αποτελούν ένδειξη ότι ο πελάτης έχει ικανοποιητικά εισοδήματα και αυτό λειτουργεί εις βάρος του στο δικαστήριο», αναφέρει ο κ. Κατσέλης. Στην συνέχεια, εφ’ όσον υπάρξει αποτυχία στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, εκδίδεται ένα χαρτί το οποίο βεβαιώνει ότι έγινε η αίτηση και απέτυχε και γίνεται κατάθεση αγωγής στο Ειρηνοδικείο κατά της τράπεζας. Μετά την κατάθεση δίνεται μια ημερομηνία δικάσιμου η οποία εξαρτάται από την περιοχή. Στην Αθήνα για παράδειγμα, όπου έχουν ανοίξει πολλές αντίστοιχες υποθέσεις, η δικάσιμος γίνεται το 2016. Τι γίνεται μέχρι τότε;

«Στην αίτηση που καταθέτει ο δικηγόρος ορίζεται μια μηνιαία δόση για τον πελάτη, ενώ ταυτόχρονα κατατίθεται αίτηση προσωρινής διαταγής ή ασφαλιστικών μέτρων έτσι ώστε να αποφύγουμε την περίπτωση να κρατηθεί η δόση από τον μισθό του. Ο δικαστής αποφασίζει για το κατά πόσο θα πρέπει να κρατηθεί το ποσό από την μισθοδοσία του ή όχι και απαγορεύει καταδιωκτικά μέτρα εναντίον του δανειολήπτη», αναφέρει σχετικά ο κ. Κατσέλης. Η προσωρινή αυτή διαταγή εκδίδεται συνήθως μέσα σε δύο μήνες στην Αθήνα και στα περιφερειακά κέντρα μέσα σε είκοσι ημέρες. Με την απόφαση αυτή, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα εισοδήματά του, ο δανειολήπτης μπορεί να ευνοηθεί και να μην δώσει κανένα ποσό στην τράπεζα μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής.

«Ο περισσότερος κόσμος δικαιούται να μπει στις ρυθμίσεις του νόμου, όμως υπάρχουν και αρκετοί οι οποίοι δεν βρίσκονται σε αδυναμία πληρωμών και προσπαθούν να επωφεληθούν από αυτόν. Όμως στο τέλος όταν και θα αξιολογηθούν τα οικονομικά τους κριτήρια, η αίτησή τους θα απορριφθεί γιατί κακά τα ψέματα και οι τράπεζες δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια, ψάχνουν για καταθέσεις, εισοδήματα. Δύσκολα θα χάσουν τα λεφτά τους», τονίζει ο κ. Κατσέλης για την πρακτική αρκετών δανειοληπτών οι οποίοι προσπαθούν να την βγάλουν «καθαρή» δηλώνοντας πλαστά οικονομικά στοιχεία.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο νόμος προστατεύει μόνο την πρώτη κατοικία και οποιοσδήποτε οφειλέτης έχει παραπάνω από ένα ακίνητο, δύσκολα θα μπορέσει να προστατέψει τα υπόλοιπα. «Για να σώσει την πρώτη κατοικία του, ο νόμος προβλέπει ότι ο οφειλέτης πληρώνει μέχρι και το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Ωφελημένοι από αυτό είναι σίγουρα όσοι πήραν μεγάλα στεγαστικά δάνεια και η εμπορική αξία του ακινήτου τους ήταν αρκετά μικρότερη. Επίσης, αν το δικαστήριο αξιολογήσει ότι αυτός ο άνθρωπος είναι πραγματικά φτωχός μπορεί να μειώσει και άλλο το ποσοστό και να το πάει μέχρι και στο 60% της αξίας του ακινήτου», επισημαίνει σχετικά ο κ. Κατσέλης.

Επίσης, όλοι οι δανειολήπτες που μπήκαν τον προηγούμενο χρόνο σε διαδικασία ρύθμισης της οφειλής τους σε συνεργασία με την τράπεζα, χάνουν το δικαίωμα να ζητήσουν ρύθμιση με βάση το νόμο, καθώς στις διατάξεις του ορίζεται ότι δεν μπορούν να υπαχθούν οφειλές που έχουν αναληφθεί το τελευταίο έτος πριν την υποβολή της αίτησης για ρύθμιση.

Update: Η νέα νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Ανάπτυξης

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Euro2day, νομοθετική ρύθμιση για τη διευκόλυνση των ενήμερων δανειοληπτών ενυπόθηκων δανείων πήρε το "ΟΚ" από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και θα προωθηθεί στην Βουλή προς ψήφιση.

Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης, όπως αυτή παρουσιάστηκε στις αρχές Απριλίου, έχουν μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας και άνεργοι με ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, αγροτικά εισοδήματα) έως 25.000 ευρώ και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 20% από την 1η Ιανουαρίου 2010 έως σήμερα. Επιπλέον, το ως άνω ποσό αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ (δηλαδή έως 30.000 ευρώ ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα) για πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή και μόνιμη αναπηρία και για τρίτεκνους και πολύτεκνους.

Πιο συγκεκριμένα:

Προϋποθέσεις υπαγωγής:

1. Το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τις 250.000 ευρώ.

2. Το σύνολο των καταθέσεων που βρίσκονται στην κατοχή του νοικοκυριού δεν ξεπερνά τις 10.000 ευρώ.

3. Το ανεξόφλητο υπόλοιπο των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων του νοικοκυριού (κεφάλαιο) δεν ξεπερνά τις 150.000 ευρώ.

Τι χορηγείται:

1. Περίοδος χάριτος 48 μηνών.

2. Άμεση μείωση της μηνιαίας καταβολής στο 30% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος του νοικοκυριού.

3. Η δόση καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου χάριτος θα προσαρμόζεται σε πιθανή μεταβολή του εισοδήματος.

4. Η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται κατ’ ελάχιστον 48 μήνες και η αποπληρωμή του μετά την περίοδο χάριτος συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης χωρίς καμία επιβάρυνση για τον δανειολήπτη.

Ειδικότερα για ετήσια καθαρά εισοδήματα έως 15.000 ευρώ, το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο 1,5% (0,75% + βασικό επιτόκιο ΕΚΤ) και με βάση αυτό υπολογίζεται η μηνιαία δόση κατά την περίοδο χάριτος.  Για τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, πέραν των παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα 6 μηνών εντός της περιόδου χάριτος. 

Διαβάστε περισσότερα εδώ.

Ο απολογισμός

Μέχρι στιγμής ο νόμος Κατσέλη, όπως μας πληροφορεί ο κ. Κατσέλης είναι εν μέρει αποτελεσματικός. «Δεν έχουν γίνει επαρκή σεμινάρια στους δικαστές ώστε να αξιολογούν τις καταστάσεις καλύτερα με αποτέλεμα να υπάρχουν αποφάσεις που δικαιώνουν μεγάλα εισοδήματα και αδικούν τα μικρά. Πρέπει ο δικαστής να είναι και λίγο ψυχολόγος ώστε να αξιολογήσει τόσο την πλευρά του δανειολήπτη, όσο και των τραπεζών οι οποίες μοίραζαν δάνεια χωρίς καμία κρίση», αναφέρει.

Από το 2011, όταν και μπήκε σε εφαρμογή ο νόμος, πολύς κόσμος έχει δικαιωθεί, ενώ σε απορριπτικές αποφάσεις αίτια ήταν κατά κύριο λόγο λάθη των δανειοληπτών όσον αφορά τα οικονομικά τους στοιχεία. «Δεν μπορείς να κρύψεις ότι έχεις ένα χωράφι ή ένα οικόπεδο. Πρέπει όσα αναγράφονται στο Ε9 να δικαιολογούνται είτε με συμβόλαια είτε με αποδοχή κληρονομίας είτε με τίτλους χρήσεως. Πολύς κόσμος την πάτησε έτσι και δήλωσε ακίνητα για τα οποία δεν είχε τίτλους ιδιοκτησίας», προσθέτει ο ίδιος.

Για τη διευκόλυνση των δανειοληπτών η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα www.efpolis.gr δύο ηλεκτρονικές εφαρμογές που διευκολύνουν τους οφειλέτες και όλους τους ενδιαφερόμενους στην αξιοποίηση του νόμου.
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v