Παραεμπόριο στην Αθήνα: Το κλουβί με τις «μαϊμούδες»

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Ρούχα, παπούτσια, τσάντες, γυαλιά ηλίου, ρολόγια, αρώματα, DVD, τσιγάρα, αξεσουάρ πάσης φύσεως. Στα λευκά σεντόνια των πλανόδιων αλλοδαπών μπορείς να βρεις πλέον τα πάντα και σε τιμές… κρίσης. Οι τσάντες ξεκινούν από 20€, αλλά αν είσαι καλός στο παζάρι μπορεί να τις πάρεις και με 5€. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα αντικείμενα. Καμία τιμή δεν είναι fixed και το παζάρι είναι ανελέητο. Παλαιότερα, γινόταν φάτσα φόρα στον πιο κεντρικό εμπορικό δρόμο της πόλης, την Ερμού, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του Μοναστηρακίου και στο Θησείο. Το σκηνικό μόνο κωμικοτραγικό θα μπορούσες να το χαρακτηρίσεις.

Οι πλανόδιοι ερχόντουσαν άνοιγαν τα σεντόνια, έβγαζαν τις τσάντες, ξάφνου εμφανιζόταν η Δημοτική Αστυνομία, μάζευαν τα σεντόνια και εξαφανίζονταν εν ριπή οφθαλμού. Μετά από λίγα λεπτά είχαν απλά μεταφερθεί λίγα στενά πιο πέρα. Και ξανά πάλι. Η ίδια κατάσταση υπάρχει και σήμερα, με την μόνη διαφορά ότι η Ερμού, το Μοναστηράκι και το Θησείο έχουν κατά μεγάλο ποσοστό «καθαρίσει», αλλά το… παζάρι έχει μεταφερθεί σε άλλες περιοχές όπως στη Πανεπιστημίου δίπλα στη Νομική, έξω από το Athens Metro Mall στον Άγιο Δημήτριο, στην ΑΣΟΕΕ στην Πατησίων, στην πλατεία Βικτωρίας. Και εδώ το ίδιο σκηνικό.

Το πρωί απλώνεται η πραμάτεια, λίγες ώρες μετά έρχεται η Αστυνομία, άπαντες εξαφανίζονται και την επόμενη μέρα είναι πάλι εκεί. Μόνο που πλέον η «απομάκρυνση» είναι πολύ πιο βίαιη τόσο από την πλευρά της Αστυνομίας, όσο και από αυτή των πλανόδιων οι οποίοι ενίοτε δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια και επωφελούνται του ασύλου ή των… καδρονιών για να προστατέψουν το εμπόρευμά τους.

Και κάπως έτσι η Πατησίων έξω από την ΑΣΟΕΕ μετατρέπεται συχνά πυκνά σε πεδίο μάχης.
 


Το παραεμπόριο σε Ελλάδα και Ευρώπη και το ανθρωπιστικό πρόβλημα

Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για «την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από τα Τελωνεία της Ε.Ε.», η Ελλάδα δεσμεύει ετησίως περίπου 22.000.000 τεμάχια προϊόντων απομιμήσεων, αριθμός που την τοποθετεί στην κορυφή του αντίστοιχου πίνακα στο σύνολο των κρατών μελών της Ε.Ε. Ακολουθούν η Ολλανδία, με κατασχεμένα πέρυσι 18 εκατομμύρια αντικείμενα, η Ιταλία με 13 εκατομύρια και η Βουλγαρία με 11 εκατομμύρια. Την ίδια στιγμή, ο ετήσιος αριθμός των σχετικών υποθέσεων στις οποίες παρενέβησαν οι ελληνικές τελωνειακές αρχές ξεπερνά τις 250.

Όσον αφορά την χώρα προέλευσης των δεσμευμένων προϊόντων, το 64,4% προέρχεται από την Κίνα, το 14.6% από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το 4.5% από την Αίγυπτο και το 4.1 τοις εκατό από την Κύπρο. Το εμπόρευμα αυτό, αφού παραχθεί σε εργοστάσια με ελάχιστο κόστος εισάγεται λαθραία σε τεράστιες ποσότητες στην Ελλάδα και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, από θαλάσσιες ή χερσαίες οδούς. Τα προϊόντα αποθηκεύονται σε μυστικές αποθήκες στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις και από εκεί γίνεται η διακίνησή τους μέσω των αλλοδαπών μικροπωλητών (Πακιστανών, Μπαγκλαντεσιανών, Αφρικανών), οι οποίοι χρεώνονται μέρος του εμπορεύματος και το πωλούν έναντι μικρού κέρδους για να επιβιώσουν ή να βρουν τρόπο να γυρίσουν στην πατρίδα τους.

Αυτοί είναι ο τελευταίος και πιο ευάλωτος κρίκος της διεφθαρμένης από κάθε άποψη αλυσίδας μιας «επιχείρησης» με τζίρο που υπολογίζεται στα 25 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Και αυτοί πληρώνουν πάντα… την νύφη. Άτομα εξαθλιωμένα, που θαρρείς κάνουν καταναγκαστικά έργα. Πρόσωπα κατακερματισμένα. Μερικοί από αυτούς έχουν μόλις έρθει στην Ελλάδα, άλλοι βρίσκονται αρκετά χρόνια εδώ και έχουν οικογένειες, κανείς τους δεν γουστάρει αυτό που κάνει, αλλά τι εναλλακτικές έχουν; «Τα πάντα είναι μια τρέλα εδώ», μου λέει με σπαστά Ελληνικά και νοήματα ένας Μπαγκλαντεσιανός στη Πατησίων, απέναντι από την ΑΣΟΕΕ.

Εν μέρει έχει δίκιο. Τα τελευταία χρόνια γίνονται δεκάδες συλλήψεις και απελάσεις αλλοδαπών που στην ουσία δεν έχουν ευθύνη, αλλά οι κύριοι υπαίτιοι, τα «μεγάλα κεφάλια» του παραεμπορίου για έναν περίεργο λόγο πάντα καταφέρνουν να ξεφύγουν.

Οι ζημιές στην αγορά και η εικόνα της Αθήνας

Πέρα από την αυτονόητη ζημιά στο Ελληνικό εμπόριο, αλλά και στο κράτος  που δεν εισπράτει φόρους για τις αγοραπωλησίες αυτές, ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την όψη του κέντρου της Αθήνας. «Στην κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το κέντρο της πόλης το σημαντικό είναι ότι ακόμα και οι τουρίστες νιώθουν σαν να ζουν σε ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον», αναφέρουν χαρακτηριστικά τα μέλη του, τα οποία έχουν πάψει πλέον να στέκονται στον χαμένο τζίρο και στα πάσης φύσεως νούμερα και προσπαθούν με κάθε τρόπο να αναβαθμίσουν το κέντρο της πόλης με την βοήθεια του Δήμου και των Αρχών. «Είναι απορίας άξιο πως αυτή η διαδικασία είναι ακόμα σε εξέλιξη και κανείς μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να εκριζώσει πλήρως αυτό το φαινόμενο», λέει στέλεχος της αγοράς που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του. 



Βέβαια, ο πολυκερματισμός τον ευθυνών μόνο βοήθεια δεν παρέχει προς αυτή τη κατεύθυνση. Άλλες φορές την ευθύνη έχει η Αστυνομία και όχι ο Δήμος, άλλες ο Δήμος και όχι η Αστυνομία. Μια περιοχή ανήκει στην περιφέρεια και όχι στον Δήμο και το θέατρο της γραφειοκρατίας (και του παραλόγου) συνεχίζεται επ’ άπειρον. «Αυτή η πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων δεν αφήνει το πρόβλημα να λυθεί και εκεί πατάνε αυτοί που στήνουν όλο αυτό το παραεμπόριο και συνεχίζουν να υπάρχουν», λένε κύκλοι του Συλλόγου και εφιστούν την προσοχή του καταναλωτικού κοινού στην ποιότητα των προϊόντων.

Το ζήτημα δεν είναι τόσο η τιμή, όσο το πόσο ασφαλή είναι τα προϊόντα που έρχονται σε επαφή με το δέρμα, όπως αρώματα, κρέμες, παντελόνια, εσώρουχα και τα οποία βάσει αναλύσεων από το Χημείο του Κράτους είναι τοξικά. Αλλά σύμφωνα με τον Εμπορικό Σύλλογο, τα «μαϊμού» προϊόντα από τους πλανόδιους δεν είναι τα μόνα τα οποία ενέχουν κινδύνους. «Πολύς μεγάλος όγκος παράνομων προϊόντων διακινείται μέσω Internet. Από ρούχα και καλλυντικά, μέχρι και φάρμακα, τα οποία όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση πιστοποιημένα», λέει ο Σύλλογος.

Οι προσπάθειες αντιμετώπισης του κυκλώματος

Οι αποθήκες του Δήμου Αθηναίων γεμίζουν καθημερινά από κάθε λογής κατασχεμένα προϊόντα, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου έχουν μέχρι στιγμής σφραγιστεί 52 αποθήκες, οι οποίες εντοπίστηκαν με παράνομο υλικό. Τα κλιμάκια που πηγαίνουν για να τις σφραγίσουν και να κατάσχουν τα προϊόντα είναι μεικτά και αποτελούνται από άτομα της Δημοτικής Αστυνομίας, από άτομο του ΣΔΟΕ ή Εισαγγελέα και από αστυνομικούς. Τα κατασχεθέντα προϊόντα χαρακτηρίζονται και καταστρέφονται στο τέταρτο υπόγειο της Βαρβάκειου Αγοράς.

«Οι έλεγχοι έχουν ενταθεί, ενώ είμαστε αισιόδοξοι πως τα νέα μηχανήματα με ακτίνες Χ με τα οποία θα προμηθευτούν τα τελωνεία και θα σκανάρουν τα εμπορεύματα θα δώσουν λύση στο σημαντικό αυτό πρόβλημα», λέει ο κ. Γιώργος Σταματόπουλος, Υπεύθυνος Τύπου του Δήμου Αθηναίων τονίζοντας πως πίσω από το ανθρωπιστικό πρόβλημα των πλανόδιων κρύβονται μεγάλα συμφέρονται και τεράστια ποσά. Πότε θα παταχθούν αυτά τα συμφέροντα; Άγνωστο. Προς το παρόν, το κυνήγι της γάτας και του ποντικιού με αστυνομικούς και πλανόδιους συνεχίζεται…