Βοηθητικοί Ηθοποιοί: Οι «αόρατοι» πρωταγωνιστές

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Είναι οι «άλλοι» πρωταγωνιστές των τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών. Οι μορφές τους φευγαλέες. Τα πρόσωπά τους χάνονται μέσα στο πλήθος και το όνομά τους σπάνια φιγουράρει στους τίτλους τέλους. «Δεν τους αποκαλούμε κομπάρσους γιατί τσαντίζονται. Είναι σαν να λες κάποιον λούστρο, κάπως έτσι αισθάνονται. Τους λέμε ‘βοηθητικούς ηθοποιούς’», μου ξεκαθαρίζει εξ’ αρχής ο κ. Γιώργος Τσαμουράς, ιδιοκτήτης του πρακτορείου βοηθητικών ηθοποιών Saga Models στους Αμπελόκηπους. Από το γραφείο του έχουν περάσει παραπάνω από έντεκα χιλιάδες άτομα μέσα σε μία εικοσαετία. Άνθρωποι από κάθε ηλικία, επάγγελμα ή κοινωνική τάξη. Ο ίδιος τους χαρακτηρίζει «άτομα του μεροκάματου».

Μια ολόκληρη κοινωνία σε ρόλους βοηθητικούς

«Δεν έρχονται εδώ για να γίνουν φίρμες, ούτε για να λάμψουν με τις ερμηνείες τους. Έρχονται για το μεροκάματο», μου λέει. Τα άτομα που έχουν κατά καιρούς περάσει από το πρακτορείο του, ο κ. Τσαμουράς τα χωρίζει σε πέντε κατηγορίες. «Έχουμε μωρά που τα φέρνουν οι μητέρες τους, φοιτητές, άτομα που έχουν τελειώσει κάποια σχολή και ψάχνουν δουλειά, μητέρες που έχουν ήδη μεγαλώσει τα παιδιά τους, άνεργους που υπάγονται στο ταμείο ανεργίας και ψάχνουν νομίμως ένα επιπλέον εισόδημα μέχρι να βρουν δουλειά και συνταξιούχους που αντί να παίζουν τάβλι στο καφενείο έρχονται εδώ», περιγράφει.

Βέβαια, σε αρκετές περιπτώσεις η καθαρά ερασιτεχνική ενασχόληση με τον φακό, έστω και ως βοηθητικός ηθοποιός μπορεί να σου "κολλήσει" το μικρόβιο της υποκριτικής. Ο κ. Τσάμουρας από το 1992 όταν και λειτούργησε για πρώτη φορά το πρακτορείο, έχει δει αρκετές αντίστοιχες περιπτώσεις: «Αρκετοί διαπιστώνουν πως ‘έχουν’ την υποκριτική μέσα τους και δεν το ήξεραν, έτσι παίρνουν σιγά σιγά μικρά ρολάκια, αυτά που συνήθως οι ηθοποιοί αρνούνται να κάνουν. Άλλοι ξεκινούν μαθήματα σε σχολές υποκριτικής. Δεν θα έλεγα πως έφτασαν ψηλά, αλλά αρκετά πιτσιρίκια που πέρασαν κατά καιρούς από εδώ, αναδείχτηκαν με τα χρόνια». Το ποσοστό αυτών πάντως που κατάφεραν να αποκτήσουν μια μόνιμη σχέση με τον χώρο είναι εξαιρετικά μικρό.

Ο κ. Τσάμουρας στέκεται και στην αλλαγή νοοτροπίας που υπάρχει στις περισσότερες παραγωγές συνήθως διαφημιστικού τύπου. «Δεν είναι οι διαφημίσεις που κάναμε κάποτε με μοντέλα της πασαρέλας. Πλέον οι παραγωγοί ζητούν ‘characters’, δηλαδή καθημερινούς, απλούς ανθρώπους. Το κάθε άτομο έχει τη δική του προσωπικότητα και με βάση αυτή συμμετέχει στο διαφημιστικό», μου λέει σχετικά.



Όσο για το «μεροκάματο» των βοηθητικών ηθοποιών, αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Το στάνταρ ωράριο είναι οκτώ ώρες την ημέρα. Οποιαδήποτε έξτρα ώρα, πληρώνεται και έξτρα από το γραφείο, ενώ η πληρωμή γίνεται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία για ανειδίκευτο εργάτη. Η παραγωγή πληρώνει στο γραφείο το εκάστοτε ποσό αναλόγως με το πόσα άτομα της έδωσε για το γύρισμα, το γραφείο κρατάει ένα μέρος του ποσού αυτού και δίνει τα υπόλοιπα στον ηθοποιό. Ο κ. Τσαμουράς τονίζει τον νόμιμο χαρακτήρα της όλης συναλλαγής, λέγοντας μάλιστα πως το πρακτορείο δεν ζητάει καμία προμήθεια από τους ενδιαφερόμενους για να τους συμπεριλάβει στο αρχείο του και να τους συστήσει σε παραγωγές.

Η διαδικασία του κάστινγκ και τα απρόβλεπτα

Εκτός από εκείνους που απευθύνονται στο πρακτορείο περιστασιακά μέσα από αγγελίες, υπάρχουν και τα «μόνιμα» μέλη του, τα οποία σήμερα είναι παραπάνω από έντεκα χιλιάδες. Η διαδικασία για να αποτελέσει κάποιος μέλος του πρακτορείου είναι απλή. Ο ενδιαφερόμενος κλείνει ραντεβού για κάστινγκ, συμπληρώνει μια αίτηση και με έξοδα του πρακτορείου φωτογραφείται, βιντεοσκοπείται και καταχωρείται στον υπολογιστή, όπου πλέον υπάρχουν όλες οι λεπτομέρειες για αυτόν: ύψος, βάρος, χρώμα ματιών και μαλλιών, επίπεδο σε ξένες γλώσσες και οτιδήποτε άλλο μπορεί να φανεί χρήσιμο στον παραγωγό (π.χ. δίπλωμα οδήγησης, χόμπι κτλ.)



«Έστω ότι μια παραγωγή μου πει ότι χρειάζεται έναν γιατρό και έναν οικοδόμο. Εμείς ‘σκανάρουμε’ τις φωτογραφίες μαζί με τον βοηθό σκηνοθέτη με τον οποίο συνεργαζόμαστε και βλέπουμε ποια άτομα ταιριάζουν καλύτερα στην ‘παραγγελία’ της παραγωγής. Όσο περισσότερο ταιριάζουν τα άτομα που τους στέλνουμε με τις απαιτήσεις τους, τόσο καλύτερη είναι και η συνεργασία μας με αυτούς. Δεν τους εκθέτουμε.», λέει ο κ. Τσαμουράς και στέκεται στο γεγονός πως το πρακτορείο δεν μπορεί να στέλνει για κάθε σήριαλ το ίδιο άτομο. «Για να ξαναστείλουμε έναν ηθοποιό στο ίδιο σήριαλ θα πρέπει να περάσει τουλάχιστον ένας μήνας, δεν μπορείς να τον στέλνεις κάθε μέρα γιατί υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιηθεί κατά λάθος σε δύο ρόλους στο ίδιο επεισόδιο», προσθέτει.

Οι απρόβλεπτές καταστάσεις βέβαια είναι πάντα στο πρόγραμμα. Χαρακτηριστικά θυμάται παραγωγή στην οποία σε μία σκηνή το πλάνο έδειχνε τον νεκρό στη κηδεία του και μετά από λίγο ο πεθαμένος φάνηκε στο πλήθος να… συνοδεύει το φέρετρό του! «Συμβαίνει συχνά, γι’ αυτό εμείς σημειώνουμε σε ποιο σήριαλ και σε ποια σκηνή παίζει ποιος. Για να αποφύγουμε τέτοιες καταστάσεις. Απαιτείται μεγάλη σχολαστικότητα», τονίζει.

«Βοηθητική» κρίση

Όπως θα περίμενε κανείς οι παραγωγές τον τελευταίο καιρό έχουν μειωθεί δραματικά. Από τις σαράντα παραγωγές με τις οποίες συνεργαζόταν το γραφείο πριν δύο χρόνια, πλέον έχουν μείνει μόνο… τέσσερεις. «Όταν παλαιότερα είχαμε δουλειές, δύσκολα βρίσκαμε άτομα. Κάναμε το πολύ οκτώ κάστινγκ την εβδομάδα. Τώρα που οι παραγωγές έχουν μειωθεί κατά 98 τοις εκατό, έρχονται τουλάχιστον τριάντα! Αλλά αν δεν έχει δουλειά, πού να τους στείλουμε;», λέει ο κ. Τσαμουράς. Το ίδιο διαπιστώνει με απογοήτευση και ο βοηθός του, ο Παναγιώτης, ο οποίος ασχολείται συγκεκριμένα με το αρχείο των ηθοποιών και το κάστινγκ: «Έρχονται συνεχώς εδώ άτομα για να τους φωτογραφήσουμε και συμπληρώνουν αιτήσεις, αλλά οι παραγωγές είναι ελάχιστες και αρκετές από αυτές έχουν σταματήσει πλέον να πληρώνουν».