Prive social networks: Το Web 2.0 είναι... ιδιωτική υπόθεση

της Ηρώς Κουνάδη

Αισθάνεστε κι εσείς ότι παραγίναμε πολλοί στο Facebook; Ανησυχήσατε με τους νέους όρους χρήσης που εμμέσως πλην σαφώς δήλωναν ότι από τούδε και στο εξής οι φωτογραφίες σας θα χρησιμοποιούνταν από κάποιον άγνωστο στην άλλη άκρη του κόσμου, για διαφημιστικούς σκοπούς; Σας πέρασε από το μυαλό η σκέψη ότι αυτό δε θα συνέβαινε αν δεν ήσασταν απλά ένας εκ των 175 εκατομμυρίων ενεργών χρηστών του; Διστάσατε πρόσφατα μπροστά σε ένα τεστάκι, σκεπτόμενοι ότι δε θέλετε να μάθει τα αποτελέσματα η μισή Ελλάδα των «φίλων» σας; Δεν είστε οι μόνοι.

Στον αντίποδα των δύο πρώτων γενιών social networks, που ήθελαν να ανοίξουν τον κόσμο, να φέρουν σε επαφή ει δυνατό κάθε άνθρωπο του πλανήτη με όλους τους υπόλοιπους, να συμπεριλάβουν στις λίστες τους εκατομμύρια επί εκατομμυρίων χρηστών, η τρίτη γενιά επιδιώκει ακριβώς το αντίθετο: να κλείσει τις πόρτες και να αφήσει έξω από αυτές όλον τον κόσμο, πλην των (πολύ) εκλεκτών μελών της. Να φέρει σε επαφή μεταξύ τους ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα, τους οποίους όμως θα έχει επιλέξει με αυστηρά κριτήρια, και στους οποίους θα παρέχει την –εξαιρετικά σημαντική πλέον– αίσθηση της ιδιωτικότητας.

Η αρχή έγινε με το A Small World, το οποίο ταχύτατα πήρε διαστάσεις θρύλου –βοήθησαν πολύ και οι φήμες σχετικά με τα… rich and famous μέλη που έκαναν «φίλους» οι κοινοί θνητοί που κατάφερναν να βρουν μια πρόσκληση και να εγγραφούν– και πλέον η αναζήτηση για μια πρόσκληση στο Google επιστρέφει 6,5 εκατομμύρια αποτελέσματα. Με τον ελάχιστο χρόνο και την εξίσου ελάχιστη υπομονή που διαθέσαμε δε χτυπήσαμε φλέβα χρυσού, και μάλλον δύσκολο το βλέπουμε να καταφέρετε κάτι περισσότερο ακόμη και αν περάσετε μία ολόκληρη ημέρα εξετάζοντάς τα. Γιατί, λογικά τουλάχιστον, κανείς από τους χρήστες του δικτύου δε θέλει να ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, τις πόρτες του, προσκαλώντας αγνώστους και καθιστώντας το ένα ακόμη Facebook ή MySpace. Είπαμε, είναι σημαντικό θέμα πλέον η ιδιωτικότητα.

Και αφότου το A Small World άνοιξε το χορό των invitation only δικτύων, στα οποία δεν μπορείς να γραφτείς αν δε γνωρίζεις προσωπικά κάποιον που να είναι ήδη μέλος, τα prive social networks πολλαπλασιάζονται με ταχύτατους ρυθμούς. Από τα αμιγώς τοπικιστικά, όπως το A Private Club, που δέχεται για μέλη του αποκλειστικά και μόνο Νεοϋορκέζους, ή το ασιατικό Diane Fay (φωτό) που προσφέρει… απλόχερα το ενδιαφέρον lifestyle περιεχόμενό του σε όλους τους επισκέπτες του, δέχεται όμως για μέλη αποκλειστικά τους –προσκεκλημένους– φίλους των ήδη υπαρχόντων χρηστών του, μέχρι τα «καριερίστικα» Blue Chip Expert και Doostang.com, όπου θα χρειαστεί να υποβάλλετε το βιογραφικό σας (!) το οποίο θα εξετάσει η επιτροπή που θα αποφασίσει αν πληροίτε τα κριτήρια για να γίνετε μέλος, τα «κλειστά» social networks φαίνονται να κερδίζουν την εμπιστοσύνη και τις εντυπώσεις των χρηστών τους, παρά την αυστηρότητα της διαδικασίας εγγραφής.

Προφανώς, διότι μπροστά στην αίσθηση του ανήκειν σε μια ελίτ κοινότητα μέσα στον πλέον μαζικό των χώρων –τον κυβερνοχώρο–, μπροστά στο προνόμιο της ιδιωτικότητας κάπου όπου τίποτα δεν είναι ιδιωτικό, το τίμημα του να αποδείξεις ότι έχεις τις κατάλληλες γνωριμίες, τις κατάλληλες γνώσεις ή το κατάλληλο… βιογραφικό, δεν είναι μεγάλο. Τουλάχιστον όχι μπροστά στο προνόμιο –πραγματικό ή φανταστικό, μικρή σημασία έχει εδώ– της δυνάμει δικτύωσης με τους "σωστούς" ανθρώπους.

Υπάρχουν, βέβαια, και τα social networks ακόμη ειδικότερου ενδιαφέροντος, όπως το Bankers Avenue, που επιτρέπει στα κεφάλια της Wall Street και τους Ευρωπαίους ομολόγους τους να θρηνήσουν την οικονομική κρίση υπό την ασφαλή σκέπη του private messaging του αποκλειστικά δικού τους κοινωνικού δικτύου, ή το Cannes.Ning.Com, το ιδιωτικό δίκτυο των προσκεκλημένων του glamorous φεστιβάλ της Κρουαζέτ –η πρόσκληση σε αυτό έρχεται πακέτο με την πρόσκληση του Φεστιβάλ, οπότε μην ελπίζετε σε γνωστούς και φίλους. Το Internations, από την άλλη, συγκεντρώνει την αφρόκρεμα διπλωματών, εργαζομένων σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ξένων ανταποκριτών, υπαλλήλων πολυεθνικών και άλλων αποδήμων με prestige, οι οποίοι στηρίζονται στα δίκτυα των καινούριων τους πατρίδων για να εγκλιματιστούν και να δικτυωθούν –με την άλλη, τη μεταφορική έννοια.

Κι επειδή καμία μειονότητα δεν πρέπει να μένει αποκλεισμένη, το CosmoCircle αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της gay friendly –για να μην πούμε gay only– εκδοχής των prive social networks, ενώ στο Space Collective «γήινοι που σκέφτονται μπροστά ανταλλάσσουν ιδέες για την κατάσταση του είδους, τον πλανήτη και το σύμπαν». Ναι, κι εμάς περίεργο μας ακούγεται. Αλλά σκεφτείτε το: αν ήσασταν κι εσείς ένας "γήινος που σκέφτεται μπροστά" δε θα θέλατε να ανήκετε σε ένα prive δίκτυο ομοϊδεατών;