Η μόδα σε κρίση ή η κρίση γίνεται της μόδας;

Ότι η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει και τους μεγάλους οίκους μόδας δεν είναι κάτι καινούργιο. Πρόσφατα μιλούσαμε για τις χιλιάδες απολύσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει κορυφαίοι οίκοι μόδας και ομορφιάς όπως η Chanel, τα Marks and Spencer, τα Woolworths, και στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν η Estee Lauder, αλλά και τα Benetton, ειδικά μετά τον πόλεμο στη Γάζα.

Ενώ η ιταλική ιδιοκτήτρια εταιρία ειδών μόδας IT Holding SpA ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες ότι υποβάλλει αίτηση για προστασία εν όψει χρεοκοπίας σε ένα από τα τμήματά της, καθώς η βιομηχανία πολυτελών αγαθών έχει χτυπηθεί από την παγκόσμια πιστωτική κρίση και την μειωμένη ζήτηση. Στο τμήμα αυτό, συγκεκριμένα, εντάσσονται οίκοι όπως ο Gianfranco Ferre –γνωστός για τα κοστούμια και τις τουαλέτες του, καθώς και άλλοι οίκοι όπως οι Roberto Cavalli, Versace, C’N’C Costume National και John Galliano, στους οποίους η IT Holdings αδυνατεί να αποπληρώσει τις δανειακές υποχρεώσεις της και τα δικαιώματα στους σχεδιαστές τους.

Τα χρέη της IT αποτελούν αυτήν την στιγμή εμβληματικό παράδειγμα του τι συμβαίνει στην βιομηχανία πολυτελών ειδών γενικότερα. Γιατί μπορεί οι φίρμες επώνυμων σχεδιαστών να εκτίναξαν τα κέρδη τους τα τελευταία χρόνια, πουλώντας σαν τρελές πανάκριβες τσάντες, παπούτσια, γυαλιά ηλίου και ρούχα, αλλά ειδικά στην ευρωπαϊκή αγορά, ο ρυθμός αυτός ανάπτυξης έχει πέσει δραματικά. Ένα ακόμα παράδειγμα αποτελεί και ο ιταλικός οίκος κοσμημάτων Bulgari, που ανακοίνωσε πως οι ετήσιες πωλήσεις του το 2008 έπεσαν από 1.09 δις ευρώ σε 1.08 δις ευρώ, ενώ μείωση 7% είχαν από τον περασμένο Οκτώβρη έως τον Δεκέμβρη και τα κέρδη της Cie.Financière Richemont SA, στην οποία ανήκει η γαλλική Cartier καθώς και διάφορες ελβετικές φίρμες όπως η Jaeger-Le Coultre.

Ακόμα χειρότεροι είναι οι οιωνοί που προκύπτων σύμφωνα με έρευνα της Bernstein Research, η οποία προβλέπει πως μέσα στο 2009 η αγορά πολυτελών ειδών θα αντιμετωπίσει μείωση των κερδών της έως και 10%.

Back to Black
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό στην πράξη; Και πώς θα καταφέρουν οι συγκεκριμένοι, αλλά και άλλοι μικρότεροι οίκοι να αντεπεξέλθουν της οικονομικής καταστροφής; Μία από τις πρώτες κινήσεις που ήδη φάνηκαν να λαμβάνουν χώρα, είναι η μείωση των πολυδάπανων ντεφιλέ. Αυτό, άλλωστε, έγινε ιδιαίτερα εμφανές στην τελευταία Εβδομάδα Μόδας του Μιλάνου, οι κολεξιόν της οποίας είχαν σίγουρα στοιχεία από το κλίμα απαισιοδοξίας που πλημμυρίζει τον τελευταίο καιρό τα «χρυσά» σχεδιαστήρια: Μινιμαλισμός, άνεση και το λεγόμενο recession (υποχώρηση από τα κραυγαλέα και φανταχτερά και επιστροφή στο διαχρονικά κλασικό).

Αντίστοιχα, back to black θα μπορούσε να τιτλοφορείται και η Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι, αφού οι περισσότεροι σχεδιαστές όπως η Miuccia Prada και οι οίκοι Givenchy και Boss, διάλεξαν το μαύρο ως κυρίαρχο χρώμα στις κολεξιόν τους για τον χειμώνα του 2009/2010, σπρώχνοντας στο πολύ πίσω μέρος της γκαρνταρόμπας τους οτιδήποτε φανταχτερό.

Από την άλλη, υπάρχουν ακόμα κάποιοι σχεδιαστές που ορμώμενοι ίσως από υπερβάλλουσα αισιοδοξία επιστρατεύουν (και ακριβοπληρώνουν) τρανταχτά ονόματα της show biz για να προωθήσουν τις νέες κολεξιόν τους, όπως π.χ. ο Giorgio Armani που χρησιμοποίησε τη Victoria Beckham στη νέα του καμπάνια εσωρούχων, ή η Miu Miu που προτίμησε την Katie Holmes, αλλά και οι Dolce & Gabbana που μεταμόρφωσαν την Scarlet Johanssοn σε Μέρλιν για τις ανάγκες της νέας σειράς καλλυντικών τους.

Ενώ δεν είναι λίγοι και αυτοί που, εξίσου αισιόδοξα, βλέπουν την τρέχουσα κατάσταση ως μία πηγή έμπνευσης και ευκαιρία για ανακατάταξη των προτεραιοτήτων στον κόσμο της μόδας. «Το χρώμα είναι ζωτικό σε περιόδους κρίσης» είπε πρόσφατα η σχεδιάστρια για το ανδρικό τμήμα των Hermes Veronique Nichanian. «Τα πράγματα δεν θα γίνουν καλύτερα αν όλοι ντύνονται στα μαύρα ή στα γκρι. Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Ενώ ο Franck Boclet, στυλίστας του οίκου Ungaro προσθέτει «Σε εποχές κρίσης είναι που προκύπτουν οι πιο άγριες ιδέες. Τώρα πρέπει να φανούμε πιο δημιουργικοί από ποτέ».

Τι να περιμένουμε λοιπόν;
Είτε με χρώμα ή χωρίς, η ερχόμενη Άνοιξη αλλά και ο Χειμώνας, αναμένεται -ενδυματολογικά τουλάχιστον- να διατηρήσουν ένα πολύ πιο κλασικό ύφος από άλλες χρονιές. Οι ανέκαθεν ριζοσπαστικοί σε θέματα τάσεων οίκοι, μάλιστα, αρνούμενοι ίσως να χαρακτηριστούν συντηρητικοί, πρόκειται να στραφούν στην δεκαετία του ‘60 και του ’70, δίνοντας σε όσους από εμάς έτσι κι αλλιώς δεν θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε τις δημιουργίες τους, την εναλλακτική να ξεθάψουμε από τα πατάρια τα παντελόνια-καμπάνες της μαμάς μας.

Επιχειρηματικά μιλώντας, το private labeling έχει σίγουρα εδραιωθεί σε πολλά εμπορικά πολυκαταστήματα -του εξωτερικού τουλάχιστον- τα οποία πλέον δημιουργούν, πωλούν και προωθούν τα δικά τους ρούχα, αντί να περιμένουν κέρδη από τα πανάκριβα προϊόντα των οίκων που φιλοξενούνται σε αυτά. Μην σας φανεί, λοιπόν, απίθανο αν το Attica ή το Golden Hall, παραδείγματος χάριν, λανσάρει στο μέλλον την δική του σειρά προϊόντων, η οποία σχεδιαστικά και ποιοτικά τουλάχιστον δεν θα διαφέρει σχεδόν καθόλου από τα προϊόντα των οίκων Burberry και Missoni που φιλοξενεί, αλλά θα είναι πολύ φθηνότερη.

Τέλος, και σ’αυτό συμφωνούν όλοι, η μεγαλύτερη αλλαγή που πρόκειται να γίνει εμφανής στο μέλλον είναι το τέλος της εποχής του γκλάμουρ. Η έμφαση στην λάμψη και την χλιδή δείχνει να στρέφεται σιγά-σιγά στην ομορφιά του κλασικού και του λιτού ίσως και του μίνιμαλ -του πιο ρεαλιστικού και ανθρώπινου δηλαδή. Τώρα κατά πόσο κάτι τέτοιο θα μεταφραστεί και σε πιο «μίνιμαλ» και ρεαλιστικές τιμές, μένει να φανεί. Γιατί διαφορετικά, όσο έντονη κι αν αποδειχθεί η αλλαγή αυτή, για τους περισσότερους από εμάς θα αποτελέσει ένα ακόμα άπιαστο trend.

Έλενα Μπούλια