Πάμε για καφέ: Μεγάλη μας... τιμή!

της Φιλουμένας Ζλατάνου

Η σχέση έρωτα που έχουν οι Έλληνες με τον καφέ είναι πολύ πιθανόν να αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Είναι η ανάγκη για καφεΐνη που σπρώχνει το μεσογειακό μας λαό στις ανά την επικράτεια πανταχού παρούσες καφετέριες για ώρες αράγματος; Μάλλον όχι. Είναι η ιδέα του «έξω», της βόλτας που τελικά ανάγεται σε ποικίλα εθνικά ψυχολογικά συμπλέγματα που θα μας έπαιρναν... έναν καφέ για τα αναλύσουμε.

Ο καφές λοιπόν είναι ο συμβολισμός. Η αφορμή για το «δεν είμαι κάπου μέσα». Και αν σε παλαιότερες δεκαετίες το σημείο άφιξης της ημερήσιας (και low budget) βόλτας ήταν «ο Βάρσος για μια γκαζόζα» ή «μια πάστα σε ένα ζαχαροπλαστείο» από τη δεκαετία του ’80 και ένθεν, ανακαλύψαμε τις «καφετερίες» αρχικά, που μετά έγιναν «καφετέριες» και τελικά «καφέ». Αγκαζέ με τα μπαρ που την ίδια εποχή εμφανίστηκαν για να αντικαταστήσουν τις ταβέρνες ως τρόπο νυχτερινής διασκέδασης. Κάπου εκεί, μια χαρακτηριστική τηλεοπτική διαφήμιση της εποχής αποτύπωσε την αλλαγή τάσης στην ημερήσια και φθηνή διασκέδαση: «Πάμε για καφέ;», ρωτούσε πονηρά ο πρωταγωνιστής την πρωταγωνίστρια. «Καφέ το λένε τώρα;», απαντούσε εξίσουν πονηρά εκείνη χωρίς τελικά να μας πληροφορεί αν δέχτηκε ή όχι την πρόταση.

Σε όλα αυτά τα χρόνια τι άλλαξε στη διασκέδαση που λέγεται «καφές»; Κατ’ αρχάς άλλαξαν οι ίδιες οι καφετέριες. Αναγνώρισαν ότι πρέπει να πειθαρχούν στις αλλαγές των τάσεων και της διακόσμησης για να μην φαίνονται παλιακές, μετακόμισαν στα πιο “trendy” και “in” μέρη και βέβαια αύξησαν τις τιμές κατά περίπου... 3.000%! Πτοήθηκε ο Έλλην; Και βέβαια όχι. Όπως αδιαμαρτύρητα κάποτε πλήρωνε 40 και 50 δραχμές τον διπλό ελληνικό, το ίδιο πρόθυμα σήμερα πληρώνει 5 ευρώ τον φρέντο.

Και αν η τελική τιμή ακόμα και με την τρελή αύξηση των τελευταίων ετών δεν είναι για κανέναν απαγορευτική, ώστε να σταματήσει την εθνική μας αναψυχή, είναι τουλάχιστον κάτι που αξίζει να σημειωθεί. Με αυτό το σκεπτικό, και υποψιαζόμενοι πως η εν λόγω τιμή θα πρέπει, λογικά, να διαφέρει –ή έστω να παρουσιάζει κάποιες διακυμάνσεις– από περιοχή σε περιοχή, δεδομένου ότι τα δημογραφικά στοιχεία του κλεινού άστεως δε χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη ομοιαγένεια, διανύσαμε χιλιόμετρα στο λεκανοπέδιο, ήπιαμε πολλούς διαφορετικούς καφέδες σε Κολωνάκι, Θησείο, Περιστέρι, Νέα Σμύρνη και Κηφισιά, και… διαψευστήκαμε πανηγυρικά. Για του λόγου (μας) το αληθές, ιδού τα αποτελέσματα της επιτόπιας έρευνας.

* Δυτικά vs. Βόρεια προάστια: Ο ελληνικός στο Περιστέρι τιμάται από 2.50 μέχρι 3.50 ευρώ, ενώ στην Κηφισιά από 3 μέχρι και 5.20 ο διπλός . Ένας γαλλικός καφές θα σας κοστίσει στο Περιστέρι από 3.50 μέχρι 4.90, στην Κηφισιά αρχίζει από 3.20 και φτάνει τα 3.70 ευρώ. Ο νες και ο φραπέ –ως δημοφιλέστεροι– κοστίζουν. Στο Περιστέρι από 3.50 μέχρι 4.10 ευρώ, στην Κηφισιά από 3.50 μέχρι 5.20 ευρώ. Ο εσπρέσο, για τον οποίο πολύς λόγος γίνεται, κυμαίνεται στο Περιστέρι από 2.50 μέχρι 3.50 ευρώ ο διπλός ενώ στην Κηφισιά από 2.70 μέχρι 5.20 ο διπλός. Προτιμάτε την εκλεπτυσμένη γεύση του καπουτσίνο; Στο Περιστέρι θα τον απολαύσετε προς 4-4.50 ευρώ, ενώ στην Κηφισιά προς 3.70-5.20 ευρώ.

Οι χυμοί ξεκινούν στο Περιστέρι από 3.80 για να αγγίξουν τα 6 ευρώ, ενώ στην Κηφισιά από 3 έως 8.50 ευρώ . Η τιμή της σοκολάτας ανεβαίνει εάν είναι βιεννουά ή με γεύση –στο Περιστέρι οι τιμές κυμαίνονται από 4 έως 5 ευρώ, στην Κηφισιά από 3.50 μέχρι 4.80 ευρώ. Τα αναψυκτικά τα βρίσκει κανείς στο Περιστέρι από 3.30 μέχρι 3.50 ευρώ, στην Κηφισιά από 3 μέχρι 4.70. Το τσάι αλλάζει τιμή ανάλογα αν είναι με γεύση ή απλό και κοστίζει στο Περιστέρι από 3.5 μέχρι 4 ευρώ και στην Κηφισιά από 3.20 μέχρι 6.50 ευρώ. Κι αν πεινάσουμε στο μεταξύ; Σαντουιτσάκια, ποικιλίες και finger food θα σας κοστίσουν από 4.70 έως 7.80 ευρώ στην Κηφισιά, και από 4.50 έως και 10 ευρώ στο Περιστέρι.

Τα συμπεράσματα… προφανή. Η διακύμανση είναι μικρότερη απ’ ότι περιμέναμε, και σε ελάχιστες περιπτώσεις –όπου συγκεκριμένα προϊόντα, όπως οι ανάμεικτοι χυμοί με εξωτικά φρούτα ή ο καφές με γεύσεις, που υπάρχουν σε κάποια μόνο από τα café τιμώνται εκ των πραγμάτων διαφορετικά από τα υπόλοιπα, «στάνταρ» είδη– γίνεται αισθητή. Ο παλιός, καλός «φραπές» θα σας κοστίσει πάνω - κάτω τα ίδια –και άρα η πρακτική να «ταξιδέψετε» από τα βόρεια στα δυτικά για οικονομία δε συνίσταται.

* Κέντρο – απόκεντρο: Ο ελληνικός στο Θησείο ξεκινά από 2 και φτάνει τα 4.30. Στη Νέα Σμύρνη από 1.50 μέχρι 4 ο διπλός. Ο καφές φίλτρου στο Θησείο κοστίζει περί τα 3-3.40, ενώ στη Νέα Σμύρνη από 2 μέχρι 4 ευρώ. Ο νες και ο φραπέ στο Θησείο ξεκινούν από 2.30 και φτάνουν τα 3.90 –από κοντά και η Νέα Σμύρνη, με 2 έως 4 ευρώ. Για έναν εσπρέσο στο Θησείο θα πληρώσετε από 2.50 έως 4.80 –κάτι λιγότερο στη Νέα Σμύρνη, από 1.50 μέχρι 3.70. Ο καπουτσίνο στο Θησείο μας… φτώχυνε κατά 3 έως 5.20 ευρώ, ενώ στη Νέα Σμύρνη τον βρήκαμε από 2 μέχρι και 4 ευρώ. Οι χυμοί στο Θησείο αρχίζουν από 3.50 και φτάνουν τα 6.50, στη Νέα Σμύρνη από 2.50 μέχρι και 8 ευρώ οι εμπεριέχοντες… αλκοόλ.

Η σοκολάτα κρύα/ ζεστή στο Θησείο τιμάται από 3 έως 7 ευρώ, ενώ στη Ν. Σμύρνη από 2 μέχρι 5.50. Τα αναψυκτικά τα βρίσκετε στο Θησείο από 2.50 μέχρι 3.50, ενώ στη Νέα Σμύρνη από 3.40 μέχρι 3.50 ευρώ. Το τσάι στο Θησείο κοστίζει 3-3.80, στη Ν. Σμύρνη από 2 μέχρι 3.80 ευρώ. Στο Θησείο οι τιμές για τα κρύα σάντουιτς ξεκινούν από 3.30 και φτάνουν μέχρι και 11 ευρώ για το κλαμπ σάντουιτς. Στη Νέα Σμύρνη μπορείτε να συνοδεύσετε τον καφέ σας με finger food και σάντουιτς από 4.50 μέχρι 14 ευρώ.

Μικρές οι διαφορές κι εδώ, με το Θησείο να παίρνει ένα ελαφρύ προβάδισμα στα περισσότερα είδη, προφανώς λόγω του «τουριστικού» της περιοχής, το οποίο όμως και πάλι δεν καθιστά τη διαφορά αξιοσημείωτη.

* Κολωνάκι (μια κατηγορία μόνο του): Ο ελληνικός κοστίζει από 2 μέχρι 3.50 ευρώ, ενώ ο διπλός ανεβαίνει κατά 1 ευρώ. Ο καφές φίλτρου θα σας κοστίσει από 3 έως και 4 ευρώ ο απλός, ενώ εάν διαλέξετε έναν με γεύση ή από διαφορετική χώρα προέλευσης –όπως Μεξικό ή Κολομβία– η τιμή φτάνει έως και τα 6.50 ευρώ. Ο νες και ο φραπέ κοστίζουν από 3.50 έως και 4 ευρώ. Ο κλασσικός εσπρέσο κυμαίνεται από 2 έως 3.50 ο μονός, ενώ ο διπλός φτάνει τα 4 ευρώ. Ο καπουτσίνο ξεκινά από 3.50 και αγγίζει τα 4.50 ευρώ.

Οι χυμοί ανάλογα αν είναι φρέσκοι ή ανάμεικτοι αρχίζουν από 4 ευρώ και φτάνουν τα 6.50. Η σοκολάτα κρύα/ ζεστή κοστίζει από 3 ευρώ ενώ η τιμή ανεβαίνει εάν είναι βιεννουά ή με γεύση και φτάνει και τα 5.50 ευρώ. Τα αναψυκτικά τα βρίσκει κανείς από 2.50 έως 4 ευρώ. Το τσάι κυμαίνεται, ανάλογα αν είναι με γεύση ή απλό, από 2.80 έως 4 ευρώ. Για ένα σάντουιτς μπορεί να πληρώσει κανείς από 4.50 μέχρι και 6.50.

Εν ολίγοις, όπως σημειώναμε και στην αρχή, η προσδοκία της διαφοροποίησης των τιμών σε συνάρτηση με το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο της κάθε περιοχής διαψεύδεται πανηγυρικά. Διότι μπορεί μια κάποια «εξειδίκευση», ένα μεξικάνικο blend, να ανεβάζει κατά τι την τιμή, το «πάγιο» κόστος, όμως, παραμένει παντού το ίδιο. Δεν παίζει ρόλο τελικά που βρίσκεσαι, εάν κάνεις celebrity spotting στα Βόρεια ή αν απλά λιάζεσαι στα Δυτικά προάστια πίνοντας τον καφέ σου. Οι τιμές κινούνται στα ίδια –υψηλά– πλαίσια.

Πράγμα που εξηγεί την... δια-ταξική γκρίνια για το ότι ένας καφές έφτασε το 1,5 χιλιάρικο και κανείς επί της ουσίας δε μπορεί να κάνει τίποτα. Ή μήπως μπορεί; Τα γεμάτα αθηναϊκά café θα είναι πάντα γεμάτα και θα διασφαλίζουν τους επιχειρηματίες ότι ακόμα και όταν η τιμή ενός καφέ φτάσει τα 10 και τα 12 ευρώ, το πολύ πολύ να συζητάμε τα ίδια. Ή να ανακαλύψουμε εκ νέου την "πάστα" και τη «γκαζόζα».