Απίστευτες πληροφορίες για τις πανδημίες στην Ιστορία
Από τον λοιμό της Αθήνας μέχρι την Ισπανική Γρίπη, οι πανδημίες που ταλαιπώρησαν την ανθρωπότητα… μέχρι που εξαφανίστηκαν. Και τις ξεχάσαμε.
Όχι, αυτή δεν είναι η πρώτη πανδημία που μας ταλαιπωρεί. Και σίγουρα δεν είναι η χειρότερη. Για την ακρίβεια, αν υπάρχει κάπου μια χωματερή όπου πηγαίνουν οι παλιές πανδημίες όταν τις ξεφορτωνόμαστε, η Ισπανική Γρίπη αράζει αυτή τη στιγμή που μιλάμε με τον Αθηναϊκό Λοιμό, κοιτάνε τον κορωνοϊό και γελάνε. Τσέκαρε μερικές απίστευτες πληροφορίες για τις πανδημίες που περάσαμε… και τελικά ξεχάσαμε.
Ο λοιμός της Αθήνας, το 430 π.Χ., κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, σκότωσε σύμφωνα με ορισμένους μελετητές περισσότερους από 100.000 ανθρώπους. Δεν ξέρουμε τι ακριβώς ήταν, ωστόσο οι ερευνητές έχουν προτείνει σχεδόν τα πάντα, από τυφοειδή πυρετό μέχρι και… Έμπολα.
Ο Λοιμός των Αντωνίνων υπήρξε η αρχή του τέλους της πανίσχυρης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τον έφερε στη Ρώμη ο στρατός που επέστρεφε νικητής από την Παρθία, στο σημερινό Ιράν. Κάποιοι μελετητές λένε ότι μπορεί να ήταν ευλογιά. Σκότωσε μέσα σε 15 χρόνια πέντε εκατομμύρια ανθρώπους.
Η πανώλη του Ιουστιανιανού ήταν αυτή για την οποία μπορεί να έχεις ακούσει το περίφημο «το 500 μ.Χ. ήταν χειρότερο», που κυκλοφορεί τελευταία στο social media. Ήταν βουβωνική πανώλη (η γνωστή, που ξεκλήρισε την Δυτική Ευρώπη τον Μεσαίωνα) και σκότωσε το 10% του πληθυσμού της αυτοκρατορίας.
Ο Μαύρος Θάνατος, η βουβωνική πανώλη του Μεσαίωνα, ήρθε από την Ασία στην Ευρώπη… και σκότωσε μέσα σε εφτά χρόνια τον μισό πληθυσμό της. Τη μετέδιδαν τα ποντίκια.
Όταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι έφτασαν στην Αμερική, τον 16ο αιώνα, έφεραν μαζί τους διάφορες ασθένειες όπως η ευλογιά, που ήταν μάλλον απίθανο να σε σκοτώσουν… εκτός αν δεν είχες αντισώματα. Ε, μάντεψε. Οι αυτόχθονες πληθυσμοί δεν είχαν. Κάποιες εκτιμήσεις λένε ότι αφανίστηκε μέχρι και το 90% του πληθυσμού τους.
Τον Απρίλιο του 1665, το τελευταίο ξέσπασμα της πανούκλας στην Αγγλία σκότωσε το 15% του πληθυσμού του Λονδίνου. Με το που τελείωσε, τον Σεπτέμβριο του 1666 η Μεγάλη Πυρκαγιά έκαψε σε τέσσερις μέρες σχεδόν τη μισή πόλη.
Το 1770, επί Μεγάλης Αικατερίνης στη Ρωσία ξέσπασε φονική επιδημία, η οποία άφησε πίσω της εκατό χιλιάδες νεκρούς. Στη Μόσχα, ο φόβος του κόσμου και η οργή ενάντια στην επιβολή καραντίνας, οδήγησαν σε βίαιες διαδηλώσεις που κλιμακώθηκαν στη δολοφονία του Αρχιεπίσκοπου Αμβρόσιου, ο οποίος είχε ταχθεί δημοσίως ενάντια στις συναθροίσεις σε εκκλησίες.
Η Ισπανική Γρίπη, όπως πιθανότατα έχεις ακούσει δεν ήταν καθόλου ισπανική. Απλά τη λέμε έτσι επειδή μόνο οι ισπανικές εφημερίδες έγραφαν γι’ αυτή –όλοι οι άλλοι συμμετείχαν στον Πρώτο Παγκόσμιο, και φοβούνταν τον αντίκτυπό της στην ήδη βεβαρυμμένη ψυχολογία λαών και στρατευμάτων. Μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι την κόλλησαν σε όλο τον πλανήτη, το ένα πέμπτο εκ των οποίων πέθανε.
Τη Γρίπη των Χοίρων, το γνωστό και απολύτως θεραπεύσιμο πια Η1Ν1, την κόλλησαν μέσα σε δύο χρόνια, από το 2009 ως το 2010, ενάμισι δισεκατομμύριο άνθρωποι. Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές υπολογίζεται κάπου ανάμεσα σε 151.700 και 575.400. Το ετήσιο εμβόλιο της γρίπης περιλαμβάνει πια αντισώματα για τον Η1Ν1.
Ο λοιμός της Αθήνας, το 430 π.Χ., κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, σκότωσε σύμφωνα με ορισμένους μελετητές περισσότερους από 100.000 ανθρώπους. Δεν ξέρουμε τι ακριβώς ήταν, ωστόσο οι ερευνητές έχουν προτείνει σχεδόν τα πάντα, από τυφοειδή πυρετό μέχρι και… Έμπολα.
Ο Λοιμός των Αντωνίνων υπήρξε η αρχή του τέλους της πανίσχυρης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τον έφερε στη Ρώμη ο στρατός που επέστρεφε νικητής από την Παρθία, στο σημερινό Ιράν. Κάποιοι μελετητές λένε ότι μπορεί να ήταν ευλογιά. Σκότωσε μέσα σε 15 χρόνια πέντε εκατομμύρια ανθρώπους.
Η πανώλη του Ιουστιανιανού ήταν αυτή για την οποία μπορεί να έχεις ακούσει το περίφημο «το 500 μ.Χ. ήταν χειρότερο», που κυκλοφορεί τελευταία στο social media. Ήταν βουβωνική πανώλη (η γνωστή, που ξεκλήρισε την Δυτική Ευρώπη τον Μεσαίωνα) και σκότωσε το 10% του πληθυσμού της αυτοκρατορίας.
Ο Μαύρος Θάνατος, η βουβωνική πανώλη του Μεσαίωνα, ήρθε από την Ασία στην Ευρώπη… και σκότωσε μέσα σε εφτά χρόνια τον μισό πληθυσμό της. Τη μετέδιδαν τα ποντίκια.
Όταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι έφτασαν στην Αμερική, τον 16ο αιώνα, έφεραν μαζί τους διάφορες ασθένειες όπως η ευλογιά, που ήταν μάλλον απίθανο να σε σκοτώσουν… εκτός αν δεν είχες αντισώματα. Ε, μάντεψε. Οι αυτόχθονες πληθυσμοί δεν είχαν. Κάποιες εκτιμήσεις λένε ότι αφανίστηκε μέχρι και το 90% του πληθυσμού τους.
Τον Απρίλιο του 1665, το τελευταίο ξέσπασμα της πανούκλας στην Αγγλία σκότωσε το 15% του πληθυσμού του Λονδίνου. Με το που τελείωσε, τον Σεπτέμβριο του 1666 η Μεγάλη Πυρκαγιά έκαψε σε τέσσερις μέρες σχεδόν τη μισή πόλη.
Το 1770, επί Μεγάλης Αικατερίνης στη Ρωσία ξέσπασε φονική επιδημία, η οποία άφησε πίσω της εκατό χιλιάδες νεκρούς. Στη Μόσχα, ο φόβος του κόσμου και η οργή ενάντια στην επιβολή καραντίνας, οδήγησαν σε βίαιες διαδηλώσεις που κλιμακώθηκαν στη δολοφονία του Αρχιεπίσκοπου Αμβρόσιου, ο οποίος είχε ταχθεί δημοσίως ενάντια στις συναθροίσεις σε εκκλησίες.
Η Ισπανική Γρίπη, όπως πιθανότατα έχεις ακούσει δεν ήταν καθόλου ισπανική. Απλά τη λέμε έτσι επειδή μόνο οι ισπανικές εφημερίδες έγραφαν γι’ αυτή –όλοι οι άλλοι συμμετείχαν στον Πρώτο Παγκόσμιο, και φοβούνταν τον αντίκτυπό της στην ήδη βεβαρυμμένη ψυχολογία λαών και στρατευμάτων. Μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι την κόλλησαν σε όλο τον πλανήτη, το ένα πέμπτο εκ των οποίων πέθανε.
Τη Γρίπη των Χοίρων, το γνωστό και απολύτως θεραπεύσιμο πια Η1Ν1, την κόλλησαν μέσα σε δύο χρόνια, από το 2009 ως το 2010, ενάμισι δισεκατομμύριο άνθρωποι. Το κόστος σε ανθρώπινες ζωές υπολογίζεται κάπου ανάμεσα σε 151.700 και 575.400. Το ετήσιο εμβόλιο της γρίπης περιλαμβάνει πια αντισώματα για τον Η1Ν1.
