Είναι τελικά ο θαυμασμός θετικό συναίσθημα;

Μια σούπερ ενδιαφέρουσα έρευνα έρχεται να μας πει πως το να θαυμάζεις κάποιον μπορεί να σε κάνει δυστυχή. Μακροπρόθεσμα, όμως, θα σου κάνει καλό.
Είναι τελικά ο θαυμασμός θετικό συναίσθημα;
της Ηρώς Κουνάδη

Σου έχει τύχει ποτέ να θαυμάζεις κάποιον τόσο πολύ, που φτάνεις κάποια στιγμή να παρατηρείς με τρόμο ότι η σχέση σας δεν είναι ισότιμη –και δεν ήταν ποτέ; Το να μιλάς λιγότερο και να ακούς περισσότερο όταν κάποιος (θεωρείς ότι) είναι πιο έξυπνος/ πιο μορφωμένος/ πιο κουλ από σένα είναι φυσιολογικό, το να υιοθετείς όμως στάση απολύτως παθητική δεν είναι.

Ή βασικά είναι, γιατί ποιος ορίζει τι είναι φυσιολογικό και τι όχι; Ό,τι αισθάνεσαι, φυσιολογικό είναι. Απλώς αυτού του είδους ο θαυμασμός δεν είναι υγιής. Βραχυπρόθεσμα. Γιατί μακροπρόθεσμα μάλλον καλό θα σου κάνει. Απλώς θα περάσεις μέσα από τα βαθιά σκοτάδια του τούνελ για να φτάσεις στο φως.

Όλα αυτά τα σούπερ ενδιαφέροντα δεν τα βγάζουμε από το μυαλό μας, μη νομίζεις. Τα διαπίστωσε αυτή εδώ η έρευνα, του Πανεπιστημίου του Βερολίνου, η οποία για να απαντήσει στο ερώτημα αν το να θαυμάζουμε κάποιον μας κάνει τελικά καλό ή όχι, έθεσε κατ’ αρχάς ένα άλλο ερώτημα: Τι θα πει «μας κάνει καλό»; Τι εννοούμε όταν λέμε πως είμαστε καλά;

Υπάρχουν, λέει, δύο τρόποι να είσαι καλά (όλα τα είχανε πει οι αρχαίοι ημών, όλα): Ο ηδονιστικός και ο ευδαιμονικός. Στην ηδονιστική παράδοση, η ευημερία ορίζεται με όρους ευχαρίστησης, απόλαυσης και προσωπικής ευτυχίας. Αν περνάς καλά, καλά είσαι, για να το θέσουμε απλά.

Οι άλλοι τώρα, οι ευδαιμονιστές, λένε ότι η ευημερία ορίζεται από την πραγμάτωση των δυνατοτήτων σου, ή της αληθινής σου φύσης. Πιο απλά, ευτυχισμένο σε κάνει το να καλυτερεύεις τον εαυτό σου συνέχεια, μέχρι να φτάσεις το 100% των δυνάμεών σου.

Μαντεύεις πού το πάνε έτσι; Το να θαυμάζεις κάποιον στον βαθμό που τονίζει τις δικές σου ανεπάρκειες (τον κοιτάς και νιώθεις αδαές σκουληκάκι, πώς αλλιώς να το πούμε;) σε κάνει δυστυχή, από ηδονιστικής άποψης. Περνάς άσχημα, κι αν περνάς άσχημα, καλά δεν είσαι.

Όμως, μεγάλο όμως, η άλλη, η σοβαρή, η ώριμη σχολή ορισμού της ανθρώπινης ευτυχίας (η ευδαιμονική, ντε) έρχεται να σου πει πως το να συνειδητοποιήσεις τις ανεπάρκειές σου είναι το πρώτο βήμα για να τις διορθώσεις. Σύμφωνοι, αφού περάσεις μια περίοδο δυστυχίας και παραίτησης, ενδεχομένως και φθόνου –γιατί, όλα να τα λέμε, κανένα ανθρώπινο συναίσθημα δεν είναι απολύτως καθαρό, και ο θαυμασμός εμπεριέχει πάντα ένα ποσοστό ζήλειας.

Αυτή η περίοδος, όμως (που μπορεί να είναι και μεγάλη, κανείς δεν είπε πως θα είναι εύκολο) θα γίνει τελικά το κίνητρό σου για να ακολουθήσεις τα χνάρια του ανθρώπου που θαυμάζεις. Και μπορεί τόσο σπουδαίος να μην μπορείς να γίνεις, θα γίνεις όμως κάτι που μπορεί και να είναι σημαντικότερο: Ευτυχισμένος, κατά τον ορισμό της σωστής, της ώριμης σχολής ορισμού της ανθρώπινης ευτυχίας. Γιατί θα έχεις πλησιάσει λίγο ακόμα στο 100% των δυνατοτήτων σου.
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v