Το TEDxAthens έχει πράγματα να σου πει

της Ηρώς Κουνάδη

Οι ιδέες. Οι ιδέες θα αλλάξουν τον κόσμο. Αλλάζοντας, πρώτα απ’ όλα, εμάς τους ίδιους. Αν σου φαίνεται ότι ο κόσμος δεν αλλάζει, είναι επειδή δεν αλλάζεις εσύ. Το συνειδητοποιείς αυτό, κι έχεις ήδη διανύσει τη μισή απόσταση.

“The state of x” ήταν ο τίτλος του φετινού TEDxAthens, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 1η Ιουνίου στο ΚΠΙΣΝ. «Ο παράγοντας x είναι εκεί για να μας θυμίζει πως η μόνη σταθερά στη ζωή μας είναι η αλλαγή» διάβασα. Κατάλαβα την αλλαγή που έρχεται με την πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης, με τις πολιτικές εξελίξεις και με τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε ο ένας με τον άλλον και όλοι με το περιβάλλον μας. Δεν σκέφτηκα την αλλαγή ως εσωτερική διεργασία. Κανείς, φαντάζομαι, δεν την σκέφτεται έτσι. Φεύγοντας, μόνο έτσι την σκεφτόμουν.

Διόρθωση: Ήδη από την πρώτη ομιλία την σκεφτόμουν έτσι. Όταν η Mina Dennert είπε πως, αν και η παρόρμησή της ήταν να απαντήσει επιθετικά στον ανορθόγραφο ακροδεξιό που της έστειλε μήνυμα «έρχεστε εδώ και καταστρέφετε τη χώρα μας», αποφάσισε αντ’ αυτού να του μιλήσει. Και του είπε «πραγματικά ελπίζω πως δεν την καταστρέφω την χώρα μας». Συνειδητοποίησε, είπε, πως εκείνη ήταν που βρισκόταν σε πλεονεκτική θέση. Ήταν μεγαλύτερη. Ήταν μορφωμένη. Εκείνος ήταν απλά φοβισμένος. Κατέληξαν να μιλάνε ώρες. Κατέληξε να κάνει μια ομιλία στο TEDx γι’ αυτόν. Η ομιλία είχε θέμα τον φόβο για τον άγνωστο. Πριν βγει στη σκηνή, του έστειλε ότι ήταν φοβισμένη. Της έστειλε ένα τραγούδι των Green Day. Το Panic Song.

Ιδέες που θα αλλάξουν τον κόσμο

Σε μια μωβ πολυθρόνα στην άκρη της σκηνής κάθεται ο Αρούν Γκάντι. Η γιγάντια, ασπρόμαυρη φωτογραφία στην οθόνη πίσω του τον δείχνει πιτσιρίκο, όρθιο πάνω σε έναν καναπέ, δίπλα στον παππού του. Τον Μαχάτμα. Και πριν προλάβεις να ξεκολλήσεις από το «πώς είναι δυνατόν να υπάρχει, να βρίσκεται μπροστά μου ο εγγονός του Γκάντι» η ομιλία του σε έχει σηκώσει από το κάθισμά σου και σε έχει μεταφέρει στην Ινδία του ’40, και στις ιστορίες του παππού Γκάντι, που έλεγε στον εγγονό του πως ειρήνη δεν είναι η απουσία πολέμου. Εκείνο το μολύβι που πέταξε ο 12χρονος Αρούν πριν τελειώσει, επειδή είχε κάπως μικρύνει, στέρησε του είπε από ένα άλλο παιδί, κάπου αλλού, τη δυνατότητα να αγοράσει ένα μολύβι. Κι αυτή είναι μια πράξη βίας –παθητικής βίας, αλλά και πάλι βίας. Και ο μικρός Αρούν ξεκίνησε, όπως του είπε ο παππούς του, να ρωτά τον εαυτό του αν κάθε πράγμα που έκανε θα μπορούσε να βλάψει κάποιον άλλο, και να γεμίζει κάθε μέρα μια λίστα με πράξεις παθητικής βίας. Γιατί για να τις σταματήσεις, πρέπει πρώτα να τις αναγνωρίσεις. Για να έχεις ειρήνη, πρέπει να την φυτέψεις. Δεν αρκεί να την κλείσεις σε ένα συρτάρι και να την κρατήσεις για τον εαυτό σου. Θα χαλάσει.



Ο Michael Tierney εμφανίζεται στη σκηνή με ένα τόσο δα σακίδιο. Απ’ αυτά που θα έπαιρνες μαζί σου σε μια εκδρομή του Σαββατοκύριακου, όχι σε κανονικές διακοπές. Έχεις προσέξει ποτέ, ρωτάει, πως οι άνθρωποι λέμε «ΟΤΑΝ κερδίσω το Λόττο» αλλά «ΑΝ είχα χρόνο»; Τα λεφτά πάνε κι έρχονται. Μπορεί κάποια στιγμή να πλουτίσεις. Τον χρόνο σου, όμως, δεν θα τον πάρεις πίσω ποτέ. Και μάντεψε: Έχεις χρόνο. Έχεις ακριβώς όσο χρόνο είχε και ο Αϊνστάιν. Και ο Γκάντι. Και ο εγγονός του Γκάντι. Όταν αρχίσεις να σκέφτεσαι τον χρόνο σου ως νόμισμα (όχι πόσα λεφτά χρειάστηκες για να αγοράσεις κάτι, ή για να πας διακοπές, αλλά πόσο χρόνο χρειάστηκε να δουλέψεις γι’ αυτό) θα καταλάβεις τι πραγματικά θέλεις να κάνεις με τη ζωή σου. Και –πού ξέρεις;– ίσως καταλήξεις με όλα σου τα υπάρχοντα να χωράνε μέσα σε ένα τόσο δα σακίδιο, απ’ αυτά που παίρνεις μαζί σου σε μια εκδρομή του Σαββατοκύριακου.



Ο Γιώργος Μπαρκούρης ξεκινά να διηγείται την ιστορία του από το τελευταίο πρωί που ξύπνησε στο σπίτι του. Από την τελευταία φορά που έκλεισε την πόρτα πίσω του και βρέθηκε, μετά από χρόνια δουλειάς ως τεχνικός δικτύων, ραδιοφωνικός παραγωγός και μουσικός, άστεγος. Το πρώτο ξημέρωμα που τον βρήκε στο παγκάκι, είπε, όταν η ζωή στους δρόμους της πόλης άρχισε να επανέρχεται, ήταν σαν να ξεκινούσε μια παράσταση στην οποία δεν έπαιζε πια. Χρόνια μετά, όταν άφησε τον ξενώνα αστέγων που τον φιλοξενούσε, ένας φίλος τον ρώτησε γιατί φεύγει. Του απάντησε πως ήταν ερωτευμένος. Με την ζωή. Σήμερα δουλεύει στο Start Project, που κάνει δωρεάν μαθήματα σε άστεγους και άλλες ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.

Δεν ήταν μόνο αυτά…

Ήταν 25 ομιλητές να μιλούν επί 9 και κάτι ώρες για ιδέες που θα αλλάξουν τον κόσμο –ξεκινώντας από τον τρόπο που σκέφτεσαι γι’ αυτόν. Ήταν, επίσης, 210 εθελοντές (πάντα είναι εθελοντές, όλες οι ομάδες που διοργανώνουν τα TEDx σε όλο τον κόσμο) να φτιάχνουν μια διοργάνωση άψογη, μια γιορτή των ιδεών και των ανθρώπων, που θα σε στείλει στο τέλος της ημέρας σπίτι σου γεμάτο –και λίγο διαφορετικό.

Ήταν η Renee Watson, να θυμίζει πως ο Αϊνστάιν έλεγε για τον εαυτό του «δεν έχω κανένα ιδιαίτερο ταλέντο –είμαι απλώς παθιασμένα περίεργος».

Ήταν ο Χρήστος Πανοηλίας, να μας βάζει να πιάσουμε τα χέρια των διπλανών μας και να θυμηθούμε πως όλοι έχουμε μέσα μας μια φωνή που λέει «δεν είσαι αρκετός», όλοι πονάμε, δεν χρειάζεται να μισούμε τον εαυτό μας γι’ αυτό. Αυτός ο πόνος είναι που γίνεται δύναμη, και μας κάνει ανθρώπους.

Ήταν η μικρούλα, η 10χρονη Issy Simpson, που κάνει μαγικά, να λέει ότι «μαγεία δεν είναι να ξεγελάς τους άλλους και να τους σοκάρεις με τα μαγικά σου κόλπα. Μαγεία είναι ο χρόνος που περνάς με τους ανθρώπους σου».



Ήταν ο Δημήτρης Λάλας, πρώην διευθυντής του Αστεροσκοπείου Αθηνών, να λέει πως αν δεν υπήρχε η κλιματική αλλαγή, θα έπρεπε να την εφεύρουμε. Γιατί τώρα που είναι εδώ, θύμισε σε πολύ κόσμο ότι θέλουμε να ζήσουμε σε αυτόν τον πλανήτη και μετά το 2050.

Ήταν ο βραβευμένος με Grammy Christopher King, να λέει ότι το ηπειρώτικο μοιρολόι μπορεί να μας εξηγήσει τον λόγο που οι άνθρωποι φτιάχνουμε, και ακούμε, μουσική: για να θεραπευτούμε.

Ήταν ο Avner Halperin να λέει πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προβλέψει μια κρίση άσθματος, ή μια καρδιακή ανακοπή, και να σώσει ανθρώπινες ζωές –αρκεί να την εμπιστευτούμε.

Και ήταν ο Ted Papakostas να κάνει την αρχαιολογία σέξι, και αστεία, και συγκινητική, και σημερινή, και να μας θυμίζει ότι «το παρελθόν δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο οι αντιλήψεις μας γι’ αυτό. Και οι αντιλήψεις αλλάζουν».