10 κακές οικονομικές συνήθειες που… μας κοστίζουν

του Γιώργου Κόκουβα

Μαζί με τα επιτελεία των υπουργείων Οικονομικών, που έμαθαν να παραποιούν στοιχεία, να δανείζονται αλόγιστα και να κινούνται με μαθηματική ακρίβεια προς το οικονομικό χάος τις τελευταίες δεκαετίες, «κακομάθαμε» κι εμείς οι ίδιοι. Μπορεί να το συνειδητοποιήσαμε κάπως αργά, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ: Ο κουμπαράς μας απαιτεί «αναπροσαρμογή» κι αυτό σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι είναι καιρός να εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας tips οικονομίας για να ξοδεύουμε λιγότερα – γι’ αυτό ήδη φροντίσαμε να σας διαφωτίσουμε με απλές ή και πιο extreme ιδέες αποταμίευσης. Δεύτερον, ότι είναι επίσης καιρός να αποχαιρετίσουμε τις μέχρι τώρα πρακτικές που μας κοστίζουν πολύ. Γι’ αυτό και ο «δεκάλογος» των κακών συνηθειών που ακολουθεί κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Προς αποφυγή.

*Μην ξεχνάτε την οργάνωση
Η έλλειψη οργάνωσης σημαίνει χάσιμο χρόνου. Ο χρόνος είναι χρήμα. Κάντε μόνοι σας την συνεπαγωγή και θα καταλάβετε γιατί όταν ξεχνάτε να απενεργοποιήσετε για παράδειγμα την συνδρομή σας στο γυμναστήριο, στο οποίο έχετε να κάνετε κοιλιακό εδώ και μήνες, ξοδεύετε χρήματα χωρίς να το καταλάβετε. Βάλτε σε τάξη τα έσοδα και έξοδά σας, κρατήστε έναν μηνιαίο λογαριασμό των οικονομικών σας, ελέγξτε τις κάρτες σας, την αλληλογραφία σας, το ταμείο και τις γραφειοκρατικές υποχρεώσεις της επιχείρησής σας και μην αφήνετε τίποτε «για όποτε χρειαστεί να κάνετε κάτι».

*Φορολογικά λάθη
Όταν έρχεται η ώρα της φορολογικής δήλωσης, μην παριστάνετε τον οικονομολόγο και μην αποφεύγετε τον λογιστή όπως ο διάβολος το λιβάνι. Αν δεν έχετε τις απαιτούμενες γνώσεις –οι οποίες μετά τις τελευταίες φορολογικές εξελίξεις αγγίζουν το επίπεδο της πυρηνικής επιστήμης- απευθυνθείτε σε φοροτεχνικό, ώστε να μην κάνετε κάποιο λάθος που θα σας «φορτώσει» με επιπλέον φόρους. Ενημερωθείτε από κάποιον ειδικό για τα νέα αφορολόγητα όρια, για τις τυχόν απαλλαγές, για τις ειδικές ρυθμίσεις και όλες τις εξελίξεις. Αντίθετα, αν η δήλωσή σας παραμένει απλή υπόθεση και μπορείτε να αντεπεξέλθετε στην «πρόκληση», προτιμήστε να μην πληρώσετε επιπλέον χρήματα για κάτι που μπορείτε να κάνετε και μόνοι σας.

*Η τιμή... της τιμής
Αν έχετε μία επιχείρηση που πουλά κάποιο προϊόν ή υπηρεσία, φροντίστε να τιμολογείτε σοφά αυτό που προσφέρετε. Με απλά λόγια, αποφύγετε τα άκρα: Αν πουλάτε ένα προϊόν σε υπερβολικά υψηλή τιμή, αφενός εξαπατάτε τους πελάτες σας και αφετέρου εκείνοι θα προτιμήσουν κάποιον άλλον που προσφέρει το ίδιο προϊόν σε πιο «σωστή» τιμή. Το άλλο άκρο είναι η υποτίμηση της προσφερόμενης υπηρεσίας σας. Αν προσφέρετε υψηλής ποιότητας προϊόντα, η τιμή πρέπει να βρίσκεται σε ανάλογο επίπεδο. Αν δεν (εκ)τιμάτε εσείς οι ίδιοι αυτό που προσφέρετε, δεν θα το κάνουν ούτε οι πελάτες σας.

*Μην ξεχνάτε την έρευνα αγοράς
Οφείλουμε πάντα να ελέγχουμε ότι πληρώνουμε για value for money προϊόντα και υπηρεσίες. Μπορεί όταν γίνατε συνδρομητής σε μία εταιρία κινητής τηλεφωνίας να θεωρήσατε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα με την συγκεκριμένη τιμή σας συνέφερε. Ισχύει όμως το ίδιο και σήμερα; Ελέγξτε για τυχόν νέα προγράμματα άλλων εταιριών που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες σας σε πιο χαμηλές τιμές. Επίσης, προτού αγοράσετε οτιδήποτε, κάνετε μία καλή έρευνα αγοράς. Η λογική «πού να τρέχω να ψάχνω» να είστε σίγουροι πως σας έχει στοιχίσει πολλά τα τελευταία χρόνια. Άλλωστε, με την συνεχή πληροφόρηση περί τιμών μέσω διαδικτύου, η έρευνα είναι πλέον παιχνιδάκι.

*Μην παραδίδετε τα όπλα αμαχητί
Προχωρήστε ένα βήμα παραπέρα με την παραπάνω λογική της έρευνας αγοράς και μην ξεχνάτε να διαπραγματεύεστε. Όταν λοιπόν διαπιστώσετε πως οι άλλες εταιρίες τηλεφωνίας για παράδειγμα προσφέρουν καλύτερες τιμές, μην σπεύσετε να διακόψετε το συμβόλαιό με την δική σας και να καταφύγετε σε άλλη. Επικοινωνήστε με την εταιρία στην οποία είστε ήδη συνδρομητής και αιτηθείτε καλύτερης τιμής ή προγράμματος. Αντίστοιχα, μην ανέχεστε την αισχροκέρδεια και την εξαπάτηση όταν αντιλαμβάνεστε ότι μία επιχείρηση δεν σας κόβει απόδειξη, πουλά ελαττωματικά προϊόντα ή χρεώνει φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Εδώ θα βρείτε όλες τις απαραίτητες φόρμες παραπόνων για να βρείτε το δίκιο σας και η αγορά να μάθει πως δεν «κοιμόμαστε».

*Τα πάντα είναι… δανεικά
Και σε αυτή την περίπτωση, τα δύο άκρα είναι αυτά που πρέπει να αποφεύγουμε. Τα δάνεια με την παραμικρή αφορμή είναι μία από τις μεγαλύτερες αιτίες που τα περισσότερα νοικοκυριά δεινοπαθούν τα τελευταία χρόνια. Σας έχουμε νέα: Δεν χρειάζεστε καταναλωτικό δάνειο για να αγοράσετε δεύτερη 3D τηλεόραση 42 ιντσών όταν προέχει για παράδειγμα η εκπαίδευση του παιδιού σας. Δεν χρειάζεστε διακοποδάνειο για να δείτε το Μάτσου Πίτσου όταν παραπονιέστε πως δεν έχετε να πληρώσετε το εισιτήριο του τρόλει. Αντίθετα, η δαιμονοποίηση του τραπεζικού δανείου αποτελεί το άλλο άκρο: Ζυγίστε τις επιλογές και τις δυνατότητές σας, καθώς και τα προνόμια ενός δανείου που μπορεί να σας βγάλει από μια δύσκολη θέση, πάντα υπό την προϋπόθεση ότι έχετε ένα καλό πλάνο για την αποπληρωμή του.

*Μην αποφεύγετε τις επενδύσεις
Καινούριος εξοπλισμός για την επιχείρησή σας, ένας επιπλέον υπάλληλος, ένα νέο λειτουργικό σύστημα ή επένδυση στο marketing μπορεί να ακούγονται ακριβές σαν ιδέες σε μια περίοδο που όλοι «μαζεύονται». Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μερικές επενδύσεις είναι απαραίτητες για να τονωθεί η παραγωγικότητα, ενώ όταν αυτές γίνονται έξυπνα και στοχευμένα, απορροφούν τα έξοδα και προσφέρουν επιπλέον ανάπτυξη. Το κλειδί είναι να βρείτε την κατάλληλη ευκαιρία για να επενδύσετε και να βγείτε κερδισμένοι. Το ιδανικότερο παράδειγμα προς αποφυγή, το υπουργείο Οικονομικών: Μόνο περικοπές, καθόλου επενδύσεις, μηδενική ανάπτυξη.

*Μην αγνοείτε τις επιδοτήσεις
Σημαντικός σύμμαχος στο βήμα των επενδύσεων μπορούν να αποδειχθούν τα κοινοτικά προγράμματα που στηρίζουν τις νέες προσπάθειες και περιμένουν τις αιτήσεις των Ελλήνων ιδιωτών. Μάταια περιμένουν, καθώς η χώρα μας όχι μόνο δεν εκμεταλλεύεται τα συγκεκριμένα κονδύλια, αλλά τιμωρείται και με πρόστιμα για την ελάχιστη απορρόφησή τους. Η πηγή του κακού είναι η έλλειψη ενημέρωσης για τα προσφερόμενα προγράμματα επιδοτήσεων. Κάντε την αρχή, διαβάζοντας το σχετικό δημοσίευμα του in2life για την επιχειρηματικότητα και τις υπάρχουσες επιδοτήσεις. 

*Μην υποτιμάτε τις «ασήμαντες» λεπτομέρειες
Οι μικρές διαρροές μπορούν να βουλιάξουν τα μεγαλύτερα καράβια, γι’ αυτό φροντίστε να «βουλώνετε τα κενά» ώστε να μην βρείτε το πορτοφόλι σας… τρύπιο. Εξηγούμαστε με παραδείγματα: Μπορεί να σας φαίνεται ασήμαντο το μικρό πρόστιμο που θα πληρώσετε αν αφήσετε απλήρωτο έναν λογαριασμό. Μπορεί η παράνομη στάθμευση να φαίνεται σαν εύκολη λύση και να μην υπολογίσετε το ενδεχόμενο μιας κλήσης. Ίσως το service του αυτοκινήτου να μοιάζει ακριβό και σας ωθεί στην λογική «θα περάσω από το συνεργείο μόνο όταν κάτι χαλάσει». Όλα τα παραπάνω «πταίσματα» όμως, όταν προστεθούν δημιουργούν ένα σταθερό πλήγμα για το ταμείο σας και καταλήγετε να αναρωτιέστε στο τέλος του μήνα πώς εξανεμίστηκε ο μισθός σας.

*Μην ξεχνάτε το «μέτρο» στην κατανάλωση
Δεν μπορούμε να στερηθούμε την διασκέδαση, την τέχνη ή το καλό φαγητό –τα γεμάτα bars, θέατρα και εστιατόρια το αποδεικνύουν. Λίγο μέτρο όμως δεν έβλαψε ποτέ κανέναν. Μην παίρνετε δεύτερο και τρίτο κοκτέιλ, αποφύγετε τα πανάκριβα εισιτήρια «πρώτης γραμμής» στο θέατρο ή στις συναυλίες, μην παραγγέλνετε πολλά και ακριβά ορεκτικά ή συνοδευτικά σε εστιατόρια όταν ξέρετε πως θα μείνουν στο πιάτο κ.ο.κ.

Προσθέστε την δική σας άποψη και τις ιδέες για τρόπους να αποφύγουμε οικονομικές κακοτοπιές, σχολιάζοντας στο κάτω μέρος του δημοσιεύματος.