Η Φλωρεντία και η κατάρα του ”ζωντανού μουσείου”

της Carolyn Lyons

Στις 4 Νοεμβρίου του 1966, η Φλωρεντία υπέστη ισχυρότατο πλήγμα, όταν ο ποταμός Arno ξεχείλισε, πλημμυρίζοντας κυριολεκτικά την πόλη. Όταν τα νερά του ποταμού υποχώρησαν, η εικόνα της πρωτεύουσας της

Αναγέννησης, όπου βρίσκονται κάποια από τα μεγαλύτερα έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής στον κόσμο, ήταν τόσο κατεστραμμένη που πολλοί θεωρούσαν ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεπεράσει τη θεομηνία.

Μετά από 40 χρόνια, δεν υπάρχουν πολλά που θα μπορούσαν να θυμίσουν τη μεγάλη πλημμύρα. Η Φλωρεντία είναι μια δραστήρια επαρχιακή πόλη με τα περισσότερα αριστουργήματα τέχνης σωσμένα, και τους στενούς μεσαιωνικούς της δρόμους γεμάτους από γκρουπ τουριστών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Μια νέα πολιτιστική πρωτοβουλία αναμένεται να προσελκύσει ακόμη περισσότερους επισκέπτες, με ένα πρόγραμμα εκθέσεων στο Παλάτσο Strozzi ενώ η πόλη θα αποκτήσει το πρώτο πολυτελές ξενοδοχείο Four Seasons τον Οκτώβριο.

Ωστόσο, οι ντόπιοι είναι ακόμη προβληματισμένοι, όχι πια για τις πλημμύρες (αν και δεν έχουν κατασκευαστεί ακόμη όλα τα αντιπλημμυρικά έργα που έχουν συσταθεί από τους ειδικούς) αλλά για το μέλλον της Φλωρεντίας ως μητροπολιτικής πόλης. Φοβούνται ότι η πόλη μετατρέπεται σε ένα ”ζωντανό” μουσείο, στο οποίο συσσωρεύονται οι παροδικοί εραστές της τέχνης αλλά που δεν κατοικείται πλέον από μια πραγματική κοινότητα.

Το δημογραφικό είναι μέρος του προβλήματος. Από το ανώτατο σημείο των 458.000 κατοίκων το 1971, οι μόνιμοι κάτοικοι Φλωρεντίας έχουν συρρικνωθεί στους 356.000 με βάση την απογραφή του 2001, εν μέρει λόγω των χαμηλών ποσοστών γεννήσεων στην Ιταλία, αλλά και λόγω της απομάκρυνσης του αστικού πληθυσμού λόγω της ανυπόφορης κίνησης στους δρόμους, διάφορων περιορισμών που έχουν επιβληθεί για την προστασία των μνημείων και του υψηλού ημερήσιου κόστους ζωής.

Όσοι έφυγαν, έχουν αντικατασταθεί από ξενοδοχειακούς υπαλλήλους, επενδυτές ακίνητης περιουσίας και εύπορους από όλο τον κόσμο που απέκτησαν ένα παραδοσιακό παλάτσο. Όλοι αυτοί έχουν αλλάξει τον χαρακτήρα της πόλης, επισημαίνει η Alessandra Capodacqua, η οποία μετακόμισε στη Φλωρεντία από τη Νάπολη το 1980. ”Όταν ήλθα εδώ, η Φλωρεντία ήταν μια ήσυχη πόλη με λιγότερους τουρίστες και κίνηση. Πλέον έχει γίνει μια μεγάλη πόλη σαν τη Ρώμη, αλλά χωρίς τον απαιτούμενο χώρο. Η ποιότητα ζωής έχει σαφώς υποβαθμιστεί”.

Το real estate στη Φλωρεντία έχει δυο όψεις, σύμφωνα με τους κατοίκους και τους επαγγελματίες του κλάδου. Η μια είναι τα ιστορικά παλάτσι και οι κομψές κατοικίες που μπορούν να αντέξουν οικονομικά μόνο οι πολύ πλούσιοι, και η άλλη είναι γεμάτη υπερτιμημένα μικρά διαμερίσματα, για τα οποία υπάρχει ζήτηση μόνο λόγω περιορισμένης προσφοράς. ”Εάν θέλετε σπίτι στο Fiesole, το Bellosguardo, το Settignano, το Porto San Giorgio, το Piazzale Michelangelo ή γενικότερα ένα σπίτι με κήπο στο κέντρο της πόλης, οι τιμές δεν πέφτουν χαμηλότερα από τα 10.000 ευρώ το τετραγωνικό”, επισημαίνει ο μεσίτης Stefano Sabini.

”Κατά μέσο όρο, οι τιμές για τα διαμερίσματα στο κέντρο της πόλης ξεκινούν από τα 5.000 ευρώ το τετραγωνικό, αλλά ένας αγοραστής θα πρέπει να καταβάλλει περί τα 6.000 ευρώ για κάτι όμορφο. Οι οικογένειες της Φλωρεντίας πλέον μετακομίζουν σε μικρότερα σπίτια. Έχουν τον ίδιο προϋπολογισμό, αλλά μπορούν να μείνουν σε σπίτι με μια κρεβατοκάμαρα λιγότερη, οπότε ζουν όπως οι Ιάπωνες”. Η μεγαλύτερη ανησυχία του, τονίζει, είναι να μετατραπεί ολόκληρο το κέντρο της πόλης σε ενοικιαζόμενα δωμάτια για τουρίστες.

”Γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να βρει κανείς μεγαλύτερα, οικογενειακά διαμερίσματα, καθώς τα ενοίκια είναι τόσο υψηλά που οι άνθρωποι κόβουν τις ιδιοκτησίες τους σε μικρότερα κομμάτια, σαν τη Βενετία ή το Λονδίνο”, τονίζει η Caterina Biagiotti, κάτοικος της Φλωρεντίας.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει στο Palazzo Tornabuoni, ένα οίκημα του 15ου αιώνα, γνωστό ως ”το μικρό αδελφάκι του Palazzo Strozzi. Μετατρέπεται σε ένα σύμπλεγμα 36 διαμερισμάτων, με δικαιώματα χρήσης έξι εβδομάδων το χρόνο από ένα τουριστικό club 288 μελών.

Οι τιμές κυμαίνονται από 189.000 ευρώ για χρήση των στούντιο του παλάτσο, έως 455.000 ευρώ για διαμερίσματα με 2 ή 3 κρεβατοκάμαρες, ενώ η ετήσια προμήθεια κυμαίνεται στα 7-17.000 ευρώ. Το τίμημα είναι αρκετά φθηνό εάν συγκριθεί με τα 1,7-3,4 εκατ. ευρώ για πλήρη ιδιοκτησία ενός από τα 3 πρόσφατα ανακαινισμένα διαμερίσματα στη Villa Cjaikowsky του 18ου αιώνα. Φυσικά, δεδομένων των ιδιαίτερα υψηλών τιμών, τέτοιες κατοικίες πωλούνται σχεδόν αποκλειστικά σε πλούσιους τουρίστες.

Ωστόσο, η κ. Biagotti εμφανίζεται πεπεισμένη ότι η Φλωρεντία μπορεί να παραμείνει μια ”κανονική” πόλη για κατοίκους full time και part time, τόσο Φλωρεντίνους όσο και τουρίστες. ”Είχαμε μια πολύ άσχημη περίοδο πριν από 10-15 χρόνια, αλλά τώρα είναι καλύτερα τα πράγματα. Η πόλη είναι καθαρή πλέον και έχουν αρχίσει να ανοίγουν και πάλι μικρά σούπερ μάρκετ στο κέντρο. Υπάρχουν πολλοί Φλωρεντίνοι που ζούσαν πάντοτε στην πόλη και θα συνεχίσουν να το κάνουν”.

”Δεν νομίζω ότι η Φλωρεντία θα γίνει ποτέ ένα ζωντανό μουσείο, όπως η Βενετία”, προσθέτει. ”Σε ορισμένες περιοχές θα κυριαρχήσει ο τουρισμός -στην περιοχή δίπλα στο Duomo ή τη Via Calzaliouli, αλλά αυτό συμβαίνει σε όλες τις μεγάλες πόλεις”.

Πηγή: FT.com