10 πράγματα που δεν ήξερες για το Ναύπλιο

της Ηρώς Κουνάδη

Μπήκε ο Σεπτέμβρης και σκεφτήκαμε το Ναύπλιο, ναι, πολύ πρωτότυποι δεν είμαστε, έχουμε όμως να σου πούμε ιστορίες που δεν έχεις διαβάσει άλλες εκατό φορές.

Τα σκαλιά του Παλαμηδίου δεν είναι 999. Είναι, για την ακρίβεια, 857. Το 999, όμως, είναι το νούμερο του θρύλου κατά τον οποίο κάποτε ήταν χίλια, αλλά το άλογο του Κολοκοτρώνη έσπασε ανεβαίνοντας το τελευταίο. Οι ωραίες ιστορίες έχουν καμιά φορά ανακρίβειες, τι να κάνεις;

Μια από τις άπειρες ιστορίες του Τρωικού Πολέμου λέει πως, όταν οι Αργείοι ξεκινούσαν για την Τροία, έστειλαν κάποιον να φέρει από την Ιθάκη τον Οδυσσέα και τα καράβια του. Ο Πολυμήχανος δεν ψηνόταν, οπότε το έπαιζε τρελός και έσπε ρνε τα χωράφια του με αλάτι, ελπίζοντας να τον αφήσει ο ενοχλητικός απεσταλμένος στην ησυχία του. Ο απεσταλμένος, όμως, εκτός από ενοχλητικός ήταν κι έξυπνος: όχι απλώς ψυλλιάστηκε το κόλπο, κατάφερε και να πείσει τον Οδυσσέα να τον ακολουθήσει. Το όνομά του ήταν Παλαμήδης, γιος του Ναυπλίου.

Παρά το όνομά του (που είναι βασικά το όνομα του λόφου επάνω στον οποίο είναι χτισμένο) το Παλαμήδι δεν είναι αρχαίο κάστρο. Οι Ενετοί το έχτισαν, το 1714. Το αρχαίο κάστρο της πόλης είναι η Ακροναυπλία, με τα ιλιγγιώδη τείχη της που φτάνουν σε ύψος ως και τα 85 μέτρα. Από τον 3ο αιώνα π.Χ. χρονολογούνται τα παλαιότερα από αυτά. Οι πύργοι και τα κανόνια που βλέπεις σήμερα είναι μεταγενέστερες προσθήκες των Φράγκων και των Οθωμανών.

Η παλιά πόλη του Ναυπλίου ενώνεται με την Ακροναυπλία μέσα από τις χαρακτηριστικές Δρομόσκαλες, που ξεκινούν από την Πλατεία Συντάγματος και είναι… αυτό που λέει το όνομά τους, δρόμοι-σκάλες, δύο σε ένα. Εντυπωσιακές φωτογραφίες τους έχει το Discover Nafplio, εδώ.

Η πλατεία όπου βρίσκεται το Δημαρχείο, αυτή με τους φοίνικες, λέγεται Πλατεία Τριών Ναυάρχων, προς τιμήν του Έντουαρντ Κόδριγκτον της Βρετανίας, του Ανρί Δεριγνύ της Γαλλίας και του Λογγίνος Χέιδεν της Ρωσίας που νίκησαν τον συνασπισμένο Τουρκοαιγυπτιακό στόλο στην Πύλο σφραγίζοντας το αίσιο τέλος της ελληνικής επανάστασης, που είχε ξεκινήσει έξι χρόνια πριν.

Σε αυτήν την πλατεία λειτούργησε το πρώτο φαρμακείο της Ελλάδας, κι εδώ βρισκόταν επίσης το Κυβερνείο του Καποδίστρια που καταστράφηκε στη φωτιά του 1929. Στη θέση του υπάρχει σήμερα, όχι πολύ δίκαια, το άγαλμα του Όθωνα.

Μια από τις ωραιότερες γειτονιές της Παλιάς Πόλης είναι και μια από τις λιγότερο κοσμοπλημμυρισμένες. Μυστήριο, που πιθανότατα εξηγείται από τα άπειρα σκαλιά που πρέπει να ανέβεις στο τέρμα της οδού Φαρμακοπούλου για να φτάσεις στον Ψαρομαχαλά, την βυζαντινή γειτονιά των ψαράδων, που ήταν κατά τη διάρκεια της Β’ Τουρκοκρατίας της πόλης και η μοναδική γειτονιά όπου έμεναν Έλληνες μέσα από τα τείχη της παλιάς πόλης. Το εκκλησάκι της γειτονιάς, η Αγία Σοφία (χάρτης εδώ) χρονολογείται από τον 11ο αιώνα.

Το παλαιότερο έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Ναυπλίου, που στεγάζεται σε ένα πανέμορφο βενετσιάνικο κτίριο του 1713 στην πλατεία Συντάγματος, χρονολογείται από το 21.000 π.Χ., και όχι, δεν έχουμε κάνει λάθος στα μηδενικά. Η εντυπωσιακή συλλογή του μουσείου περιλαμβάνει ευρήματα από τις ανασκαφές σε όλη την Αργολίδα –με ιδιαίτερη έμφαση, όπως εύκολα μαντεύεις, στην εποχή των Μυκηναίων.

Το μικρότερο από τα τρία κάστρα του Ναυπλίου, το καρτποσταλικό Μπούρτζι, το έχτισαν κι αυτό οι Ενετοί το 1473, και το έλεγαν Castello dello Soglio, δηλαδή Κάστρο του Θρόνου.

Μπούρτζι το είπαν οι Οθωμανοί, Μπουρτζ βασικά που σημαίνει φρούριο ή πύργος (Burj-al-Arab, σκέφτηκε κανείς;) και κοίτα τώρα να δεις κάτι ενδιαφέρον: Μία από τις ετυμολογίες που έχουν προταθεί για την αραβική λέξη είναι η αρχαιοελληνικότατη «πύργος» που έγινε η περσική «μπουργκ», έκανε τον γύρο της Μέσης Ανατολής και γύρισε πίσω ως Μπούρτζι. Πλάκα δεν έχει ο μικρός μας πλανήτης, που τον νομίζουμε μεγάλο;