του Θεόδωρου Λέλεκα
Πριν καν ξεκινήσω να γράφω, οφείλω να ξεκαθαρίσω την θέση μου: Προσωπικά, αποφεύγω να αγοράζω κρασί από σούπερ-μάρκετ, λόγω αρκετών αρνητικών εμπειριών.
Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι πολλοί οινόφιλοι (ενδεχομένως και οι περισσότεροι) προτιμούν να αγοράζουν το κρασί τους από τα ράφια του τοπικού τους σούπερ-μάρκετ, είτε επειδή τους εξυπηρετεί, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο.
Αυτούς τους ανθρώπους λοιπόν, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε και να σεβαστούμε, και να δούμε με ένα ψύχραιμο και αντικειμενικό μάτι, τα υπέρ και τα κατά της αγοράς κρασιού από σούπερ-μάρκετ, έναντι της κάβας.
Για τις ανάγκες του άρθρου αυτού λοιπόν, έγινα λιγάκι... Ευαγγελάτος! Επισκέφθηκα 3 μεγάλα σούπερ-μάρκετ της Αθήνας, πέρασα αρκετή ώρα παρατηρώντας προσεκτικά τον χώρο των κρασιών σε καθένα από αυτά, και στο τέλος διάλεξα 2 κρασιά από κάθε κατάστημα (ένα λευκό και ένα ερυθρό) για δοκιμή.
Ακριβώς επειδή ήθελα να εξετάσω, εκτός των άλλων, την φαντασία του υπεύθυνου παραγγελιών, αλλά και την εντύπωσή του για το γούστο των πελατών του, διάλεξα ξένα, και όχι ελληνικά κρασιά (στα οποία υπάρχει μεγαλύτερη γνώση και εξοικείωση από τον καταναλωτή).
Όπως πάντα, όλα τα κρασιά, από την στιγμή που περιήλθαν στην κατοχή μου, συντηρήθηκαν και δοκιμάστηκαν κάτω από ιδανικές συνθήκες, χρησιμοποιώντας το ειδικό κρυστάλλινο ποτήρι δοκιμής κρασιού της εταιρείας RIEDEL.
Στα πλεονεκτήματα που έχει ένα μεγάλο σούπερ-μάρκετ σχετικά με την αγορά κρασιού, μπορεί κανείς να παραθέσει την βολή και την ευκολία (είναι ένας χώρος που επισκεπτόμαστε έτσι κι αλλιώς για να προμηθευτούμε τα απαραίτητα για το σπίτι μας), την ποικιλία (η άνεση του χώρου εξασφαλίζει μεγαλύτερο χώρο έκθεσης για περισσότερα δείγματα), και ούτω καθεξής.
Το βασικό πλεονέκτημα όμως είναι ένα: οι χαμηλότερες τιμές. Οι μεγάλοι όγκοι προϊόντων που διακινεί μία μεγάλη αλυσίδα σούπερ-μάρκετ, του δίνουν την αγοραστική δύναμη να πετυχαίνει αισθητά χαμηλότερες τιμές, ακόμα και από την καλύτερη κάβα, για τα ίδια προϊόντα.
Η οικονομία που κάνουμε όμως συνδυάζεται και με ποιότητα, και με μία καλύτερη εμπειρία; Όχι πάντα.
Στα μειονεκτήματα της αγοράς κρασιού από σούπερ-μάρκετ, έχω να παραθέσω 3 βασικά. Πρώτον, τις συνθήκες συντήρησης (θέση, θερμοκρασία, υγρασία, φώς), που σπάνια είναι οι ενδεικνυόμενες. Δεύτερον, την νοοτροπία μαζικότητας, που σημαίνει ότι ο υπεύθυνος προμηθειών πρέπει να φροντίζει να ικανοποιεί τις ανάγκες του μέσου, μαζικού καταναλωτή, και δεν έχει απαραίτητα τα κίνητρα να βρίσκει τα πιο ψαγμένα, τα πιο διαφορετικά.
Τρίτον, και κυριότερον, η απουσία εξειδικευμένου προσωπικού κάβας, η γνώση του οποίου δεν περιορίζεται στην τιμή ενός κρασιού, ή στην θέση του στο ράφι, αλλά έχει την δυνατότητα να προτείνει, να συμβουλέψει, να συζητήσει τις ανάγκες του πελάτη ανάλογα με την περίσταση, τα γούστα, ή ακόμα και τις οικονομικές του δυνατότητες.
Οι βασικές αρχές στην συντήρηση των κρασιών (όπως ΔΕΝ ακολουθούνται στα περισσότερα σούπερ-μάρκετ):
1. Τα κρασιά πρέπει να βρίσκονται σε πλάγια (ξαπλωτή θέση) συνεχώς, έτσι ώστε να διατηρείται υγρός ο φελλός που εμποδίζει το οξυγόνο να οξειδώσει το περιεχόμενο. Σε αρκετές περιπτώσεις, η έκθεση ενός κρασιού σε όρθια θέση για παραπάνω από 25-30 ημέρες, μπορεί να αποβεί μοιραία για το κρασί.
2. Η θερμοκρασία στον χώρο έκθεσης του κρασιού πρέπει να είναι χαμηλή (ιδανικά γύρω στους 12 βαθμούς Κελσίου), και πάνω από όλα σταθερή. Συχνές και μεγάλες αυξομοιώσεις στην θερμοκρασία είναι φοβερά επιζήμιες για το κρασί.
3. Αντίστοιχα, η υγρασία πρέπει να είναι ελεγχόμενη και σταθερή. Υπερβολική υγρασία μπορεί να δημιουργήσει μούχλα στην ετικέτα και το φελλό, ενώ πολύ χαμηλή υγρασία μπορεί να ξεράνει, και ουσιαστικά να καταστρέψει το φελλό και το περιεχόμενο.
4. Το φως, είτε ηλιακό είτε τεχνητό, πρέπει να είναι χαμηλό, καθώς η άμεση έκθεση σε δυνατό φωτισμό μπορεί να επιφέρει αλλοίωση του κρασιού στο μπουκάλι.
Ας δούμε λοιπόν τα σούπερ-μάρκετ που επισκέφτηκα, καθώς και τα κρασιά που διάλεξα και δοκίμασα για εσάς.
1. Carrefour Αμπελοκήπων (Αιτωλίας 29 & Κηφισίας 7, Αμπελόκηποι). Ο χώρος έκθεσης των κρασιών βρίσκεται στο υπόγειο. Ο χώρος είναι αρκετά μεγάλος, μία ευρύχωρη γωνιακή αίθουσα με σωστά χαμηλότερο φωτισμό και μεγάλες επιφάνειες. Κυριαρχούν, ίσως και ελέω Μουντιάλ, οι μπύρες και τα λοιπά ποτά, αλλά ο χώρος για τα κρασιά είναι αρκετά γενναιόδωρος.
Μεγάλη επιφάνεια αφιερώνεται στα ελληνικά κρασιά, τα οποία είναι ταξινομημένα κατά προέλευση. Η ποσότητα αρκετά εντυπωσιακή, η δε ποικιλία μεγάλη αλλά όχι ιδιαίτερα ευφάνταστη. Πηγαίνοντας στα ράφια με τα ξένα κρασιά, η εικόνα αλλάζει, και δίνει εντύπωση πλήρους εγκατάλειψης. Μού δίνεται η εντύπωση ότι τα κρασιά αυτά υπάρχουν απλά γιατί πρέπει να υπάρχουν, και να συμπληρώνουν το πορτφόλιο προϊόντων του συγκεκριμένου τμήματος. Ετικέτες και ποικιλίες από τα περισσότερα μέρη του Παλαιού και του Νέου κόσμου, επιλεγμένες χωρίς κάποια προφανή λογική, αμφιβόλου ποιότητας και με βασικό κοινό παρονομαστή το χαμηλό κόστος.
Οι εσοδείες (ειδικά στα λευκά) είναι εγκληματικά παλαιές (και δεν μιλάμε βέβαια για κρασιά βαθιάς παλαίωσης), σημάδι ελλιπούς, ή και ανύπαρκτης ανανέωσης, γεγονός που μαρτυρά και η σκόνη στα ράφια. Με μεγάλη δυσκολία επιλέγω ένα λευκό Chardonnay του Οίκου Lindemans από την Αυστραλία, και ένα ερυθρό Μπορντώ από την περιοχή του Médoc, στο Μπορντώ της Γαλλίας. Ας τα δούμε:
Ονομασία: Lindemans Cawarra Chardonnay
Χρονιά/Εσοδεία: 2003
Ποικιλία: Chardonnay
Παραγωγός: Lindemans
Περιοχή (Χώρα): Victoria (Αυστραλία)
Αλκοολικός Βαθμός: 13.5% a.b.v.
Tιμή: 6,69 ευρώ
Ο παραγωγός του κρασιού αυτού, υποστηρίζει ότι πρόκειται για ένα κρασί πλούσιο σε αρώματα καλοκαιρινών φρούτων, με φρέσκια και δροσιστική οξύτητα. Αν μπορούσα, θα συμφωνούσα μαζί του, αλλά το περιεχόμενο του συγκεκριμένου μπουκαλιού έφτασε στα χέρια μου εντελώς αλλοιωμένο και πετάχτηκε μετά την πρώτη γουλιά. Βέβαια, ο παραγωγός συνιστούσε το κρασί του να καταναλωθεί φρέσκο (το 2003), και όχι μετά από 3ετή εγκατάλειψη στα ράφια ενός σούπερ-μάρκετ, κάτω από κακές συνθήκες συντήρησης. Κρίμα, γιατί το συγκεκριμένο κρασί, κάτω από καλές συνθήκες, συνδυάζεται πολύ καλά με καλοκαιρινά γεύματα, και κυρίως κοτόπουλο και σαλάτες.
Ονομασία: 2002 Médoc
Ονομασία Προέλευσης/Ποιότητας: Grand Vin De Bordeaux, Médoc AOC
Χρονιά/Εσοδεία: 2002
Ποικιλία: Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot
Παραγωγός: Bernard Taillan
Περιοχή (Χώρα): Bordeaux (Γαλλία)
Αλκοολικός Βαθμός: 12.5% a.b.v.
Tιμή: 6,95 ευρώ
Παρότι εμφανώς ταλαιπωρημένο, το κρασί αυτό, είτε λόγω τύχης, είτε λόγω ευγενούς καταγωγής, διατηρήθηκε αρκετά καλά. Έντονη μύτη, χρώμα ρουμπινί, μεσαίο σώμα και αρκετά επιθετικές ταννίνες το χαρακτηρίζουν. Τα αρώματά του παραπέμπουν σε κόκκινα φρούτα του δάσους, μπαχαρικά, δέρμα, ενώ όμορφη είναι η νότα που δίνει η παραμονή του σε δρύινο βαρέλι. Η επίγευσή του είναι αρκετά καλή. Είναι ιδανική παρέα για έντονα, ώριμα τυριά, και ψητά κρέατα. Αν είχε διατηρηθεί καλύτερα, θα αποτελούσε μία πολύ καλή ευκαιρία αγοράς λόγω της προσιτής τιμής του.
2. Επόμενη στάση, το MEGA ΑΒ Βασιλόπουλος (20ο χλμ της Εθνικής Οδού Αθηνών Λαμίας). Ο χώρος της έκθεσης των κρασιών βρίσκεται στο ισόγειο. Σωστά χαμηλός φωτισμός, χώρος ειδικά διαμορφωμένος, μεγάλες επιφάνειες αφιερωμένες στο κρασί. Πολύ καλή κίνηση το ψυγείο στο οποίο παγώνουν ορισμένα λευκά κρασιά, για τον πελάτη που θέλει να αγοράσει κρασί έτοιμο για κατανάλωση.
Η μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στα ελληνικά κρασιά, που είναι ταξινομημένα ανά περιοχή και χρώμα. Η συντριπτική πλειονότης των κρασιών βρίσκονται σε ράφια, σε όρθια θέση, ενώ κάποια πιο premium κόκκινα κρασιά ”ξεκουράζονται” ξαπλωμένα, σε ειδικά ράφια κάβας.
Στον χώρο των ξένων κρασιών, η ποικιλία είναι περιορισμένη αλλά αρκετά ευφάνταστη, με τον Νέο Κόσμο να υπερισχύει του Παλαιού, και με χαρακτηριστικό τις πολύ καλές τιμές, καθώς τα περισσότερα κρασιά εισάγονται απευθείας από την εταιρεία. Επιλέγω ένα Αλσατικό λευκό Gewurztraminer, και ένα ερυθρό του Οίκου Penfolds από την Αυστραλία. Ας τα δούμε:
Ονομασία: Gewurztraminer Réserve
Ονομασία Προέλευσης/Ποιότητας: Alsace AOC
Χρονιά/Εσοδεία: 2003
Ποικιλία: Gewurztraminer
Παραγωγός: Cave Vinicole A Hunawihr Haut-Rhin
Περιοχή (Χώρα): Αλσατία (Γαλλία)
Αλκοολικός Βαθμός: 13% a.b.v.
Tιμή: 8,40 ευρώ
Το χαρακτηριστικό πράσινο flute μπουκάλι κρασιού από την Αλσατία τράβηξε το μάτι μου άμεσα. Το κρασί αυτό το επέλεξα κυρίως λόγω της ποικιλίας του, καθότι το Gewurztraminer είναι μία από τις πιο αρωματικές και δροσιστικές ποικιλίες λευκών κρασιών που κατάγονται από την Αλσατία (αλλά βρίσκουμε σε πολλά μέρη του κόσμου).
Δυστυχώς το συγκεκριμένο δεν μου έκανε τη χάρη: Δεν μπορώ να πω ότι ήταν αλλοιωμένο, αλλά δεν απείχε πολύ. Τα αρώματά του ήταν τόσο συμπυκνωμένα από την... περασμένη ηλικία του, που κάθε ίχνος κομψότητας και φρεσκάδας είχε χαθεί. Σημειώστε πάντως την ποικιλία Gewurztraminer, και μην διστάσετε να την δοκιμάσετε στο μέλλον: τα κρασιά της είναι εξαιρετικά καλοκαιρινά απεριτίφ, ενώ συνδυάζονται τέλεια με πιάτα ψαριού ή λευκού κρέατος μαγειρεμένου με μπόλικα μυρωδικά.
Ονομασία: Penfolds BIN 2 Shiraz Mourvèdre 2004
Χρονιά/Εσοδεία: 2004
Ποικιλία: Shiraz & Mourvèdre
Παραγωγός: Penfolds
Περιοχή (Χώρα): South Australia (Αυστραλία)
Αλκοολικός Βαθμός: 14% a.b.v.
Tιμή: 9,90 ευρώ
Με το κρασί αυτό αποζημιώθηκα για την απογοήτευση του προηγούμενου. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι είναι προϊόν ενός από τους πιο γνωστούς και καταξιωμένους οίκους της Αυστραλίας. Χρώμα ζωηρό πορφυρό, έντονη, πολύ αρωματική μύτη, με γλυκά αρώματα από μήλο και κανέλλα και άλλα ώριμα κόκκινα φρούτα και γλυκά μπαχαρικά. Σώμα γεμάτο, αισθητή οξύτητα, γλυκές φρουτώδεις γεύσεις, ήπιες ταννίνες, μέτρια επίγευση.
Ένα χαρακτηριστικό Αυστραλιανό ερυθρό κρασί: πλούσιο, γεμάτο, πληθωρικό. Συνδυάστε το με αρνάκι μαγειρευτό, και άλλα κρέατα στο φούρνο ή την κατσαρόλα. Η σχέση τιμής-ποιότητας του συγκεκριμένου κρασιού είναι άκρως δελεαστική, γι αυτό και σας το συνιστώ ανεπιφύλακτα.
3. Τελευταίος σταθμός το σούπερ-μάρκετ Θανόπουλος στην Νέα Ερυθραία (Χαριλάου Τρικούπη 164). Το συγκεκριμένο σούπερ-μάρκετ φημίζεται για τα γκουρμέ προϊόντα του, και η φιλοσοφία του αυτή μεταφέρεται και στα κρασιά. Ο χώρος έκθεσης των κρασιών δεν διαφοροποιείται από το υπόλοιπο κατάστημα, ούτε ως προς την διαρρύθμιση, ούτε (δυστυχώς) ως προς τον φωτισμό. Είναι σχετικά μικρός αλλά άκρως περιεκτικός.
Και εδώ, η έμφαση δίνεται στα ελληνικά κρασιά, τα οποία ταξινομούνται ανα ποικιλία, παραγωγό και χρώμα. Τα περισσότερα είναι τοποθετημένα όρθια στα ράφια, ενώ μία μικρή επιλογή από πιο premium κόκκινα κρασιά εκτείθενται οριζόντια σε ξύλινα ράφια κάβας. Τα ξένα κρασιά είναι σχετικά λίγα, αλλά επιλεγμένα με αρκετή γνώση και φαντασία. Η αναλογία Παλαιού προς Νέο Κόσμο είναι περίπου 50-50. Επιλέγω ένα λευκό Chardonnay από την Αργεντινή, και ένα ερυθρό από την Τοσκάνη της Ιταλίας. Ας τα δούμε:
Ονομασία: Trivento Tribu Chardonnay
Χρονιά/Εσοδεία: 2005
Ποικιλία: Chardonnay
Παραγωγός: Trivento Bodegas
Περιοχή (Χώρα): Mendoza (Αργεντινή)
Αλκοολικός Βαθμός: 13% a.b.v.
Tιμή: 4,71 ευρώ
Ένα πολύ όμορφο Chardonnay για το καλοκαίρι. Φρέσκο, αρωματικό, παρεΐστικο. Έχει χρώμα λεμονί, και όμορφα αρώματα από γλυκά λουλούδια και εσπεριδοειδή. Έχει μέτρια οξύτητα και σώμα, και γλυκειά επίγευση. Συνδυάζεται τέλεια με κοτόπουλο, ψάρι, και καλοκαιρινές μακαρονάδες. Η δε σχέση τιμής-ποιότητας είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετική: στην τιμή αυτή δεν πρόκειται να βρείτε ένα τόσο ευχάριστο Chardonnay. Στην επόμενη βόλτα σας στο Θανόπουλο βάλτε μερικά μπουκάλια στο καρότσι σας, και δεν θα πάνε χαμένα...
Ονομασία: Santa Cristina
Ονομασία Προέλευσης/Ποιότητας: Toscana IGT
Χρονιά/Εσοδεία: 2003
Ποικιλία: Sangiovese, Merlot
Παραγωγός: Antinori
Περιοχή (Χώρα): Τοσκάνη (Γαλλία)
Αλκοολικός Βαθμός: 12.5% a.b.v.
Tιμή: 8,79 ευρώ
Το κρασί αυτό είναι άξιο τέκνο της Τοσκάνης, προερχόμενο από, κατά πολλούς, τον κορυφαίο παραγωγό της περιοχής, και έναν από τους κορυφαίους της Ιταλίας. Μεστή γεύση, γεμάτο σώμα, ζωηρές ταννίνες, ζωντανά αρώματα, καλή επίγευση. Για τους γνώστες των Ιταλικών κρασιών, το Santa Cristina είναι ένα ”mini Super-Tuscan” με πολύ προσιτή τιμή, που παραδόξως δεν διαφέρει ιδιαίτερα μεταξύ κάβας και σούπερ-μάρκετ. Μία ασφαλής και πολύ ευχάριστη ερυθρή επιλογή που συνδυάζεται εξαιρετικά με ψητά κρέατα και σκληρά Ιταλικά τυριά.
Έτσι έχουν τα πράγματα με την αγορά κρασιού από το σούπερ-μάρκετ. Θα βρείτε (τις περισσότερες φορές) πολύ καλές τιμές, αλλά θα πρέπει να ξέρετε ακριβώς τί ζητάτε, γιατί σπάνια θα υπάρχει κάποιος για να σας συμβουλεύσει.
Επίσης, μην ξεχνάτε ότι πάντα υπάρχει το ρίσκο το κρασί που αγοράζετε να είναι πολυκαιρισμένο ή κακοσυντηρημένο. Σε τέτοιες περιπτώσεις (που ευτυχώς είναι υποφερτά λίγες), μην διστάζετε να επιστρέφετε το κρασί, και να ζητάτε την αντικατάστασή του, μέχρι να βρείτε εκείνο που θα απολαύσετε πραγματικά.
Εις υγείαν!
