του Θεόδωρου Λέλεκα
Το μπάρμπεκιου είναι μία συνήθεια που μας ήρθε από την Αμερική, αλλά ταίριαξε τέλεια με την γαστρονομική μας ιδιοσυγκρασία. Οι διαφορές του με την πατροπαράδοτη ελληνική ψησταριά είναι πολλές.
Ενώ εμείς στην Ελλάδα ψήνουμε (κυρίως) κρέας στην σχάρα με έμφαση στην τέχνη του ψησίματος, το πραγματικό Αμερικάνικο μπάρμπεκιου (BBQ) συνοδεύεται από μία ολόκληρη τελετουργία: ειδικές ψηστιέρες για κάρβουνα ή γκάζι, πλήρης γκάμα αξεσουάρ, μαρινάρισμα με πλούσιες και πικάντικες σάλτσες, κρέας κάθε είδους για ψήσιμο (μοσχαρίσιο, χοιρινό, κοτόπουλο, ενίοτε και γαρίδες ή άλλα θαλασσινά), ενώ δεν λείπουν και οι χορτοφαγικές εναλλακτικές, όπως πατάτες, καλαμπόκι, και άλλα σκληρά λαχανικά.
Εκτός από την καλή παρέα, που είναι απαραίτητη, το BBQ απαιτεί και προσοχή στο κρασί με το οποίο θα το συνοδεύσουμε. Αφού λοιπόν πρωτεργάτες του σπορ είναι οι Αμερικάνοι, έχουμε κάθε λόγο να ακολουθήσουμε και τις οινικές τους οδηγίες στην προκειμένη περίπτωση.
Οι ειδικοί του BBQ στην Αμερική λοιπόν, συνιστούν ανεπιφύλακτα την ποικιλία Zinfandel (προφέρεται Ζίνφαντελ). Πρόκειται για μία ουσιαστικά γηγενή Αμερικάνικη ερυθρή ποικιλία με ιδιαίτερα αρωματικά χαρακτηριστικά που όντως αποτελεί τέλειο σύντροφο στο BBQ. Για να δούμε λοιπόν τι ενδιαφέρον μπορούμε να μάθουμε για την ιστορία και τα χαρακτηριστικά του Zinfandel, πριν δοκιμάσουμε κάποια τυπικά δείγματα της ποικιλίας αυτής που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά.
Ιστορικά, οι γνώμες για την καταγωγή του Zinfandel διίστανται. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ποικιλία έχει τις ρίζες της στην Κροατία, ενώ άλλοι επικαλούνται στοιχεία που δείχνουν ότι το Zinfandel πρωτοήρθε στην Αμερική από την Αυστρία.
Πρόσφατες έρευνες μάλιστα δείχνουν ότι το Zinfandel είναι συγγενής α’ βαθμού με μία από τις μεγάλες και παραδοσιακές Ιταλικές ερυθρές ποικιλίες, το Primitivo. Όποια κι αν είναι η καταγωγή του πάντως, το Zinfandel βρήκε το ”σπίτι” του στην Καλιφόρνια, όπου και θεωρείται και ποικιλία-σημαία της Πολιτείας από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Ο θρύλος μάλιστα λέει ότι το Zinfandel ήταν το αγαπημένο κρασί των χρυσωρύχων που είχαν πλημμυρίσει την Καλιφόρνια κατά την περίοδο του ”Πυρετού του Χρυσού”, που είχε καταλάβει την περιοχή στα μέσα του 19ου αιώνα.
Τέλος, η δημοτικότητα του Zinfandel στην Αμερική διατηρήθηκε ακόμα και κατά την περίοδο της ποτοαπαγόρευσης στις αρχές του 20ου αιώνα.
Μετά από αλλεπάλληλα σκαμπανεβάσματα στις προτιμήσεις των Αμερικάνων (κυρίως λόγω του σκληρού ανταγωνισμού από τις κοσμοπολίτικες Γαλλικές ποικιλίες που δεν άργησαν να βρουν το δρόμο προς τους Αμερικάνικους αμπελώνες), το Zinfandel σήμερα βρίσκεται ψηλά στις προτιμήσεις του Αμερικάνικου κοινού.
Αποτελεί βασικό προϊόν των μεγαλύτερων Αμερικάνικων οινοποιείων, εξάγεται σε όλες τις μεγάλες αγορές του κόσμου, ενώ, εκτός από τις ΗΠΑ, καλλιεργείται σε πολλές χώρες του Νέου Κόσμου (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Χιλή, Αργεντινή, Ν.Αφρική), καθώς και στην Ιταλία και την Γαλλία.
Μεγαλώνοντας στις εύφορες πεδιάδες της Καλιφόρνια, και ωριμάζοντας κάτω από τον ζεστό της ήλιο, τα σταφύλια που μας δίνουν το Zinfandel είναι γεμάτα άρωμα και πλούσια γεύση, και έχουν ιδιαίτερα... τσιμπημένο αλκοολικό βαθμό (συχνά φτάνει το 15%)!
Τα αρώματά του είναι πολύπλοκα, με κύριο στοιχείο τα πιπεράτα και πικάντικα μπαχαρικά, αλλά και τα γλυκά, κόκκινα φρούτα του δάσους, όπως τα κεράσια και τα βατόμουρα. Αυτή του η διάσταση είναι που παντρεύει το Zinfandel τέλεια με το μπάρμπεκιου, αφού η πικάντικη αρωματική του πολυπλοκότητα δένει εξαιρετικά τόσο με την καπνιστή γεύση στο κρέας από τα κάρβουνα, όσο και με τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά στις σάλτσες και τις μαρινάδες.
Ως επί το πλείστον, η οξύτητα στα κρασιά Zinfandel είναι αισθητή, χωρίς να είναι υπερβολική, έτσι ώστε να καθαρίζει το στόμα μας από τα λίπη του κρέατος, ενώ οι ταννίνες του είναι ευγενικές και ισορροπημένες, για να ”κουμπώνουν” στις πρωτεϊνες του κρέατος.
Ένα τελευταίο στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουμε για το Zinfandel είναι η πολυδυναμικότητά του. Μπορείτε να το φανταστείτε κάπου πολύ κοντά με το δικό μας Αγιωργίτικο, αφού η ποικιλία Zinfandel μπορεί να μας δώσει από ελαφριά ροζέ κρασιά (στην Αμερική θα δούμε να τα αποκαλούν με τον όρο ”Blush”), τα οποία συχνά είναι ημίγλυκα ή και ημιαφρώδη, ερυθρά κρασιά άμεσης κατανάλωσης, ερυθρά κρασιά βαθιάς παλαίωσης, μέχρι γλυκά επιδόρπια κρασιά και ενισχυμένους οίνους τύπου Port.
Για να ολοκληρώσουμε αυτήν την παρουσίαση του Zinfandel, δοκιμάζουμε δύο τυπικά δείγματα της ποικιλίας, από τα σχετικά λίγα που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά. Και τα δύο είναι προϊόντα του οινοποιείου Woodbridge Winery στην Βόρεια Καλιφόρνια, το οποίο είναι υπό την εποπτεία του ζωντανού θρύλου της περιοχής, Robert Mondavi.
Για την ιστορία να πούμε ότι ο Mondavi, γιος Ιταλών μεταναστών που εγκαταστάθηκαν στην Καλιφόρνια στις αρχές του περασμένου αιώνα, θεωρείται από πολλούς ως ο πρωτεργάτης της επιτυχίας της Καλιφορνέζικης οινοποιητικής βιομηχανίας, καθώς και σύμβολο της παγκόσμιας επιτυχίας και αποδοχής του Αμερικάνικου κρασιού.
Σήμερα, στα 90 του χρόνια, έχοντας πουλήσει τον οινοποιητικό κολοσσό της οικογένειάς του σε πολυεθνικό όμιλο, δραστηριοποιείται ως σύμβουλος σε μικρά οινοποιεία όπως το Woodbridge Winery, και βάζει την υπογραφή του σε πολύ συγκεκριμένα και ιδιαίτερα κρασιά.
Κρασί 1
Ονομασία: Woodbridge Zinfandel by Robert Mondavi
Χρονιά/Εσοδεία: 2001
Ποικιλία: Zinfandel
Παραγωγός: Woodbridge Winery
Περιοχή (Χώρα): Καλιφόρνια (ΗΠΑ)
Αλκοολικός Βαθμός: 14% a.b.v.
Ενδεικτική τιμή: 10,50 Ευρώ
Ένα πολύ κομψό και πολιτισμένο κόκκινο κρασί. Το χρώμα του είναι σκούρο ρουμπινί, ενώ στη μύτη ”βγάζει” ώριμα κόκκινα φρούτα, γλυκά μπαχαρικά, και μία γλυκιά γεύση σαν κέτσαπ. Ο αρωματικός χαρακτήρας του είναι εξίσου έντονος και στο στόμα, οι ταννίνες του είναι ιδιαίτερα πολιτισμένες, και η οξύτητά του τονισμένη. Έχει σώμα μέτριο προς ελαφρύ, και η σύντομη του παραμονή σε δρύινα βαρέλια διακρίνεται με λίγη προσπάθεια. Η επίγευσή του είναι κοντή. Ανοίξτε το στην αρχή του μπάρμπεκιου, όσο βγαίνουν τα λουκάνικα και τα λοιπά μεζεδάκια.
Κρασί 2
Ονομασία: Woodbridge Twin Oaks Zinfandel
Χρονιά/Εσοδεία: 2002
Ποικιλία: Zinfandel
Παραγωγός: Woodbridge Winery
Περιοχή (Χώρα): Καλιφόρνια (ΗΠΑ)
Αλκοολικός Βαθμός: 14% a.b.v.
Ενδεικτική τιμή: 11,50 Ευρώ
Αυτό το κρασί είναι σαφώς πιο... ζόρικο από το προηγούμενο. Ανοίξτε το όταν αρχίσουν να βγαίνουν από τη σχάρα οι μπριζόλες και γενικά τα πιο... σοβαρά κρέατα. Το χρώμα του είναι ρουμπινί με ανεπαίσθητες αποχρώσεις του κεραμιδί. Η μακρύτερή του παραμονή σε καινούρια δρύινα βαρέλια είναι αισθητή από το έντονο άρωμα βανίλιας που πλημμυρίζει τη μύτη μας.
Στο στόμα, τα φρουτώδη αρώματά του είναι πιο διακριτικά, τα μπαχαρικά του πιο πιπεράτα, η οξύτητά του είναι πιο ήπια, αλλά οι ταννίνες του εμφανώς πιο τονισμένες.
Καθώς παράγεται από παλαιά κλήματα (ηλικίας 30-60 ετών) το σώμα του είναι πιο στιβαρό, και γενικά έχει έναν πολύ πιο μεστό και σοβαρό χαρακτήρα από το προηγούμενο... ξαδερφάκι του. Παρά ταύτα, το Twin Oaks θα το απολαύσετε σε ένα βραδυνό μπάρμπεκιου στον κήπο ή στη βεράντα το καλοκαίρι, όπου αν και καθαρόαιμο κόκκινο κρασί, δεν θα σας κουράσει καθόλου.
Τα κρασιά της ποικιλίας Zinfandel θα χρειαστεί να τα αναζητήσετε σε μεγάλες και ”ψαγμένες” κάβες της Αθήνας. Αξίζει τον κόπο η προσπάθεια όμως, τόσο γιατί είναι καλό να δοκιμάζουμε καινούριες, πιο σπάνιες ποικιλίες, όσο και αν σκοπεύετε να επιδοθείτε στο σπορ του μπάρμπεκιου, οπότε θα τα εκτιμήσετε και εσείς αλλά και οι καλεσμένοι σας.
Τα κρασιά της σημερινής παρουσίασης, όπως και μία μεγάλη γκάμα από καλά Καλιφορνέζικα κρασιά, θα τα προμηθευτείτε από τα καταστήματα Cellier (Σύνταγμα, Κολωνάκι, Κηφισιά), ή από το Cellier Wine Club. Περισσότερες πληροφορίες και στοιχεία επικοινωνίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση (δες δεξιά στήλη ”Σχετικά Links”).
