του Γιώργου Φλώκα
Οι λάτρεις του εθνικού ποτού της Σκωτίας στη χώρα μας είναι πολλοί, καθώς η αλλαγή γενιάς έχει προκαλέσει και αλλαγή στις γευστικές προτιμήσεις. Όμως, ενώ το ουίσκι ανεβαίνει σταθερά στις προτιμήσεις των Ελλήνων, η αυθεντική του μορφή, το single malt παραμένει σχεδόν στην αφάνεια.
Αυτό συμβαίνει για ένα και μοναδικό λόγο. Οι άνθρωποι που εντρυφούν στο αλκοόλ γενικότερα χωρίζονται σε δυο βασικές κατηγορίες: Αυτούς που το επιλέγουν για τη γεύση του και αυτούς που το επιλέγουν για τις επιδράσεις του στη διάθεση και τη συμπεριφορά, οι οποίοι δεν διακρίνονται για την επιλεκτικότητά τους.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα βρίθουμε από ανθρώπους της δεύτερης κατηγορίας και σπανίζουν αυτοί της πρώτης, δηλαδή οι ερασιτέχνες γευσιγνώστες που ενδιαφέρονται για τα αρώματα και την τελετουργία ενός καλού ουίσκι και όχι απλώς για να ”κατεβάσουν κανένα μπουκαλάκι”.
Οπότε, ας αρχίσουμε από τα βασικά. Το σκωτσέζικο ποτό ανήκει σε μια κατηγορία προϊόντων όπως η σοκολάτα, ο καπνιστός σολωμός και το τυρί, που εκτός της γεύσης, χαρακτηρίζονται και από την αίσθηση που αφήνουν στο στόμα μετά την χρήση, την επονομαζόμενη μεταγεύση ή επίγευση.
Το ουίσκι χωρίζεται σε δυο βασικές κατηγορίες, τα single malt και τα blended. Το ουίσκι malt σημαίνει ότι η πρώτη ύλη είναι αποκλειστικά βύνη κριθαριού, σε αντίθεση με τα ουίσκι σιταριού που συναντώνται στα blends. H ονομασία single malt υποδηλώνει ότι πρόκειται για προϊόν που προέρχεται από μία απόσταξη σε αντίθεση με τα blended, τα οποία αποτελούν μείγμα πολλών αποστάξεων.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δυο τύπων ουίσκι είναι ότι σε αντίθεση με τα blended, στο single malt είναι ευδιάκριτα σχεδόν όλα τα συστατικά στοιχεία, κάτι που προσδίδει ιδιαιτερότητα στο άρωμα και τη γεύση του ουίσκι, ακόμη και στους μη μυημένους.
Σκοπός μας προς το παρόν είναι η γνωριμία και το ταξίδι στον ανεξάντλητο κόσμο των ουίσκι παντός τύπου, η ανάλυση των γεύσεων και η κατάθεση της γνώμης του γράφοντος για το κάθε ένα από αυτά, αλλά κυρίως για την ιστορία, το μύθο και το τελετουργικό που συνοδεύει τα single malt, ανεβάζοντάς το από την κατηγορία του αλκοολούχου ποτού, σε αυτήν της -ευτυχώς, νόμιμης και κοινωνικά αποδεκτής- ηδονής.
Πώς να πίνετε το ουίσκι σας -ένας μικρός οδηγός γεύσης
Για να απολαύσετε ένα single malt, χρειάζεστε ένα βασικό εξοπλισμό: νερό, ένα ποτήρι, ένα στόμα, μια μύτη, προαιρετικά ένα ζευγάρι μάτια και φυσικά, το ουίσκι.
Το νερό πρέπει να είναι ”μαλακό” και, όσο το δυνατόν περισσότερο, άγευστο. Το νερό της βρύσης είναι επαρκές εάν είστε αρκετά τυχεροί να ζείτε σε μια κοινωνία που θεωρεί την παροχή καλού νερού ως ένα από τα στοιχεία του πολιτισμού. Διαφορετικά, χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένο.
Το ποτήρι πρέπει να έχει σχήμα τουλίπας, με στενό άνοιγμα, όπως το ποτήρι του κονιάκ. Το κλασικό ”ουισκοπότηρο” με το πλατύ άνοιγμα δεν είναι κατάλληλο για την ανάδειξη των ”θέλγητρων” του ποτού.
Το στόμα απαιτείται για την έκχυση του malt με σκοπό τη δοκιμή. Η γλώσσα και ο ουρανίσκος ανιχνεύουν τις βασικές γεύσεις: γλυκό, ξινό ή όξινο, αλμυρό, πικρό ή ξηρό. Βασικό είναι επίσης, κατά τη δοκιμή, να μην προσλαμβάνετε ταυτόχρονα άλλες γεύσεις όπως αλμυρά ή τσιγάρα.
Η μύτη είναι μακράν το σημαντικότερο στοιχείο του... βασικού εξοπλισμού, όταν αξιολογείται ένα single malt. Το πιο ευαίσθητο όργανο που διαθέτουμε μπορεί να διακρίνει μυρωδιά που διαλύεται με αναλογία 1 προς 1.000.000. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως ενώ υπάρχουν 4 βασικές γεύσεις και τρία βασικά χρώματα, τα βασικά αρώματα είναι 23.
Η διαδικασία για την δοκιμή των single malt είναι απλή. Κοιτάξτε το ποτό στο ποτήρι σας, μυρίστε το, προσθέστε λίγο νερό, μυρίστε και πάλι και δοκιμάστε.
Το νερό είναι ουσιαστικό στη δοκιμή των δυνατών single malt. Όχι μόνο εξομαλύνει την επιρροή του οινοπνεύματος, αλλά αναδεικνύει τις οσμές του malt σε εντυπωσιακό βαθμό.
