Μύθος ή πραγματικότητα; Δέκα βίοι διάσημων στην μεγάλη οθόνη

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Η μεταφορά μιας βιογραφίας ενός προσώπου από τον καλλιτεχνικό χώρο (τραγουδιστή, μουσικού, ηθοποιού κτλ.) σε ταινία δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση. Η δουλειά του σεναριογράφου και του σκηνοθέτη είναι άκρως απαιτητική μιας και "παρεμβαίνουν" ουσιαστικά σε μια πραγματική ιστορία και μια σειρά από αληθινά γεγονότα. Αρκετοί μένουν πιστοί στην ιστορία αυτή και παραμένουν αντικειμενικοί, άλλοι προσθέτουν την δική τους καλλιτεχνική πινελιά στα γεγονότα, κινδυνεύοντας να ξεπεράσουν αρκετές φορές τα όρια της αντικειμενικής απεικόνισης. Αυτή είναι όμως και η γοητεία του κινηματογράφου και γενικότερα της τέχνης. Να μην μένει αποστασιοποιημένη από τα γεγονότα, να τα βλέπει με κριτικό μάτι και ενίοτε να παρεμβαίνει σε αυτά. Από την άλλη, η ερμηνεία των ηθοποιών είναι και αυτή καταλυτικής σημασίας. Ο ηθοποιός σίγουρα δεν μπορεί να δώσει μια ουδέτερη ερμηνεία. Θα επηρεαστεί από την προσωπικότητα που υποδύεται και θα την ενσαρκώσει όπως εκείνος νιώθει. Εστιάσαμε λοιπόν, σε δέκα ταινίες που βασίστηκαν σε βιογραφίες καλλιτεχνών, αλλά έδωσαν και το δικό τους "χρώμα" στην ιστορία που διηγήθηκαν.

La vie en rose (2007)

Όταν μία από τις μεγαλύτερες φωνές του αιώνα μας, συνάντησε (κινηματογραφικά) την εκπληκτική Μαριόν Κοτιγιάρντ το αποτέλεσμα ήταν μια Χρυσή Σφαίρα ερμηνείας και ένα Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου για το ίδιο πρόσωπο. Η βιογραφία της Εντίθ Πιάφ, παρακολούθησε την ιστορία της μεγάλης τραγουδίστριας, παρουσιάζοντας την από την παιδική της ηλικία μέχρι το θάνατο της από καρκίνο, το 1963.Τα πρώτα χρόνια της φτώχειας, η διαδρομή από την Μπελβίλ στη Νέα Υόρκη, η άνοδος και η δόξα, οι παθιασμένες ερωτικές σχέσεις της, όπως αυτή με τον Ζαν Κοκτό, οι μακρόχρονες και έντονες φιλίες της, όπως αυτή με την Μάρλεν Ντίτριχ παρουσιάζονται στα 140 λεπτά (!) της ταινίας του Ολιβιέ Νταχάν, ο οποίος επιμελήθηκε και το σενάριο. Μεγαλύτερο ατού της ταινίας η εκθαμβωτική Μαριόν Κοτιγιάρ (αλήθεια, την θυμάται κανείς στο Big Fish;), αποδείχτηκε το πλέον κατάλληλο πρόσωπο για να υποδυθεί την τραγουδίστρια - σύμβολο της Γαλλίας. Αγοράστε το Soundtrack εδώ.



Chaplin (1992)

Πραγματική πρόκληση να διηγηθείς την ιστορία του μεγαλύτερου ηθοποιού στην ιστορία του βωβού και όχι μόνο, κινηματογράφου, χωρίς να κινδυνέψεις να πέσεις στην παγίδα του εύκολου εντυπωσιασμού. Ο Ρίτσαρντ Ατένμπορω (Άγγλος Ασθενής), την έφερε εις πέρας στηριζόμενος ουσιαστικά στις... πλάτες του Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, που εντυπωσίασε ακόμα και τους πιο δύσπιστους με την φοβερή του ερμηνεία. Η καταπληκτική του προσπάθεια (ηχογράφησε ακόμα και τραγούδια) ανταμείφθηκε με την υποψηφιότητα για Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου και Χρυσή Σφαίρα, βραβείο που πήρε τελικά ο Αλ Πατσίνο για το Άρωμα γυναίκας. Η ταινία ξεκινάει με τα παιδικά χρόνια του Τσάπλιν στις φτωχογειτονιές του Λονδίνου και τα πρώτα του βήματα στα Λονδρέζικα βαριετέ και μας δείχνει όλη την πορεία του προς την επιτυχία, τη δόξα, το Χόλλυγουντ εκείνης της εποχής αλλά και το πάθος του για τις ανήλικες γυναίκες, την άδικη εξορία του από την Αμερική και τη συγκινητική του επιστροφή 20 χρόνια αργότερα.



Man on the Moon (1999)

Αφήνοντας πίσω του τις φαρσικές "αμερικανιές" και βαδίζοντας στα χνάρια του Truman Show, ο Τζίμ Κάρεϋ έδωσε μια συγκινητική ερμηνεία στον ρόλο του Αμερικανου κωμικου Άντι Κάουφμαν. Ενός σχεδόν παρανοϊκού ηθοποιού που συνήθιζε να ειρωνεύεται χοντρά το κοινό του και να κάνει μακάβρια αστεία, σε σημείο ακόμα και ο θάνατός του το 1984 να θεωρηθεί ακόμα ένα ιδιότυπο "αστείο" της σχιζοφρενούς ιδιοφυΐας του. Ο σκηνοθέτης Μίλος Φόρμαν μετά την -επίσης βιογραφική- "Υπόθεση Λάρυ Φλίντ", συνεργάστηκε ξανά με το σεναριακό ντουέτο Σκοτ Αλεξαντερ και Λαρι Καραζεφσκι και δημιούργησε μια ιδιαίτερη ταινία, ο τίτλος της οποίας βασίστηκε σε τραγούδι -φόρο τιμής των REM στον Κάουφμαν. Στην ταινία συμμετέχει επίσης ο Danny De Vito που είχε γνωρίσει και τον πραγματικό Κάουφμαν, καθώς και η πρώην κυρία Κομπέην Κορτνεϋ Λοβ. Η ταινία παραγκωνίστηκε επιδεικτικά από τα χρυσά αγαλματίδια (δικαίως ή όχι εσείς θα το κρίνετε) και κέρδισε την Ασημένια Άρκτο στο φεστιβάλ του Βερολίνου για την σκηνοθεσία και την Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία του ανεπανάληπτου Τζιμ Κάρεϋ. Μην χάσετε το φοβερό soundtrack της ταινίας. Αγοράστε το από εδώ.



Ray (2004)

Η βιογραφία της ζωής του μεγάλου μουσικού Ray Charles Robinson (γνωστού και ως Ray Charles), που κατάφερε να παντρέψει τα gospel (εκκλησιαστικοί ύμνοι) με τα blues, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο μουσικό ύφος στηρίχτηκε στην εξαιρετική ερμηνεία του Jamie Foxx, που του χάρισε μάλιστα το Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου και την Χρυσή Σφαίρα. Η ταινία παρακολουθεί την καριέρα του μεγάλου μουσικού από το ξεκίνημά του, με φλας μπακ σε τραυματικές εμπειρίες από τα παιδικά του χρόνια, περνάει από το γάμο του, τις απιστίες του, το παιχνίδι με τις δισκογραφικές εταιρείες, τις περιπέτειες με τα ναρκωτικά, σκιαγραφώντας όλες τις άγνωστες πτυχές της ζωής του σε 154 λεπτά, που μπορεί να φαίνονται για κάποιους πολλά, αλλά σκεφτείτε ότι μόλις μετά βίας αρκούν για να χωρέσουν ολόκληρη την ζωή του θρυλικού ερμηνευτή. Αξίζει να αναφέρουμε πως το σενάριο μεταφράστηκε σε Μπράιγ, για να το διαβάσει ο ίδιος ο Ray Charles, ο οποίος πέθανε λίγο μετά το πέρας των γυρισμάτων από κύρωση ήπατος. Αγοράστε το Soundtrack της ταινίας από εδώ.

Walk The Line (2005)

Η ζωή ενός ακόμα θρύλου του παγκόσμιου πενταγράμμου μεταφέρθηκε στην μεγάλη οθόνη από τον Τζέιμς Μάνγκολντ, με πρωταγωνιστή τον Χοακίν Φίνιξ στον ρόλο του κάουντρυ τραγουδιστή και θρύλου της αμερικάνικης μουσικής Τζόνυ Κας. Η ταινία δεν πέφτει στην παγίδα να ασχοληθεί με πολλούς τομείς της ζωής του Κας και να μπερδέψει τους θεατές, αντιθέτως εστιάζει σε μια μόνο πτυχή του πρωταγωνιστή της, αυτή της σχέσης του με την επίσης τραγουδίστρια Τζουν Κάρτερ (Ριζ Γουίδερσπουν) με την οποία διατηρούσε για αρκετό καιρό παράνομο δεσμό. Η χημεία των δύο πρωταγωνιστών είναι εκρηκτική (και οι δύο προτάθηκαν για Όσκαρ, η Γουίδερσπουν κέρδισε την Χρυσή Σφαίρα), ενώ το σενάριο έχει λίγο απ'όλα: Φτώχεια, πάθος, ταλέντο, αναγνώριση, καταξίωση, ήττες, ναρκωτικά, έρωτες, φθορά, οτιδήποτε θα έκανε μια ταινία ελκυστική. Μόνο που στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν μιλάμε απλά για μια "καλή βιογραφική ταινία", αλλά για μία από τις καλύτερες ταινίες του είδους που σε κερδίζει με κάθε λεπτό της ολοένα και περισσότερο. Την μουσική της ταινίας μπορείτε να βρείτε εδώ.



Shine (1996)

Η αληθινή ιστορία του Ντέιβιντ Χέλφγκοτ, του οποίου η καριέρα στο πιάνο έληξε άδοξα έπειτα από νευρικό κλονισμό και το μοιραίο εγκλεισμό του σε ψυχιατρείο, αλλά δέκα χρόνια μετά επανήλθε στο προσκήνιο παίζοντας κλασικά κομμάτια σε διάφορα μπαρ. Η ταινία του Σκοτ Χικς έχει τα πάντα: γέλιο, δράμα, έρωτα, συγκίνηση, εξαιρετικές ερμηνείες (κυρίως από τον πρωταγωνιστή Τζέφρυ Ρας) και...μπόλικο Ραχμάνινοφ. Μην βιαστείτε να την τοποθετήσετε στις βιογραφίες "αποκλειστικά για τους φαν της μουσικής". Πρόκειται για μια αυτόνομη ιστορία αγάπης, τρέλας και κλασσικής μουσικής, με έναν συγκλονιστικό Τζέφρι Ρας που απέσπασε άξια το Όσκαρ Α’ Ανδρικού ρόλου. Αγοράστε την μουσική της ταινίας εδώ.



What's Love Got to Do with It (1993)

Η "γρια" της ροκ δεν θα μπορούσε να μείνει χωρίς την κινηματογραφική της βιογραφία. Η ταινία παρακολουθεί την πορεία της Τίνα Τάρνερ από την στιγμή που γνώρισε τον μουσικοσυνθέτη Άικ Τάρνερ, μέχρι το ξεκίνημα της σόλο καριέρας της το 1980. Η ταινία παραμένει πιστή και περιγράφει με ακρίβεια την καριέρα της διάσημης ροκ σταρ, επικεντρώνοντας στην "σκοτεινή" της σχέση με τον Άικ Τάρνερ, ο οποίος τυφλωμένος από ζήλια και ναρκωτικές ουσίες την έδερνε σε καθημερινή βάση. Πρόκειται για μία "αγιογραφία" της Τίνα Τάρνερ, η οποία στηρίζεται στην συγκλονιστική ερμηνεία της Άντζελα Μπάσετ (για τον ρόλο είχε προταθεί αρχικά η Γουίτνυ Χιούστον), που κέρδισε Χρυσή Σφαίρα. Οι θαυμαστές της «γιαγιάς του ροκ» θα βρουν όλες τις μεγάλες της επιτυχίες ερμηνευμένες από την ίδια αφού ντουμπλάρει την πρωταγωνίστρια στα τραγουδιστικά μέρη. Μόνο μελανό σημείο της ταινίας, το γεγονός ότι αποσιωπά "έντεχνα" την πλευρά του συζύγου, πράγμα λογικό αφου βασίζεται σε αυτοβιογραφία της με το όνομα "I, Tina".



Not There(2007)

Το να υποδύονται εφτά διαφορετικοί ηθοποιοί (ανάμεσά τους ο μακαρίτης Χήθ Λέτζερ και η.. Κέητ Μπλάνσετ), έναν από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες της σύγχρονης μουσικής, υπό διαφορετικές συνθήκες θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο για μια ταινία. Ο Τοντ Χέινς όμως κάνει μια διαφορετική, πρωτότυπη ταινία πάνω στην ζωή του Μπομπ Ντίλαν, τον οποίον απεικονίζει ως αντίληψη, ως περσόνα και ως πολιτισμική κληρονομιά μιας χώρας, παρά σαν ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Οι διαρκείς μεταλλάξεις του Ντίλαν, αντί να κουράσουν και να γίνουν γραφικές προσφέρουν βάθος και ταυτότητα στην ταινία, η εναλλαγή έγχρωμου και ασπρόμαυρου φίλμ προσφέρει μια εικαστική άποψη και οι ερμηνείες των... διαφορετικών Ντίλαν είναι άψογες. Η ταινία του Χέινς δεν έχει σαν στόχο να καταγράψει τη ζωή και την καριέρα του καλλιτέχνη με την ακρίβεια και τη λεπτομέρεια που διέκρινε το "No Direction Home" του Martin Scorcese, αλλά δίνει την δυνατότητα στον θεατή να έρθει σε επαφή με τους πολλαπλούς χαρακτήρες του Μπομπ Ντίλαν, τις μεταμορφώσεις του που αιφνιδίασαν κοινό και κριτικούς. Όπως και το Walk the Line θα ήταν άδικο να κριθεί σαν μια απλή βιογραφική ταινία. Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη κινηματογραφική δημιουργία.



Doors (1991)

Κατακρίθηκε από πολλούς (λογικό για ταινία του Όλιβερ Στόουν), καθώς και από μέλη του ίδιου του συγκροτήματος για το γεγονός ότι εστιάζει υπερβολικά στην αυτοκαταστροφικότητα του Τζιμ Μόρισον και βασίζεται σε ανυπόστατα στοιχεία. Ειλικρινά όμως, ποιός νοιάζεται; Μόνο και μόνο η εκπληκτική ερμηνεία του Βαλ Κίλμερ (πραγματικά σωσίας του Μόρισσον), αλλά και η γενικότερη sex drugs & rock n' roll αισθητική της ταινίας την κάνει ξεχωριστή. ΟΚ, ίσως να το παράκανε λίγο ο Στόουν με τις παραισθήσεις, τα παραληρήματα και τις αυτοκαταστροφικές τάσεις του τραγουδιστή, αλλά στην τελική αυτές ήταν που τον έκαναν έναν τόσο μοναδικό ποιητή και παράλληλα ένα όνομα που ακόμα και σήμερα, 40 χρόνια μετά, παραμένει μύθος. Η ταινία παρακολουθεί από κοντά όλη την ιστορία του συγκροτήματος από το 1965, όταν δυο φοιτητές κινηματογραφικής ιστορίας, ο Jim Morisson και ο Ray Manzarek, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα συγκρότημα το οποίο το ονόμασαν "The Doors" από τον τίτλο του βιβλίου "The doors of perception του Άλντους Χάξλευ. Ήταν η αρχή που οδήγησε στην δημιουργία και την ακμή ενός εκ των θρυλικότερων συγκροτημάτων στην ιστορία της ροκ. Αγοράστε το Soundtrack εδώ.



Control (2007)

Η ζωή και το έργο ενός ακόμα μεγάλου ποιητή της σύγχρονης μουσικής, του Ίαν Κέρτις από τους Joy Division, μεταφέρθηκε στην μεγάλη οθόνη από τον βιντεοκλιπά Άντον Κόρμπιν προκαλώντας αίσθηση στο φεστιβάλ Καννών (κέρδισε 6 βραβεία). Μέσα από την ασπρόμαυρη αναπαράσταση της μουσικής σκηνής του Μάντσεστερ, παρακολουθούμε τον  γάμο του ήρωα με την πρώτη γυναίκα που ερωτεύτηκε, το  πάθος του για την μουσική, τον μετασχηματισμό της ευαίσθητης ματιάς του σε στίχο, που έμελλε να γίνει ύμνος για εκατομμύρια φαν του συγκροτήματος, τον μεγάλο του έρωτα για την Ανίκ Ονορέ, την ωρίμανσή του, μαζί με την ανεξέλεγκτη κοινωνική του εξέλιξη, και την τελική του διαδρομή προς την λύτρωση και την Αθανασία, όπως εκείνος την ήθελε. Η ματιά του σκηνοθέτη δεν είναι αντικειμενική και πως θα μπορούσε άλλωστε. Υπάρχουν τόσες εκδοχές για την ζωή του επιληπτικού Κέρτις που δεν φτάνει μία δίωρη ταινία για να τις αποτυπώσει. Ο Κόρμπιν τα καταφέρνει πάντως μια χαρά, αποτυπώνοντας μοναδικά την ατμόσφαιρα και το πνεύμα της εποχής στο λευκό πανί. Στην επιτυχία της ταινίας σημαντικό ρόλο έπαιξε και η απίστευτη ερμηνεία του Σαμ Ράιλι στον ρόλο του Κέρτις. Θα σας κάνει να τρίβετε τα μάτια σας η ομοιότητά του με τον τραγουδιστή... Αγοράστε την μουσική της ταινίας από εδώ.