Η δεδομένη ειρήνη

Την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία ψήφισε σήμερα Παρασκευή η γερμανική Βουλή, μια κίνηση που αποτελεί μέρος ενός εξαγγελθέντος ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάπτυξη αξιόμαχου στρατού.

Το 62% των ερωτηθέντων σε πρόσφατη δημοσκόπηση είπαν ότι δε επιθυμούν την επαναφορά της στρατιωτικής θητείας, ενώ καταγράφονται και αρκετές μαθητικές διαμαρτυρίες για το θέμα. Παρόλ΄ αυτά το σχετικό νομοσχέδιο έφτασε και υπερψηφίστηκε στη Βουλή. Εδώ πρέπει να σκεφτούμε ότι η Γερμανία αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση σε ό,τι αφορά τους στρατούς και την πολεμική βιομηχανία- στην οποία επίσης υπάρχει εξαγγελία ότι θα στραφεί. Επίσης, θα πει κάποιος, άλλο να ψηφιστεί κάτι και άλλο να εφαρμοστεί. 

Είναι αφελές να συζητά κανείς στα σοβαρά για «εθνικά χαρακτηριστικά» και να καταλήγει στο ότι «οι Άγγλοι κάνουν αυτό», «οι Ιταλοί το άλλο» και «οι Ούγγροι το τρίτο». Όμως το ιστορικό προηγούμενο είναι ότι από τη Γερμανία και την επιθυμία της να αποτυπώσει την ισχύ της σε εδαφικά και πληθυσμιακά οφέλη έχουν ξεκινήσει δύο παγκόσμιοι πόλεμοι.

Και τι να γίνει που οι ΗΠΑ του Τραμπ αποφάσισαν να μην συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την ευρωπαϊκή άμυνα; Να κάθεται η Ευρώπη να τη φοβερίζουν οι Ρώσοι; Δεν είναι παράλογες αυτές οι αναρωτήσεις απο την σκοπιά των διεθνών σχέσεων. Αναπόφευκτα δε οδηγούν σε μια μεγαλύτερη: μήπως έχουμε παραθεωρήσει την ευρωπαϊκή ειρήνη δεδομένη; Διανύουμε ένα από τα μεγαλύτερα διαστήματα στην ιστορία χωρίς μεγάλο ευρωπαϊκό πόλεμο και δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι αυτό κάποτε θα τελειώσει;

Οι γενιές της ειρήνης είναι ευλογημένες και τυχερές που μπορούν να συζητούν για το «κοινωνικό κράτος», τους μισθούς και την εξάρτηση από τα social media και τις οθόνες. Ποιος όμως μπορεί να φανταστεί πως είναι η άλλη πλευρά; Την γευτήκαμε ελάχιστα με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και τις επιπτώσεις του σε πληθωρισμούς και ενεργειακά- και μάλιστα χωρίς να έχουμε άμεση εμπλοκή, ούτε καν ως ΕΕ.

Η άνοδος ακροδεξιών κυβερνήσεων και απολυταρχικών καθεστώτων αυξάνει την εθνικιστική ρητορική και -φοβάμαι- ότι δεν θα περάσει καιρός πριν αρχίσουν να κατασκευάζονται με επιμέλεια εθνικοί εχθροί. Μήπως η γερμανική στροφή προς τους αμυντικούς εξοπλισμούς δεν υποβάλλεται από την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος και τη ρητορική του για «ασφαλή γερμανικά σύνορα απέναντι στη μετανάστευση» και για «γερμανική αξιοπρέπεια» στον τομέα της αμυντικής πολιτικής;

Είναι πιθανόν να πλησιάζει επιτακτικά η ανάγκη της σύμπηξης αντι-ακραίων μετώπων, στο πλαίσιο των κοινοβουλευτικών δημοκρατιών, μια που η αμφισβήτηση αυτών των τελευταίων –-έστω στο πλαίσιο των «αμφιθεάτρων»- ίσως αποδειχτεί πολυτέλεια.