Σε ποιον ανήκουν οι μνήμες;

Δεν ξέρω αν το έχετε προσέξει και εσείς, αλλά ο Μάνος Χατζιδάκις είναι εντελώς απών από οποιαδήποτε θεσμική πρωτοβουλία για τη μνήμη και το έργο του. Ακούγεται (φυσικά) στα ραδιόφωνα, αλλά κατά τα άλλα δεν υπάρχει πουθενά στη δημόσια σφαίρα. Σε αντίθεση με τον Μίκη Θεοδωράκη που μετά τον θάνατό του η μνήμη του τιμήθηκε και τιμάται με εκδηλώσεις, συναυλίες και αφιερώματα από δήμους, περιφέρειες και υπουργεία. Μέσω αυτών των συμβολικών πρωτοβουλιών το κοινό συνειδητοποιεί ότι το έργο του μεγάλου Θεοδωράκη αναγνωρίζεται και θεσμικά, και μπαίνει στην κιβωτό του νεοελληνικού πολιτισμού.

Με τον Χατζιδάκι τι συμβαίνει; Κάτι πουλάκια μου λένε ότι όλες οι θεσμικές ή τέλος πάντων επίσημες πρωτοβουλίες -και από ό,τι μαθαίνω είναι πολλές και συχνές- σκοντάφτουν πάντα στον κληρονόμο του, Γιώργο Χατζηδάκι, ο οποίος σε όλες από ό,τι φαίνεται τις περιπτώσεις δεν θεωρεί ότι οι προτάσεις ανταποκρίνονται στα στάνταρτς που θα ενέκρινε ο θετός του πατέρας. Τα ίδια πουλάκια λένε ότι στις επαφές που γίνονται από τους φορείς ή τους ενδιαφερόμενους με τον υιό Χατζηδάκι (από όπου θα προκύψει κατά πόσον η σχεδιαζόμενη δράση ανταποκρίνεται σε υψηλά στάνταρτς του μεγάλου μας συνθέτη) συζητιέται -και μάλιστα εντόνως και το οικονομικό αντάλλαγμα που θα αποκομίσει η πλευρά Χατζηδάκι για να επιτραπεί οποιαδήποτε εγκεκριμένη αναφορά στο “brand” Χατζηδάκις.

Μου είναι δύσκολο να πιστέψω ότι κάποιος που θήτευσε δίπλα στον Μάνο Χατζηδάκι επιμένει να αποστερεί την θεσμική αναγνώριση του μεγάλου Ελληνα για λόγους προσωπικού οικονομικού συμφέροντος, οπότε κωφεύω στα… τιτιβίσματα και αναζητώ αλλού την αλήθεια.

Μάλλον, σκέφτομαι, πρόκειται για ενός είδους εκλεκτικισμό εκ μέρους του κληρονόμου, ο οποίος δεν βρίσκει τίποτα ικανό να αποδώσει τις δέουσες τιμές στη μνήμη του εκλιπόντος. Το άγαλμα της φωτογραφίας που στήθηκε στο άλσος Παγκρατίου και μένει… «στη συσκευασία του» αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση- ο Γιώργος Χατζηδάκις δεν συμφωνεί στην τοποθέτησή του. Η σειρά συναυλιών των Μποφίλιου-Χαρούλη στο εξωτερικό με έργα Χατζηδάκι-Θεοδωράκη είναι άλλωστε μία ακόμη τέτοια εμπλοκή, που μάλιστα έφερε στην επικαιρότητα ξανά το όλο θέμα.

Προφανώς είναι σεβαστή η επιθυμία Χατζηδάκι να πάρει όλα τα δικαιώματά του ο γιός του- ειδικά στις τεράστιες κληρονομιές χρειάζεται να υπάρχει ένας διαχειριστής για να μην γίνεται ό,τι να’ ναι χωρίς έλεγχο και χωρίς εποπτεία, και λογικό το βρίσκω αυτός ο κάποιος να είναι κάποιος κοντινός ή εν πάση περιπτώσει μια ομάδα ανθρώπων - ένα διοικητικό συμβούλιο ενός ιδρύματος ή κάτι τέτοιο.

Εδώ όμως αυτή η συνθήκη πηγαίνει πέρα από τα όρια. Και δεν εννοώ τα νομικά, του κληρονομικού δικαίου, αλλά τα ηθικά.

Μπορεί κανείς να στερεί την παρουσία της μνήμης Χατζιδάκι από το κοινό; Μπορεί να την μετατρέπει σε περίκλειστο χώρο και να καταπίνει το κλειδί; Μπορούν τέτοιες προσωπικότητες, το έργο των οποίων έχει παιδευτικό ρόλο να επιτελέσει να αφήνονται στο έλεος της λήθης επειδή «κάθε δημόσια παρουσίασή του [δεν]  αντανακλά πλήρως τα καλλιτεχνικά και αισθητικά κριτήρια που ο ίδιος είχε θέσει»;

Ας δημοσιοποιήσει ο κληρονόμος Χατζηδάκι ποιες είναι οι καλλιτεχνικές και αισθητικές προδιαγραφές που δεν τηρούνται όταν, φερ΄επείν, υπάρχει πρόταση να δοθεί σε δημόσιες κτιριακές δομές το όνομα του Μάνου Χατζηδάκι. Καλύτερα ακόμη, ας κοινοποιήσει τις προδιαγραφές που θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχουν για να ξέρουμε ποια εμπόδια θα πρέπει να υπερπηδηθούν ώστε να έρθει το κοινό σε μεγαλύτερη επαφή με το έργο του μουσικού.