Είναι το Pluribus το νέο Breaking Bad;

Το Pluribus του Vince Gilligan που στρημάρει αυτή τη στιγμή στο Apple TV μοιάζει αρχικά σαν μια ανάσα απεξάρτησης από τον κόσμο του Breaking Bad και του Better Call Saul. Όμως από τις πρώτες κιόλας σεκάνς γίνεται φανερό ότι ο δημιουργός δεν εγκαταλείπει τις μεγάλες ιδέες που τον έβαλαν στο πάνθεον των τηλεοπτικών δημιουργών, ούτε τα ανθρώπινα σκοτάδια που τον έκαναν διάσημο.

Κάτω από το (πολυπαιγμένο) περιτύλιγμα μια sci-fi δυστοπίας κρύβεται μια ιστορία που ξεκινά ως εξωγήινη εισβολή και καταλήγει σε μια σκληρή, καυστική αλληγορία για την ανθρώπινη φύση, την ελευθερία, την ομοιομορφία και τα όρια της ευτυχίας.

Είμαστε όλη μια ωραία ατμόσφαιρα

Η σειρά ξεκινά δυνατά: ο κόσμος καταρρέει μέσα σε μία ώρα, εκατομμύρια θάνατοι, φωτιές, και χάος, για να ακολουθήσει η απόλυτη ηρεμία. Ένας εξωγήινος ιός εγκαθίσταται στους ανθρώπους, και όπως στο cult classic Invasion of the Body Snatchers (1978) μετατρέπει όλους σε ένα ενιαίο, παντοδύναμο «εμείς». Μόνο που σε αντίθεση με τη ταινία των 70s, αυτή η ενοποίηση φέρνει… ειρήνη και σε αρκετές περιπτώσεις αρκετά άβολη ευτυχία. Οι άνθρωποι συνδέονται σε μια συλλογική συνείδηση χωρίς μίσος, χωρίς ρατσισμό, χωρίς συγκρούσεις. Όλοι αγαπιούνται, όλοι είναι «ένα». Κανείς δεν μπορεί να σκοτώσει ζώο για να το καταναλώσει, και άλλα τέτοια ουμανιστικά.

Μόνο που υπάρχει ένα πρόβλημα: η μισάνθρωπη συγγραφέας Carol Sturka, η μοναδική Αμερικανίδα που μένει αλώβητη εξαιτίας μιας σπάνιας ανοσίας στον ιό, δεν μοιράζεται τον ίδιο ενθουσιασμό. Για εκείνη, όλη αυτή η «χαμογελαστή» ενότητα έχει το άρωμα μιας εφιαλτικής, παθητικής τυραννίας.

Ναι, αλλά εγώ δεν θέλω να σας κάνω παρέα, πειράζει;

Η Rhea Seehorn, στο πιο απαιτητικό και βαθιά άβολο τηλεοπτικό της πέρασμα, είναι ένας χαρακτήρας που κουβαλά την εσωτερική της οργή πολύ πριν την εισβολή. Αποστασιοποιημένη από τον κόσμο, αιχμάλωτη της συγγραφικής της επιτυχίας και βαθιά κυνική, δεν χρειάζεται τον ιό για να νιώσει αποκομμένη από τον κόσμο. Έχοντας χάσει τη σύντροφό της από τον ιό, και ενώ η ανθρωπότητα της ζητά να ενωθεί με ένα χαμογελαστό πλήθος που υπόσχεται ευτυχία, στοργή, τάξη, η Carol αντιτίθεται εξαρχής σε αυτήν την ομογενοποίηση: αυτός ο παράδεισος δεν την αφορά.

Και κάπως έτσι, ο Gilligan θέτει το (βασικό) ερώτημα στη σειρά του. Τι γίνεται όταν ο κόσμος γύρω σου μοιάζει ευτυχισμένος αλλά εσύ δεν μπορείς – ή δεν θέλεις – να συμμετέχεις;

Όπως σημείωσαν ήδη αρκετοί κριτικοί, το Pluribus λειτουργεί ιδανικά ως μια metafiction για την τεχνητή νοημοσύνη. Η «κυψέλη» είναι άψογα ενημερωμένη αλλά βασικά ηλίθια, ικανή να σου δώσει μια πραγματική χειροβομβίδα επειδή τη ζήτησες για πλάκα, ή να αντλήσει μνήμες από τους ανθρώπους σου για να σε καλοπιάσει. Ταυτόχρονα είναι παντοδύναμη, ευγενική, και πάντα πρόθυμη. Ένα σύστημα που υπόσχεται να λύσει όλα (σου) τα προβλήματα, αρκεί να παραδοθείς στη μαζική του ομογενοποίηση.

Και αν κάνεις το λάθος και το βρίσεις ή του μιλήσεις άσχημα; Τότε παθαίνει συλλογικό επιληπτικό επεισόδιο, και όλοι οι άνθρωποι σε κάθε γωνιά του πλανήτη πέφτουν χάμω και κοπανιούνται. Χιλιάδες ίσως πεθάνουν.

Για σου ρε Gilligan με τα ωραία σου!

Το μεγαλύτερο εύρημα της σειράς είναι η διφορούμενη ανάγνωση της ευτυχίας. Για τους «ενωμένους», η νέα κατάσταση είναι παράδεισος: τέλος οι συγκρούσεις, τέλος το άγχος, τέλος η μοναξιά. Για την Carol, και για λίγους ακόμη που συναντά, είναι μια προδοσία της ίδιας της ανθρώπινης υπόστασης. Χωρίς συγκρούσεις, χωρίς διαφορετικές γνώμες, χωρίς προσωπικό χώρο, τι μένει από αυτό που ονομάζουμε «εγώ»;

Η σειρά έχει τις αδυναμίες της πάντως. Η Carol και ο εγκλωβισμός της σε αυτήν την μονότονη απόγνωση ίσως κουράσει κάποιους. Το pacing είναι αργό, η δράση σποραδική και κάποιες στιγμές νιώθεις ότι το Pluribus θα μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα ως ταινία – δίωρη ή ακόμα και τρίωρη.

Η σειρά δεν είναι τέλεια. Είναι αργή, άνιση, συχνά άβολη, τουλάχιστον στα πρώτα τρία επεισόδια που έχουμε δει. Αλλά είναι ταυτόχρονα και ένα τολμηρό, βαθιά πρωτότυπο και γεμάτο ιδέες τηλεοπτικό έργο, από εκείνα που σου κολλάνε στο μυαλό και (μάλλον) θα συζητάς για αρκετά χρόνια μετά.

Σίγουρα όμως όχι τόσο όσο συζητούσες ή θα συζητάς για το Breaking Bad.