Οι αμοιβές των στελεχών και oi (μάταιες;) αντιδράσεις

Τις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ θα φτάσουν οι αυξήσεις που θα λάβουν μεγαλοστελέχη της ΔΕΗ, γεγονός που έχει ξεσηκώσει κριτική, καθώς η εταιρία παραμένει σε μεγάλο βαθμό δημόσια.

Το ζήτημα των αμοιβών στον δημόσιο τομέα δεν είναι νέο. Το δημόσιο φα΄λινεται ότι έχει επιλέξει το… μπλε τιμολόγιο δίνοντας σταθερούς αλλά ασύμφορους μισθούς για όποιον δεν κάνει και δεύτερη δουλειά το απόγευμα. Αυτό βέβαια αφορά τη μαρίδα και όχι τα golden boys, τα μεγαλοστελέχη των επιχειρήσεων που διορίζονται σε αυτές και δεν ακολουθούν την διαδικασία ανέλιξης των δημοσίων υπαλλήλων. Και αυτοί όμως έχουν τη δική τους γκρίνια.

Οι καλές σπουδές και οι διοικητικές ικανότητες σπανίζουν εντός συνόρων. Ο ανθρωπότυπος του τεχνοκράτη εργαζόμενου που είναι βασικά αποδοτικός, έχει καλές σπουδές και τεχνοκρατικό τρόπο λειτουργίας στρέφεται εδώ και δεκαετίες στον ιδιωτικό τομέα ή αποδημεί στο εξωτερικό. Και αυτό γιατί οι αγορές ξέρουν να κατασκευάζουν τα στελέχη τους- τους ανθρώπους που θα αυξήσουν τον πλούτο και τα οφέλη για τους μετόχους. Είναι μια αλυσίδα- μια σοφή αλυσίδα που έχει δημιουργήσει ο καπιταλισμός για να ενδυναμώνεται.

Είσαι λοιπόν κυβέρνηση και θέλεις να τρέξεις μια δημόσια εταιρία με αποτελεσματικό τρόπο. Θέλεις να είναι κερδοφόρος και ανταγωνιστική. Να λειτουργεί καλά και να μην επιβαρύνει τον προϋπολογισμό. Με έναν τρόπο δεν δικαιούσαι να μην σκεφτείς ότι θα πρέπει να «τρέξει» με όρους ιδιωτικού τομέα-εκεί όπου αυτά που ζητάς είναι αυτονόητα. Σκέφτεσαι λοιπόν να πάρεις μεγαλοστελέχη από την ιδιωτική αγορά εργασίας και βέβαια υποχρεούσαι να τους πληρώσεις αντίστοιχα.

Η πορεία της σκέψης μιας δεξιάς ή κεντροδεξιάς κυβέρνησης δύσκολα θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Και γιατί να είναι; Έχει πάρει την λαϊκή εντολή για να εφαρμόζει αντίστοιχης λογικής πολιτικές σε όλο το κράτος. Αυτό θα πει ιδεολογικοποίηση της πολιτικής και, στη χώρα μας, το πρόσφατο «41%» που πήρε η κυβέρνηση της δίνει τέτοιο δικαίωμα.

Όμως υπάρχει και άλλος δρόμος και είναι καλό να τον έχουμε υπόψη- έστω ως αντίβαρο σε μια νοοτροπία που στηρίζεται στην επιδίωξη του κέρδους. Όλοι πλέον, ακόμη και οι διαπρύσιοι υποστηρικτές έχουν κατανοήσει πόσο νομοτελειακά η πλήρης κατίσχυση του «κανόνα του κέρδους» εκφυλίζει ατομικά και συλλογικά.

Ωραία, θα πει κάποιος. Και πρακτικά; Πώς θα διοικηθεί ένας οργανισμός σαν τη ΔΕΗ; Όμως όσο μακρινό και αν φαίνεται τώρα, δεν στερέψαμε από λύσεις αν θέλουμε να διατηρηθεί ο δημόσιο χαρακτήρας τέτοιων επιχειρήσεων. Αρκεί η πολιτική βούληση: Οι ηγετικές θέσεις στις δημόσιες επιχειρήσεις να γίνουν πολιτικές, να υπάρχουν διαδικασίες και πρωτόκολλα που σε μια ρυθμισμένη αγορά θα εξασφάλιζαν ομαλή πορεία για μια τέτοια επιχείρηση και, κυρίως, να αναπροσδιοριστεί ο στόχος που πρέπει να είναι η κοινή ωφέλεια και όχι η κερδοφορία.     

Τα λέω όχι για να γίνουν- αυτό το παιχνίδι φαίνεται πως έχει χαθεί για δεκαετίες στην Ευρώπη- αλλά γιατί πρέπει να βρίσκουμε και άλλες εναλλακτικές στα «αυτονόητα των αγορών». Πρέπει να εντοπίσουμε ηθικά αντίβαρα για τις κοινωνίες μας. Αξίες που λειτουργούν αντίρροπα στην επιδίωξη του κέρδους χρήμα. Και αν δεν υπάρχουν, να τις εφεύρουμε- να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται, που λέει και ο στιχουργός.

Γιατί το ζήτημα δεν είναι πόσες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ θα πάρουν αύξηση τα στελέχη της ΔΕΗ, αλλά η νοοτροπία του εργοδότη τους.