Μήπως είναι ώρα να πάμε έναν Μυστρά;

Η αλλοτινή πρωτεύουσα του βυζαντινού δεσποτάτου του Μωρέως, η πόλη που έστεψε βασιλιά τον τελευταίο αυτοκράτορα, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο (αυτόν που «την έχασε» κατά το γνωστό ρητό) είναι σήμερα μια σιωπηλή καστροπολιτεία που ισορροπεί στις πλαγιές του Ταΰγετου, 5 χιλιόμετρα έξω από την Σπάρτη. Για να της ρίξεις μια γρήγορη ματιά, θα χρειαστείς περί τις δύο ώρες. Για να την απολαύσεις στο μεγαλείο της, εμείς λέμε να υπολογίσεις άλλες τόσες.

Μικρός οδηγός για πρωτάρηδες

Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με την Μονεμβασιά, ο Μυστράς δεν κατοικείται. Ολόκληρη η καστροπολιτεία, με τις εκκλησίες, τα τείχη και το κάστρο της είναι αρχαιολογικός χώρος, ενταγμένος στη λίστα πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Μέχρι να ξεκινήσει το θερινό ωράριο που θα τον κρατά ανοιχτό 8.00-20.00 (περί τα τέλη Απριλίου) είναι επισκέψιμος 8.30-15.30, με το εισιτήριο στα 12€.

Οι είσοδοι είναι δύο, η κεντρική και η πύλη του κάστρου, και το πιο πρακτικό αν θέλεις να αποφύγεις τις ανηφοριές από την κάτω πόλη ως το κάστρο είναι να περιπλανηθείς αρχικά στο κάτω τμήμα, και μετά να οδηγήσεις τα 5 λεπτά ως την επάνω πύλη, για να ξεκινήσεις από εκεί να ανηφορίζεις (για πολύ λιγότερη ώρα) ως το κάστρο.

Εξερευνώντας την Κάτω Πόλη

Τα λιθόκτιστα δρομάκια που ξεκινούν από την κεντρική είσοδο κάνουν ζιγκ ζαγκ ανάμεσα σε μικρούς και μεγαλύτερους βυζαντινούς ναούς, από τους οποίου ξεχωρίζουν η Μητρόπολη, όπου στέφθηκε αυτοκράτορας στις 12 Μαρτίου 1449 ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, η Οδηγήτρια, οι τοιχογραφίες της οποίας χρονολογούνται από το 1312, το μοναστήρι της Παντάνασσας που φιλοξενεί σήμερα έξι καλόγριες, και η διακόσμηση του οποίου εμπνέεται από την γοτθική τέχνη, και η Περίβλεπτος με τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες της.

Ακριβώς δίπλα στη Μητρόπολη, ειδική μνεία αξίζει το μικρούλι Μουσείο του Μυστρά: Ανέλπιστα φάνκι και σύγχρονο, με τεράστια, φλούο πλεξιγκλάς να συνοδεύουν τα εκθέματα και να περιγράφουν την καθημερινότητα, το εμπόριο και τις τέχνες της βυζαντινής περιόδου. Ανάμεσα στα εκθέματα, ξεχωρίζουν τα κοσμήματα, τα ρούχα και… η κόμη, μια κανονικότατη πλεξούδα μιας ευγενούς που σώζεται ατόφια.

Εντυπωσιακά σηματοδοτημένος είναι και ο υπόλοιπος αρχαιολογικός χώρος, με πινακίδες που αναλύουν τη διάταξη της Καστροπολιτείας, την καθημερινότητα, τις θρησκευτικές λειτουργίες, τις μάχες, το εμπόριο και τους στενούς δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη. Πολύ περισσότερο, όμως, από τα αξιοθέατα και τις ιστορικές πληροφορίες, αυτό που έχεις τελικά να θυμάσαι από κάθε περιήγηση στον Μυστρά είναι η αίσθηση ότι περπατάς σε ένα ζωντανό μνημείο, που ειδικά αυτή την εποχή λουλουδιασμένο και μοσχοβολιστό είναι από μόνο του εμπειρία, ακόμα και για όσους δεν τρέφουν ιδιαίτερη αγάπη για τους αρχαιολογικούς χώρους.

Περπατώ εις το κάστρο

Αν δεν έχεις το κουράγιο να επιχειρήσεις την ανάβαση από την κάτω πόλη απευθείας στο κάστρο, ακολουθείς την τεμπέλικη λύση που προτείναμε παραπάνω, αφήνεις το αυτοκίνητο στο επάνω πάρκινγκ, δείχνεις στην πύλη το εισιτήριό σου (που ισχύει για όσες εισόδους-εξόδους θες την ίδια μέρα) και ξεκινάς από εδώ την ανάβαση για την χτισμένη το 1249 φράγκικη Ακρόπολη του Κάστρου.

Το εγχείρημα ακούγεται πολύ ευκολότερο απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα, καθότι ακόμη κι αυτή η «εύκολη» λύση προϋποθέτει τουλάχιστον δέκα λεπτά ανάβασης μέχρι τα τείχη του κάστρου που στεφανώνει τον λόφο. Η διαδρομή, όμως, στο λιθόκτιστο μονοπάτι που ελίσσεται ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση και η μαγευτική θέα από την κορυφή του λόφου στον κάμπο της Σπάρτης αποζημιώνει και με το παραπάνω.

Στο επάνω τμήμα του λόφου βρίσκονται, εκτός από το κάστρο, ο εντυπωσιακός ναός της Αγίας Σοφίας, που χρονολογείται από τον 11ο αιώνα, αλλά και τα παλάτια των δεσποτών –τα οποία δυστυχώς παραμένουν κλειστά για συντήρηση εδώ και περίπου μια δεκαετία, με την ολοκλήρωση των έργων να μην αναμένεται μέχρι το 2025, αν και ένα πρώτο άνοιγμα έχει ανακοινωθεί για το τέλος του ‘23.

Τι άλλο έχει να κάνουμε εδώ;

Ο αρχαιολογικός χώρος του Μυστρά βρίσκεται, είπαμε, 5 χιλιόμετρα έξω από την Σπάρτη, στους πρόποδες του Ταΰγετου που είναι αυτή την εποχή ένα χάρμα οφθαλμών, ό,τι πρέπει για πεζοπορίες, βόλτες σε φαράγγια, μεγάλες διαδρομές με το αυτοκίνητο στο εντυπωσιακό Πέρασμα της Λαγκάδας, την παλιά Εθνική Σπάρτης-Καλαμάτας, αλλά και αραχτά καφεδάκια στις πλατείες των χωριών του.

Λεπτομέρειες για όλα έχουμε εδώ - Ταΰγετος: Μονοπάτια, διαμονή και φαγητό