Πασχαλινό τραπέζι: Τα "όχι" για δίαιτα και υγεία
Περιορίστε την «ζημιά» του πασχαλινού τραπεζιού στην σιλουέτα σας, λαμβάνοντας υπόψη δέκα διατροφικές συμβουλές… πρόληψης.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Είτε κάναμε είτε δεν κάναμε νηστεία την Μεγάλη Εβδομάδα ένα είναι σίγουρο: Από το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μέχρι και την Δευτέρα του Πάσχα η χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια χτυπάνε παραδοσιακά κόκκινο και το λιτό τραπέζι της νηστείας αντικαθίσταται από το θερμιδογόνο τραπέζι του Πάσχα.
O θερμιδικός απολογισμός
Ενδεικτικά, μια μερίδα μαγειρίτσα αποδίδει περίπου 600 θερμίδες και μεγάλη ποσότητα χοληστερόλης, η οποία οφείλεται ως επί το πλείστον στα εντόσθια, ενώ εκατό γραμμάρια λαχταριστού οβελία μας δίνουν περίπου 370 θερμίδες και περίπου 100mgr χοληστερόλης, με μεγάλο όμως ποσοστό λίπους. Επίσης, μια κανονική μερίδα κοκορέτσι έχει περίπου 236 θερμίδες και 160mgr χοληστερόλης. Η ποικιλία από εντόσθια και μπαχαρικά που περιέχει το καθιστά αρκούντως ανθυγιεινό σε μεγάλες ποσότητες. Τέλος, μια φέτα τσουρέκι περιέχει περίπου 80 θερμίδες και 20mgr χοληστερόλης, ενώ τα πασχαλινά κουλουράκια δίνουν περίπου 230 θερμίδες με 43 γραμμάρια υδατάνθρακες και 61 mg χοληστερίνη, ανά 60 γραμμάρια.
Ο δεκάλογος του πασχαλινού τραπεζιού
Αφού πήραμε μια γεύση από το τι μας… επιφυλάσσει το πασχαλινό τραπέζι σε γενικές γραμμές, ας δούμε πώς μπορούμε να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την «ζημιά» για την φόρμα μας, αλλά και την γενική μας υγεία.
Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Βασίλη Παπαμίκο, Διατροφολόγο, θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας τα εξής:
1. Η υπερκατανάλωση ζωικών τροφίμων (μαγειρίτσα, αβγά, κεφτεδάκια, λιπαρά κίτρινα τυριά, αλλαντικά) από το βράδυ του Μ.Σαββάτου αυξάνει πολύ την πιθανότητα εμφάνισης δυσπεψίας, η οποία μπορεί κάλλιστα να συνεχιστεί μέχρι την Κυριακή του Πάσχα και να επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο από την κατανάλωση του παραδοσιακού οβελία και των άλλως πασχαλινών εδεσμάτων, όπως το κοκορέτσι ή το σπληνάντερο.
2. Η δυσπεψία μπορεί να ξεπεραστεί τις επόμενες ημέρες από ένα υγιές άτομο, καθώς η διατροφή του θα επανέρχεται στους φυσιολογικούς ρυθμούς, αλλά θα μπορούσε να επιδεινώσει αρκετά την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου με γαστρεντερικά προβλήματα όπως γαστρίτιδα, έλκος στομάχου.
3. Τα πλούσια σε ουρικό οξύ εντόσθια της μαγειρίτσας και του κοκορετσιού ή του σπληνάντερου μπορούν να επιβαρύνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος ευπαθών ατόμων. Ως γνωστό το ουρικό οξύ είναι καρδιοτοξικό και αυξημένα επίπεδα του πρέπει να αποφεύγονται με οποιοδήποτε τρόπο.
4. Μια καλή εναλλακτική και για τη δυσπεψία και το ουρικό οξύ θα ήταν μια χορτοφαγική έκδοση της μαγειρίτσας π.χ. με μανιτάρια, πλούσια σε φυτική πρωτεΐνη, αντί για εντόσθια.
5. Η μεγάλη κατανάλωση διατροφικού λίπους τις δύο αυτές ημέρες μπορεί επίσης να επιβαρύνει άτομα με επιρρέπεια σε αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης αίματος, τριγλυκεριδίων και σε σχηματισμό χολόλιθων. Προσοχή λοιπόν στο είδος του κρέατος αλλά κυρίως στην ποσότητα που θα καταναλωθεί. Πρέπει να τονιστεί πως τα εντόσθια, αλλά και ο νεαρός οβελίας και ιδιαίτερα οι πέτσες του έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε θερμίδες, τριγλυκερίδια, χοληστερίνη και κορεσμένα λιπαρά. Η συνοδεία των τροφίμων αυτών με λιπαρές σαλάτες όπως τυροκαυτερή, ρώσικη σαλάτα αλλά και αλλαντικά όπως σαλάμι αέρος, ζαμπόν, μπέικον που συνηθίζεται να καταναλώνονται στα ενδιάμεσα διαστήματα μέχρι να είναι έτοιμα τα σουβλιστά τρόφιμα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το θερμιδικό και λιπιδικό τους προφίλ αλλά και το λιπιδαιμικό προφίλ του καταναλωτή.
Όπως κατά τα Χριστούγεννα, εξαιτίας της διατροφικής υπερβολής στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση των καρδιολογικών συμβαμάτων, κάτι αντίστοιχο παρατηρείται στις καρδιολογικές κλινικές και κατά τη διάρκεια των Πασχαλινών ημερών. Ιδιαίτερη προσοχή λοιπόν, από άτομα που βρίσκονται σε αυξημένο μεταβολικό κίνδυνο ή σε ευαίσθητη μεταβολική ισορροπία όπως οι σακχαροδιαβητικοί, οι υπερτασικοί, οι καρδιοπαθείς, οι νεφροπαθείς, οι εγκυμονούσες γυναίκες και τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
6. Η μετάβαση από το διατροφικό πλάνο της νηστείας στη καθημερινή συμβατική διατροφή πρέπει να διεξαχθεί απολύτως ομαλά και όχι διαμέσου μιας «μη ελεγχόμενης μεταβολικής έκρηξης». Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία της παχυσαρκίας άλλωστε, εστιάζει στην επανάκτηση του ελέγχου επί των ποσοτήτων του γεύματος από το άτομο καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας και όχι μόνο σποραδικά.
7. Εκτός από τα λιπαρά ζωικά τρόφιμα και τις λιπαρές σαλάτες των ημερών αυτών συνηθίζεται το τραπέζι να έρχεται εις πέρας με το επίσης λιπαρό επιδόρπιο, όπως από το φαινομενικά «αθώο» τσουρέκι μέχρι και γλυκά επιδόρπια με κρέμα σαντιγύ ή υπερβολικές ποσότητες φύλλων κρούστας και σιροπιού. Πιθανότατα μια μικρή μερίδα από ένα πασχαλινό αβγό με σοκολάτα υψηλής περιεκτικότητας σε κακάο, να αποτελεί τη «χρυσή τομή».
8. Εκτός από την υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνών και λιπαρών τροφίμων, η άλλη «σκοτεινή πλευρά» του πασχαλινού τραπεζιού αφορά την υπερκατανάλωση υδατανθράκων. Αυτή μπορεί να εκφράζεται με τη μορφή του ψωμιού, της τυροκουλούρας, του ρυζιού, της τηγανιτής πατάτας ή της πατάτας φούρνου αλλά και των υδατανθράκων που ενδεχομένως περιέχονται στα πασχαλινά επιδόρπια. Το μυστικό και εδώ για ομαλή μετάβαση είναι η απλή συνειδητοποίηση του μεταβολικού κινδύνου που αυτά τα τρόφιμα ενέχουν ιδιαίτερα για τους σακχαροδιαβητικούς και τις εγκυμονούσες. Λελογισμένες λοιπόν ποσότητες και όχι υποκειμενική θεώρηση των μερίδων.
9. Κάνοντας λόγο για "αντικειμενικές μερίδες" καλό θα ήταν να καταστεί σαφές πως τίποτα από αυτά δε μπορεί να γίνει εφικτό αν πρώτα απ’ όλα δεν επιτευχθεί ο σωστός χρονισμός των γευμάτων με τα κατάλληλα ενδιάμεσα σνακ και τη συνοδεία του κύριου γεύματος με πράσινη σαλάτα και φρούτο. Η περίοδος των δύο αυτών άγιων θρησκευτικών ημερών αλλά κυριολεκτικά μεταβολικά δαιμονισμένων δε θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση από τον κανόνα αυτό. Τακτικά ωράρια γευμάτων λοιπόν και κατάλληλος χρονοπρογραμματισμός.
10. Καμία φαρμακευτική θεραπεία δε μπορεί να αντισταθμίσει πλήρως τη μεταβολική παρέκκλιση που λαμβάνει χωρά τις ημέρες αυτές. Τα «φθηνά» άλλοθι λοιπόν της πλήρους προστατευτικής δράσης της φαρμακευτικής θεραπείας έναντι της πασχαλινής κρεπάλης πρέπει να εκλείψουν προκειμένου όλη μαζί η οικογένεια να χαρεί τις άγιες αυτές ημέρες.
Ακόμα και αν δεν καταφέρετε να τηρήσετε αυστηρά τις παραπάνω συμβουλές, μην αγχώνεστε. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα σας δείξουμε το πώς μπορείτε να κάψετε τις θερμίδες του πασχαλινού τραπεζιού και να θέσετε σοβαρή υποψηφιότητα για ένα καλλίγραμμο σώμα εν όψει καλοκαιριού.
Μέχρι τότε, καλό σας Πάσχα και καλή όρεξη!
Είτε κάναμε είτε δεν κάναμε νηστεία την Μεγάλη Εβδομάδα ένα είναι σίγουρο: Από το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μέχρι και την Δευτέρα του Πάσχα η χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια χτυπάνε παραδοσιακά κόκκινο και το λιτό τραπέζι της νηστείας αντικαθίσταται από το θερμιδογόνο τραπέζι του Πάσχα.
O θερμιδικός απολογισμός
Ενδεικτικά, μια μερίδα μαγειρίτσα αποδίδει περίπου 600 θερμίδες και μεγάλη ποσότητα χοληστερόλης, η οποία οφείλεται ως επί το πλείστον στα εντόσθια, ενώ εκατό γραμμάρια λαχταριστού οβελία μας δίνουν περίπου 370 θερμίδες και περίπου 100mgr χοληστερόλης, με μεγάλο όμως ποσοστό λίπους. Επίσης, μια κανονική μερίδα κοκορέτσι έχει περίπου 236 θερμίδες και 160mgr χοληστερόλης. Η ποικιλία από εντόσθια και μπαχαρικά που περιέχει το καθιστά αρκούντως ανθυγιεινό σε μεγάλες ποσότητες. Τέλος, μια φέτα τσουρέκι περιέχει περίπου 80 θερμίδες και 20mgr χοληστερόλης, ενώ τα πασχαλινά κουλουράκια δίνουν περίπου 230 θερμίδες με 43 γραμμάρια υδατάνθρακες και 61 mg χοληστερίνη, ανά 60 γραμμάρια.
Ο δεκάλογος του πασχαλινού τραπεζιού Αφού πήραμε μια γεύση από το τι μας… επιφυλάσσει το πασχαλινό τραπέζι σε γενικές γραμμές, ας δούμε πώς μπορούμε να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την «ζημιά» για την φόρμα μας, αλλά και την γενική μας υγεία.
Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Βασίλη Παπαμίκο, Διατροφολόγο, θα πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας τα εξής:
1. Η υπερκατανάλωση ζωικών τροφίμων (μαγειρίτσα, αβγά, κεφτεδάκια, λιπαρά κίτρινα τυριά, αλλαντικά) από το βράδυ του Μ.Σαββάτου αυξάνει πολύ την πιθανότητα εμφάνισης δυσπεψίας, η οποία μπορεί κάλλιστα να συνεχιστεί μέχρι την Κυριακή του Πάσχα και να επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο από την κατανάλωση του παραδοσιακού οβελία και των άλλως πασχαλινών εδεσμάτων, όπως το κοκορέτσι ή το σπληνάντερο.
2. Η δυσπεψία μπορεί να ξεπεραστεί τις επόμενες ημέρες από ένα υγιές άτομο, καθώς η διατροφή του θα επανέρχεται στους φυσιολογικούς ρυθμούς, αλλά θα μπορούσε να επιδεινώσει αρκετά την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου με γαστρεντερικά προβλήματα όπως γαστρίτιδα, έλκος στομάχου.
3. Τα πλούσια σε ουρικό οξύ εντόσθια της μαγειρίτσας και του κοκορετσιού ή του σπληνάντερου μπορούν να επιβαρύνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος ευπαθών ατόμων. Ως γνωστό το ουρικό οξύ είναι καρδιοτοξικό και αυξημένα επίπεδα του πρέπει να αποφεύγονται με οποιοδήποτε τρόπο.
4. Μια καλή εναλλακτική και για τη δυσπεψία και το ουρικό οξύ θα ήταν μια χορτοφαγική έκδοση της μαγειρίτσας π.χ. με μανιτάρια, πλούσια σε φυτική πρωτεΐνη, αντί για εντόσθια.
5. Η μεγάλη κατανάλωση διατροφικού λίπους τις δύο αυτές ημέρες μπορεί επίσης να επιβαρύνει άτομα με επιρρέπεια σε αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης αίματος, τριγλυκεριδίων και σε σχηματισμό χολόλιθων. Προσοχή λοιπόν στο είδος του κρέατος αλλά κυρίως στην ποσότητα που θα καταναλωθεί. Πρέπει να τονιστεί πως τα εντόσθια, αλλά και ο νεαρός οβελίας και ιδιαίτερα οι πέτσες του έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε θερμίδες, τριγλυκερίδια, χοληστερίνη και κορεσμένα λιπαρά. Η συνοδεία των τροφίμων αυτών με λιπαρές σαλάτες όπως τυροκαυτερή, ρώσικη σαλάτα αλλά και αλλαντικά όπως σαλάμι αέρος, ζαμπόν, μπέικον που συνηθίζεται να καταναλώνονται στα ενδιάμεσα διαστήματα μέχρι να είναι έτοιμα τα σουβλιστά τρόφιμα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το θερμιδικό και λιπιδικό τους προφίλ αλλά και το λιπιδαιμικό προφίλ του καταναλωτή.
Όπως κατά τα Χριστούγεννα, εξαιτίας της διατροφικής υπερβολής στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση των καρδιολογικών συμβαμάτων, κάτι αντίστοιχο παρατηρείται στις καρδιολογικές κλινικές και κατά τη διάρκεια των Πασχαλινών ημερών. Ιδιαίτερη προσοχή λοιπόν, από άτομα που βρίσκονται σε αυξημένο μεταβολικό κίνδυνο ή σε ευαίσθητη μεταβολική ισορροπία όπως οι σακχαροδιαβητικοί, οι υπερτασικοί, οι καρδιοπαθείς, οι νεφροπαθείς, οι εγκυμονούσες γυναίκες και τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
6. Η μετάβαση από το διατροφικό πλάνο της νηστείας στη καθημερινή συμβατική διατροφή πρέπει να διεξαχθεί απολύτως ομαλά και όχι διαμέσου μιας «μη ελεγχόμενης μεταβολικής έκρηξης». Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία της παχυσαρκίας άλλωστε, εστιάζει στην επανάκτηση του ελέγχου επί των ποσοτήτων του γεύματος από το άτομο καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας και όχι μόνο σποραδικά.
7. Εκτός από τα λιπαρά ζωικά τρόφιμα και τις λιπαρές σαλάτες των ημερών αυτών συνηθίζεται το τραπέζι να έρχεται εις πέρας με το επίσης λιπαρό επιδόρπιο, όπως από το φαινομενικά «αθώο» τσουρέκι μέχρι και γλυκά επιδόρπια με κρέμα σαντιγύ ή υπερβολικές ποσότητες φύλλων κρούστας και σιροπιού. Πιθανότατα μια μικρή μερίδα από ένα πασχαλινό αβγό με σοκολάτα υψηλής περιεκτικότητας σε κακάο, να αποτελεί τη «χρυσή τομή». 8. Εκτός από την υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνών και λιπαρών τροφίμων, η άλλη «σκοτεινή πλευρά» του πασχαλινού τραπεζιού αφορά την υπερκατανάλωση υδατανθράκων. Αυτή μπορεί να εκφράζεται με τη μορφή του ψωμιού, της τυροκουλούρας, του ρυζιού, της τηγανιτής πατάτας ή της πατάτας φούρνου αλλά και των υδατανθράκων που ενδεχομένως περιέχονται στα πασχαλινά επιδόρπια. Το μυστικό και εδώ για ομαλή μετάβαση είναι η απλή συνειδητοποίηση του μεταβολικού κινδύνου που αυτά τα τρόφιμα ενέχουν ιδιαίτερα για τους σακχαροδιαβητικούς και τις εγκυμονούσες. Λελογισμένες λοιπόν ποσότητες και όχι υποκειμενική θεώρηση των μερίδων.
9. Κάνοντας λόγο για "αντικειμενικές μερίδες" καλό θα ήταν να καταστεί σαφές πως τίποτα από αυτά δε μπορεί να γίνει εφικτό αν πρώτα απ’ όλα δεν επιτευχθεί ο σωστός χρονισμός των γευμάτων με τα κατάλληλα ενδιάμεσα σνακ και τη συνοδεία του κύριου γεύματος με πράσινη σαλάτα και φρούτο. Η περίοδος των δύο αυτών άγιων θρησκευτικών ημερών αλλά κυριολεκτικά μεταβολικά δαιμονισμένων δε θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση από τον κανόνα αυτό. Τακτικά ωράρια γευμάτων λοιπόν και κατάλληλος χρονοπρογραμματισμός.
10. Καμία φαρμακευτική θεραπεία δε μπορεί να αντισταθμίσει πλήρως τη μεταβολική παρέκκλιση που λαμβάνει χωρά τις ημέρες αυτές. Τα «φθηνά» άλλοθι λοιπόν της πλήρους προστατευτικής δράσης της φαρμακευτικής θεραπείας έναντι της πασχαλινής κρεπάλης πρέπει να εκλείψουν προκειμένου όλη μαζί η οικογένεια να χαρεί τις άγιες αυτές ημέρες.
Ακόμα και αν δεν καταφέρετε να τηρήσετε αυστηρά τις παραπάνω συμβουλές, μην αγχώνεστε. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα σας δείξουμε το πώς μπορείτε να κάψετε τις θερμίδες του πασχαλινού τραπεζιού και να θέσετε σοβαρή υποψηφιότητα για ένα καλλίγραμμο σώμα εν όψει καλοκαιριού.
Μέχρι τότε, καλό σας Πάσχα και καλή όρεξη!
