Πόνος: Ανακουφίζουν οι εναλλακτικές θεραπείες;

της Έλενας Μπούλια

Όταν οι περισσότεροι από εμάς πονάμε το αντιμετωπίζουμε συνήθως εύκολα, με ένα κοινό παυσίπονο. Για πολλούς ανθρώπους, όμως, ο πόνος αποτελεί καθημερινό πρόβλημα, το οποίο μπορεί να συνδέεται με διάφορες παθήσεις, περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές. Και σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις ανθρώπων, ένα κοινό παυσίπονο δεν είναι αρκετό για να ανακουφιστούν.

Τα τελευταία χρόνια έχουν εξελιχθεί διάφορες εναλλακτικές θεραπείες κατά του χρόνιου πόνου, οι οποίες σε συνδυασμό με συγκεκριμένα παυσίπονα (ακόμα και οπιοειδή αναλγητικά στους ασθενείς που υποφέρουν από καρκινικούς πόνους), υπόσχονται καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς που υποφέρουν, προτείνοντάς τους να αποφύγουν την υπερβολική χρήση φαρμάκων, η οποία μπορεί να γίνει εθιστική και μακροπρόθεσμα, να μην επιφέρει την επιθυμητή ανακούφιση.

Ξεχωρίζουμε τις επικρατέστερες από αυτές τις θεραπείες και τις περιπτώσεις στις οποίες μπορούν αποτελεσματικότερα να εφαρμοστούν.

Βελονισμός
Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα και πιο ολοκληρωμένα συστήματα θεραπείας παγκοσμίως και έχει να κάνει άμεσα με την ενέργεια του κάθε οργανισμού. Τοποθετώντας τις ειδικές βελόνες σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος (τα λεγόμενα σημεία βελονισμού), ο εξειδικευμένος βελονιστής ιατρός καταφέρνει να επηρεάσει την ενέργεια που κυκλοφορεί στα αγγεία και να επαναφέρει ψυχική και σωματική ισορροπία.

Σύμφωνα με την δρ. Αμαλία Παρούση, ο βελονισμός αντιμετωπίζει βασικά τις λειτουργικές και ψυχοσωματικές παθήσεις, αυτές δηλαδή που δεν έχουν οργανικό υπόστρωμα και βλάβες (που δεν έχουν μόνιμες αλλοιώσεις, κατεστραμμένους ιστούς ή συνδέονται με οξείες καταστάσεις). Έτσι, ο βελονισμός μπορεί να αντιμετωπίσει πόνους που προέρχονται τόσο από μυοσκελετικές παθήσεις (αυχενικό σύνδρομο, αρθραλγίες, οσφυαλγία, ισχιαλγία) όσο και από νευρολογικές παθήσεις (κεφαλαλγία, ημικρανία).

Όπως η κ. Παρούση συμπληρώνει, πάντως, ο βελονισμός δεν είναι πανάκεια. Μπορεί να ανακουφίσει έως και 70% τους πόνους από τις παραπάνω παθήσεις, ενώ ορισμένες μυαλγίες που προλαμβάνονται εγκαίρως μπορούν να θεραπευτούν πλήρως, ενώ ανάλογα με την πάθηση απαιτείται και μειωμένη λήψη φαρμάκων.

Αναλυτικότερες πληροφορίες για τον Βελονισμό μπορείτε να δείτε σε παλαιότερο άρθρο του In2life.

Χειροπρακτική και μασάζ
Συναντάμε την χειροπρακτική πρώτη φορά στα χρόνια του Ιπποκράτη, ο οποίος έγραφε ότι πρέπει να αναζητούμε τη βασική αιτία μιας ασθένειας πρώτη στην σπονδυλική στήλη. Έτσι, η ανεξάρτητη αυτή επιστήμη η οποία συχνά συνδέεται με την φυσικοθεραπεία, σκοπό έχει να προλάβει νευρομυοσκελετικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης και των άκρων και τις επιπτώσεις αυτών στο νευρικό σύστημα και την υγεία.

Σύμφωνα με τον δρ. Κωνσταντίνο Κοντουβάλη, ο χειροπράκτης, με ειδικούς θεραπευτικούς χειρισμούς στη σπονδυλική στήλη, μπορεί να θεραπεύσει προβλήματα της μέσης (οσφυαλγία, δισκοπάθεια, δισκοκήλη), προβλήματα του αυχένα (αυχενικό σύνδρομο, πονοκεφάλους, ημικρανίες), αλλά και προβλήματα της στάσης του σώματος.

Εξίσου παλιά μορφή θεραπείας κατά των πόνων είναι και το μασάζ. Σύμφωνα με την εναλλακτική θεραπεύτρια κ. Αναστασία Κουλένκο, σε συνεργασία με το κυκλοφορικό, το μυοσκελετικό και το νευρικό σύστημα, το μασάζ μπορεί να χαλαρώσει τους σφιγμένους μύες, τους συνδετικούς ιστούς και τις περιτονίες ανακουφίζοντας από πόνους και εντάσεις, ενώ σε συνδυασμό με διάφορα αιθέρια έλαια προσφέρει ευεργετικές ιδιότητες σε διάφορα προβλήματα υγείας.

Ως προς τους πόνους, συγκεκριμένα, το μασάζ -και δη το σουηδικό που απευθύνεται στους χρόνιους πόνους- μπορεί να ανακουφίσει όσους προέρχονται από οσφυαλγίες, αυχενικά, ισχιαλγίες, πονοκεφάλους και ημικρανίες, χρόνιες νευραλγίες, σκλήρυνση κατά πλάκας και πολιομελίτιδα. Επιπλέον, μπορεί να ανακουφίσει πόνους λόγω δυσμηνόρροιας, αλλά και πόνους στη μέση και τον αυχένα λόγω εγκυμοσύνης.

Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί ότι το μασάζ, μέσω συγκεκριμένων ασκήσεων πίεσης και δονήσεων, μπορεί, σε συνδυασμό με τα κατάλληλα αναλγητικά, να συμβάλλει πολύ στην μείωση του καρκινικού πόνου.

Περισσότερες πληροφορίες για τα διαφορετικά είδη μασάζ και το πώς μπορεί να βοηθήσει το κάθε ένα από αυτά θα βρείτε σε παλαιότερο άρθρο του In2life.

Ρέϊκι
Το Ρέικι, σύμφωνα με τον δάσκαλο Ρέικι κ. Γιώργο Μυλωνά, είναι μία χαλαρωτική μέθοδος που προέρχεται από την Ιαπωνία και μέσω συγκεκριμένων τεχνικών μπορεί να χαρίσει χαλάρωση και ευεξία σε όλα τα επίπεδα, ενώ συνδέεται άμεσα με την μεταφορά ενέργειας από ένα άτομα σε ένα άλλο. Το άτομο που έχει διδαχθεί να «δίνει ενέργεια» σε ένα άλλο άτομο που αντιμετωπίζει κάποιον πόνο ή κάποια ενόχληση το κάνει μέσω ενός ιδιόμορφου μασάζ, το οποίο γίνεται χωρίς να ασκεί πίεση και πάνω από τα ρούχα του «ασθενούς».

Σύμφωνα με τον κ. Μυλωνά, το ρέικι μπορεί καταρχήν να κάνει κάποιον πιο ήρεμο και αρμονικό –δεν υποκαθιστά καμία θεραπεία, ούτε μπορεί να θεραπεύσει νόσους, ενώ σε θέματα σωματικής υγείας δρα συμπληρωματικά με την φαρμακευτική αγωγή. Άτομα που έχουν συμμετάσχει σε συνεδρίες ρέικι αναφέρουν ότι ανακουφίστηκαν πόνοι που αντιμετώπιζαν από διαστρέμματα, ημικρανίες, αλλά και από μυϊκούς πόνους, από πονοκεφάλους και ενοχλήσεις στον αυχένα, την πλάτη ή την μέση.

Περισσότερες πληροφορίες για το Ρέικι και τα οφέλη του μπορείτε να βρείτε σε παλαιότερο άρθρο του In2life.

Γιόγκα και διαλογισμός
Όλο και περισσότερες έρευνες δημοσιεύονται τελευταία που διαβεβαιώνουν πως, πέρα από τα οφέλη της στην φυσική και την ψυχική μας κατάσταση, η γιόγκα (μέσα από ασκήσεις αναπνοών και διαλογισμό) μπορεί να ωφελήσει στην αντιμετώπιση χρόνιων πόνων, όπως πονοκέφαλοι, ημικρανίες, πόνοι στην πλάτη, οστοαρθρίτιδες, ενώ θεαματικά είναι τα αποτελέσματα σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν πόνους στη μέση.

Το μυστικό της γιόγκα έγκειται βασικά στις εύκολες στάσεις της και στις τεχνικές αναπνοής που έχουν χαλαρωτικό αποτέλεσμα στο νευρικό σύστημα. Ο δε διαλογισμός, με τον οποίον συνήθως ολοκληρώνεται η συνεδρία της γιόγκα, μπορεί να επηρεάσει -και μακροπρόθεσμα να εκπαιδεύσει- το μυαλό του ασθενούς, ώστε να είναι πιο συγκεντρωμένος στο παρόν, διώχνοντας μακριά τις δυσάρεστες σκέψεις για το μέλλον, και να εξερευνήσει σε βάθος την περιοχή του πόνου, με αποτέλεσμα να είναι πιο εύκολο να του αντισταθεί και να τον διώξει μέσα από τα έντονα συναισθήματα που θα δημιουργήσει κατά την διάρκεια του διαλογισμού.

Δείτε σε παλαιότερο άρθρο του In2life πώς μπορείτε να κάνετε μόνοι σας yoga στο σπίτι.

Άσκηση και διατροφή
Η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση είναι εξαιρετικοί τρόποι να μειώσετε τους χρόνιους πόνους που πιθανώς αντιμετωπίζετε κυρίως στους μύες και τις αρθρώσεις και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα κιλά που σας βοηθούν να χάσετε, τα οποία έτσι κι αλλιώς επιβαρύνουν τον οργανισμό.

Η ελεγχόμενη φυσική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον σύμβουλο υγείας και ευεξίας κ. Λεωνίδα Σταυρόπουλο, βοηθά τον εγκέφαλο να παράγει ενδορφίνες (το φυσικό «ναρκωτικό» του οργανισμού), οι οποίες έχουν την ιδιότητα να εμποδίζουν τον πόνο να νευροδιαβιβαστεί προς τον εγκέφαλο και να δημιουργούν, ταυτόχρονα, αισθήματα χαράς.

Επιπλέον, με συγκεκριμένες ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης μπορούμε να ενισχύσουμε τις μυϊκές ομάδας που βρίσκονται γύρω από τις αρθρώσεις και έτσι οι έντονοι πόνοι σε αυτές ελαττώνονται. Άτομα που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα ωφελούνται τρομερά από την άσκηση. Σημαντικό, ωστόσο, είναι να γνωρίζει το άτομο που πάσχει από χρόνιους πόνους ότι δεν θα πρέπει να γυμνάζεται όταν το πρόβλημα βρίσκεται σε οξεία φάση και ότι για το ποια άσκηση μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τον εκάστοτε πόνο θα πρέπει να συμβουλευτεί τον θεράποντα γιατρό του σε συνεργασία με τον γυμναστή του.

Η διατροφή, από την άλλη, μπορεί να παίξει τον δικό της ρόλο στην καταπολέμηση των χρόνιων πόνων (ημικρανίες, πόνοι στην πλάτη, στις αρθρώσεις και αλλού), αν ξεκινήσετε να καταναλώνετε τροφές με αποδεδειγμένη αντιφλεγμονώδη δράση, όπως τα κεράσια (και γενικώς τα κόκκινα-μωβ φρούτα, όπως οι φράουλες, τα βατόμουρα, τα σμέουρα κ.ο.κ.), ο σολομός, το τζίντζερ (πιπερόριζα), το ελαιόλαδο και το πράσινο τσάι. Ιδιαίτερα ευεργετικά ως προς την αντιμετώπιση των πόνων, ιδιαίτερα των ρευματικών, μπορεί να είναι και κάποια βότανα όπως το αρπαγόφυτο, οι σπόροι από σέλινο, η τσουκνίδα ή η ιτιά. Ωστόσο, θα πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό στις εναλλακτικές θεραπείες, π.χ. ομοιοπαθητικό, για την ορθή χρήση τους.

Ιατρεία Πόνου
Σε πολλά νοσοκομεία της χώρας λειτουργούν Ιατρεία Πόνου, τα οποία αντιμετωπίζουν τους ασθενείς που υποφέρουν από χρόνιους πόνους -καρκινικοί πόνοι, ινομυαλγία, χρόνιοι πόνοι στη μέση και στον αυχένα κ.ο.κ.- ολιστικά. Τα ιατρεία αυτά εντάσσονται στα αναισθησιολογικά τμήματα των νοσοκομείων, στελεχώνονται από αναισθησιολόγους και λειτουργούν σε εθελοντική βάση. Περισσότερες πληροφορίες για τα ιατρεία αυτά μπορείτε να βρείτε είτε επικοινωνώντας απευθείας με αυτά (δείτε εδώ) είτε στο site της Ελληνικής Εταιρίας Αλγολογίας.