Κοιλιακή χώρα: Δέκα μύθοι και αλήθειες
Προκαλούν καούρες τα καυτερά; Διαλύονται οι τσίχλες στο στομάχι; Φέρνουν αέρια τα όσπρια; Μύθοι και αλήθειες για την κοιλιακή μας χώρα εκ των... έσω.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Καούρες, πόνοι στο στομάχι ή στο έντερο, δυσκοιλιότητα, δυσπεψία, έλκος, αέρια και ένα σωρό ακόμα ανεπιθύμητες «ενοχλήσεις» ταλαιπωρούν κατά καιρούς μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας.
Για παράδειγμα στην Ελλάδα, το 16% του πληθυσμού πάσχει από δυσκοιλιότητα και το 30% από έλκος. Η ταχύτατη διάδοση των επιπλοκών αυτών σε ολοένα και μεγαλύτερο πληθυσμιακό ποσοστό, οδήγησε αναπόφευκτα στην δημιουργία παραφιλολογίας γύρω από την στομαχική λειτουργία και τους παράγοντες που την επηρεάζουν αρνητικά. Ενδεικτικό παράδειγμα, το γεγονός ότι . Μύθοι και αναληθείς ισχυρισμοί που πέρασαν από γενιά σε γενιά και κατάφεραν να γίνουν – λανθασμένος - κανόνας. Ποιοι είναι αυτοί και πώς καταρρίπτονται;
Μύθος: Οι καυτερές τροφές προκαλούν έλκος
Το πεπτικό έλκος είναι μία από τις πιο «δημοφιλείς» παθήσεις αφού προσβάλει περίπου το 25% των ανδρών και το 15% των γυναικών. Παρ’όλα αυτά, μόνο το 5 με 10% των ατόμων εκδηλώνει συμπτώματα της νόσου. Στο παρελθόν, αρκετοί ήταν εκείνοι που πίστευαν πως οι πικάντικες τροφές αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης έλκους. Η πρόοδος της επιστήμης όμως, απέδειξε ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι. Συγκεκριμένα το έλκος στο στομάχι μπορεί να προκληθεί είτε από μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, είτε από την υπερβολική χρήση αναλγητικών όπως η ασπιρίνη, το ibuprofen ή το naproxen. Αυτό που μπορούν να επιφέρουν οι πικάντικες τροφές είναι επιδείνωση μιας ήδη υπάρχουσας κατάστασης, αλλά όχι να την προκαλέσουν οι ίδιες.
Μύθος: Αν καταπιείς μια τσίχλα, θα χρειαστούν επτά χρόνια για να διαλυθεί
Μπορεί η τσίχλα λόγω της σύστασής της να παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο στομάχι χωρίς να διαλύεται με την ίδια ευκολία όπως οι άλλες τροφές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι... κατασκηνώνει για χρόνια εκεί. Η τσίχλα, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει αρκετός κόσμος, δεν «κολλάει» στο στομάχι, αλλά μεταφέρεται από το πεπτικό σύστημα προς το έντερο και από εκεί αποβάλλεται μια για πάντα από τον οργανισμό μας. Ούτε τσίχλα, ούτε ζημιά.
Μύθος: Η κίρρωση του ήπατος προκαλείται μόνο από το αλκοόλ
Η γνωστή και θανατηφόρα πάθηση στο συκώτι, κατά την οποία επέρχεται σταδιακά η ευρεία καταστροφή του ηπατικού ιστού, ο οποίος αντικαθίσταται με σκληρό ιστό, δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κατάχρηση αλκοόλ. Για την ακρίβεια, ο αλκοολισμός κατηγορείται μόνο για τις μισές περιπτώσεις κίρρωσης και μπορεί η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ να έχει σοβαρές επιπτώσεις στο συκώτι , αλλά δεν προκαλεί πάντα κίρρωση. Στην Ευρώπη το 5 με 10% του γενικού πληθυσμού, καταναλίσκει τοξικές ποσότητες αλκοόλ, αλλά μόλις το 25% εξ αυτών θα παρουσιάσει εξέλιξη σε κίρρωση ήπατος. Άλλες συχνές παθήσεις που προκαλούν κίρρωση είναι η Ηπατίτιδα Α και Γ.
Μύθος: Τα φασόλια προκαλούν την μεγαλύτερη ποσότητα «αερίων»
Άρρηκτα συνδεδεμένα με την... εκπομπή αερίων, τα δημοφιλή όσπρια – παραδόξως – δεν είναι οι μόνοι «ένοχοι» για τις εκπομπές αυτές. Για την ακρίβεια, την πρώτη θέση στην λίστα κατέχουν δικαιωματικά τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδιαίτερα όταν τα καταναλώνουμε σε μεγάλες ηλικίες και το πεπτικό μας σύστημα δυσκολεύεται να απορροφήσει το σάκχαρο στο γάλα με την μορφή της λακτόζης.
Μύθος: Αν έχεις δυσανεξία στην λακτόζη, δεν μπορείς να φας οτιδήποτε γαλακτοκομικό
Η δυσανεξία λακτόζης είναι η ανικανότητα αφομοίωσης σημαντικής ποσότητας λακτόζης. Αυτή η ανικανότητα προκύπτει από την έλλειψη του ενζύμου της λακτάσης, το οποίο παράγεται κανονικά από τα κύτταρα του λεπτού εντέρου. Παγκοσμίως περίπου το 70% των ενηλίκων έχουν έλλειψη της λακτάσης, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι δεν μπορούν να καταναλώσουν κανένα γαλακτοκομικό προϊόν. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να εμφανίσει συμπτώματα πίνοντας μόνο ένα ποτήρι γάλα, ενώ κάποιος άλλος να μπορέσει να πιεί ακόμα και δύο, χωρίς καμία απολύτως επιπλοκή. Επίσης, αρκετοί από όσους έχουν δυσανεξία μπορούν να καταναλώσουν άφοβα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως παλαιωμένο τυρί (πχ. ροκφόρ, τσένταρ) ή και γιαούρτι, τα οποία γίνονται ανεκτά από τον οργανισμό γιατί η λακτόζη μετατρέπεται σε γαλακτικό οξύ, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.
Αλήθεια: Οι φυτικές ίνες περιορίζουν την διάρροια
Μπορεί να ακουστεί περίεργο, αλλά είναι αλήθεια. Οι φυτικές ίνες των τροφών, πέρα από την δυσκοιλιότητα, μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και την διάρροια. Η κατανάλωσή τους βοηθά στην ρύθμιση της σύστασης των κοπράνων, έτσι ώστε να μην είναι ούτε πολύ σκληρά, ούτε πολύ «υγρά». Η ιδιότητά τους αυτή, οφείλεται στο γεγονός ότι οι ίνες δρουν στο πεπτικό σύστημα είτε διαχέοντας περισσότερα υγρά στο παχύ έντερο για να διευκολυνθεί η αφόδευση, είτε απορροφώντας τα για να περιοριστεί η διάρροια.
Αλήθεια: Τα γηρατειά δεν «φταίνε» για την δυσκοιλιότητα
Μπορεί οι περισσότερες περιπτώσεις δυσκοιλιότητας να αφορούν άτομα μεγάλης ηλικίας, αλλά η γήρανση από μόνη της δεν ευθύνονται για αυτήν την επιπλοκή. Οι ηλικιωμένοι συνηθίζουν να παίρνουν φάρμακα τα οποία ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό για την δυσκοιλιότητα, ενώ συν τοις άλλοις σταματούν οποιαδήποτε μορφή άσκησης, δεν τρέφονται όπως θα έπρεπε και δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες υγρών. Όλα τα παραπάνω είναι αιτίες δυσκοιλιότητας, αλλά όχι το γήρας του σώματος αυτό καθεαυτό.
Μύθος: Η κολονοσκόπηση είναι επίπονη διαδικασία
Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει το ευρύ κοινό, η κολονοσκόπηση δεν είναι ο... εφιάλτης που όλοι έχουμε στο μυαλό μας. Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαδικασία που κρατά τριάντα με εξήντα λεπτά και κατά την διάρκεια της οποίας ο ασθενής υποβάλλεται σε αναισθησία. Επομένως, η προετοιμασία για την εξέταση είναι αυτή η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί επίπονη, μιας και το έντερο θα πρέπει να αδειάσει με την βοήθεια μιας δίαιτας πλούσιας σε υγρά και ενός καθαρτικού, το οποίο καταναλώνεται συνήθως μια μέρα πριν την εξέταση. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για την κολονοσκόπηση στο σχετικό άρθρο του iatronet.
Μύθος: Ένα τσιγάρο μπορεί να σε ανακουφίσει από το «κάψιμο» της Γαστρο-Οισοφαγικής Παλινδρομικής Νόσου
Όπως φανερώνει και το όνομά της, πρόκειται για μια νόσο που προκαλείται από τη συχνή παλινδρόμηση (μετακίνηση προς τα πάνω) υγρών του στομάχου στον οισοφάγο. Όσοι πάσχουν από ΓΟΠΝ συνήθως αισθάνονται κάψιμο πίσω από το στήθος ή ψηλά στο στομάχι. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση ότι «με ένα τσιγάρο ο πόνος θα φύγει», σύγχρονες έρευνες αποδεικνύουν το αντίθετο: ότι το κάπνισμα μπορεί να συμβάλει στην νόσο αυτή. Η νικοτίνη χαλαρώνει τον σφικτήρα που βρίσκεται χαμηλά στον οισοφάγο, έναν μυ ανάμεσα στον στομάχι και τον οισοφάγο, επιτρέποντας έτσι στο όξινο περιεχόμενο του στομαχιού να ανέβει πάνω (παλινδρόμηση) και να επιταχύνει την εμφάνιση της νόσου.
Μύθος: Τα μεγάλα βάρη προκαλούν κήλη
Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η κήλη παρατηρείται αφού σηκώσουμε κάτι υπερβολικά βαρύ, παρόλα αυτά δεν οφείλεται 100% σε αυτό. Οι κήλες προκαλούνται από έναν συνδυασμό πίεσης και «ανοίγματος» ή αδυναμίας των μυών που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα. Τότε ένα από τα όργανα ή ένα μέρος του λιπώδους ιστού «βγαίνει» από αυτό το κενό και έτσι εμφανίζεται η κήλη. Οι πιο συνηθισμένες είναι αυτές που εμφανίζονται στην εσωτερική βουβωνική χώρα, στην εξωτερική βουβωνική χώρα, στον αφαλό και στο πάνω μέρος του στομαχιού. Διαβάστε περισσότερα για τις κήλες στο iatronet.
Καούρες, πόνοι στο στομάχι ή στο έντερο, δυσκοιλιότητα, δυσπεψία, έλκος, αέρια και ένα σωρό ακόμα ανεπιθύμητες «ενοχλήσεις» ταλαιπωρούν κατά καιρούς μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας.
Για παράδειγμα στην Ελλάδα, το 16% του πληθυσμού πάσχει από δυσκοιλιότητα και το 30% από έλκος. Η ταχύτατη διάδοση των επιπλοκών αυτών σε ολοένα και μεγαλύτερο πληθυσμιακό ποσοστό, οδήγησε αναπόφευκτα στην δημιουργία παραφιλολογίας γύρω από την στομαχική λειτουργία και τους παράγοντες που την επηρεάζουν αρνητικά. Ενδεικτικό παράδειγμα, το γεγονός ότι . Μύθοι και αναληθείς ισχυρισμοί που πέρασαν από γενιά σε γενιά και κατάφεραν να γίνουν – λανθασμένος - κανόνας. Ποιοι είναι αυτοί και πώς καταρρίπτονται;
Μύθος: Οι καυτερές τροφές προκαλούν έλκος Το πεπτικό έλκος είναι μία από τις πιο «δημοφιλείς» παθήσεις αφού προσβάλει περίπου το 25% των ανδρών και το 15% των γυναικών. Παρ’όλα αυτά, μόνο το 5 με 10% των ατόμων εκδηλώνει συμπτώματα της νόσου. Στο παρελθόν, αρκετοί ήταν εκείνοι που πίστευαν πως οι πικάντικες τροφές αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης έλκους. Η πρόοδος της επιστήμης όμως, απέδειξε ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι. Συγκεκριμένα το έλκος στο στομάχι μπορεί να προκληθεί είτε από μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, είτε από την υπερβολική χρήση αναλγητικών όπως η ασπιρίνη, το ibuprofen ή το naproxen. Αυτό που μπορούν να επιφέρουν οι πικάντικες τροφές είναι επιδείνωση μιας ήδη υπάρχουσας κατάστασης, αλλά όχι να την προκαλέσουν οι ίδιες.
Μύθος: Αν καταπιείς μια τσίχλα, θα χρειαστούν επτά χρόνια για να διαλυθεί
Μπορεί η τσίχλα λόγω της σύστασής της να παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο στομάχι χωρίς να διαλύεται με την ίδια ευκολία όπως οι άλλες τροφές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι... κατασκηνώνει για χρόνια εκεί. Η τσίχλα, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει αρκετός κόσμος, δεν «κολλάει» στο στομάχι, αλλά μεταφέρεται από το πεπτικό σύστημα προς το έντερο και από εκεί αποβάλλεται μια για πάντα από τον οργανισμό μας. Ούτε τσίχλα, ούτε ζημιά.
Μύθος: Η κίρρωση του ήπατος προκαλείται μόνο από το αλκοόλ Η γνωστή και θανατηφόρα πάθηση στο συκώτι, κατά την οποία επέρχεται σταδιακά η ευρεία καταστροφή του ηπατικού ιστού, ο οποίος αντικαθίσταται με σκληρό ιστό, δεν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κατάχρηση αλκοόλ. Για την ακρίβεια, ο αλκοολισμός κατηγορείται μόνο για τις μισές περιπτώσεις κίρρωσης και μπορεί η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ να έχει σοβαρές επιπτώσεις στο συκώτι , αλλά δεν προκαλεί πάντα κίρρωση. Στην Ευρώπη το 5 με 10% του γενικού πληθυσμού, καταναλίσκει τοξικές ποσότητες αλκοόλ, αλλά μόλις το 25% εξ αυτών θα παρουσιάσει εξέλιξη σε κίρρωση ήπατος. Άλλες συχνές παθήσεις που προκαλούν κίρρωση είναι η Ηπατίτιδα Α και Γ.
Μύθος: Τα φασόλια προκαλούν την μεγαλύτερη ποσότητα «αερίων»
Άρρηκτα συνδεδεμένα με την... εκπομπή αερίων, τα δημοφιλή όσπρια – παραδόξως – δεν είναι οι μόνοι «ένοχοι» για τις εκπομπές αυτές. Για την ακρίβεια, την πρώτη θέση στην λίστα κατέχουν δικαιωματικά τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδιαίτερα όταν τα καταναλώνουμε σε μεγάλες ηλικίες και το πεπτικό μας σύστημα δυσκολεύεται να απορροφήσει το σάκχαρο στο γάλα με την μορφή της λακτόζης.
Μύθος: Αν έχεις δυσανεξία στην λακτόζη, δεν μπορείς να φας οτιδήποτε γαλακτοκομικόΗ δυσανεξία λακτόζης είναι η ανικανότητα αφομοίωσης σημαντικής ποσότητας λακτόζης. Αυτή η ανικανότητα προκύπτει από την έλλειψη του ενζύμου της λακτάσης, το οποίο παράγεται κανονικά από τα κύτταρα του λεπτού εντέρου. Παγκοσμίως περίπου το 70% των ενηλίκων έχουν έλλειψη της λακτάσης, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι δεν μπορούν να καταναλώσουν κανένα γαλακτοκομικό προϊόν. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να εμφανίσει συμπτώματα πίνοντας μόνο ένα ποτήρι γάλα, ενώ κάποιος άλλος να μπορέσει να πιεί ακόμα και δύο, χωρίς καμία απολύτως επιπλοκή. Επίσης, αρκετοί από όσους έχουν δυσανεξία μπορούν να καταναλώσουν άφοβα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως παλαιωμένο τυρί (πχ. ροκφόρ, τσένταρ) ή και γιαούρτι, τα οποία γίνονται ανεκτά από τον οργανισμό γιατί η λακτόζη μετατρέπεται σε γαλακτικό οξύ, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.
Αλήθεια: Οι φυτικές ίνες περιορίζουν την διάρροια
Μπορεί να ακουστεί περίεργο, αλλά είναι αλήθεια. Οι φυτικές ίνες των τροφών, πέρα από την δυσκοιλιότητα, μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και την διάρροια. Η κατανάλωσή τους βοηθά στην ρύθμιση της σύστασης των κοπράνων, έτσι ώστε να μην είναι ούτε πολύ σκληρά, ούτε πολύ «υγρά». Η ιδιότητά τους αυτή, οφείλεται στο γεγονός ότι οι ίνες δρουν στο πεπτικό σύστημα είτε διαχέοντας περισσότερα υγρά στο παχύ έντερο για να διευκολυνθεί η αφόδευση, είτε απορροφώντας τα για να περιοριστεί η διάρροια.
Αλήθεια: Τα γηρατειά δεν «φταίνε» για την δυσκοιλιότητα
Μπορεί οι περισσότερες περιπτώσεις δυσκοιλιότητας να αφορούν άτομα μεγάλης ηλικίας, αλλά η γήρανση από μόνη της δεν ευθύνονται για αυτήν την επιπλοκή. Οι ηλικιωμένοι συνηθίζουν να παίρνουν φάρμακα τα οποία ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό για την δυσκοιλιότητα, ενώ συν τοις άλλοις σταματούν οποιαδήποτε μορφή άσκησης, δεν τρέφονται όπως θα έπρεπε και δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες υγρών. Όλα τα παραπάνω είναι αιτίες δυσκοιλιότητας, αλλά όχι το γήρας του σώματος αυτό καθεαυτό.
Μύθος: Η κολονοσκόπηση είναι επίπονη διαδικασία
Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει το ευρύ κοινό, η κολονοσκόπηση δεν είναι ο... εφιάλτης που όλοι έχουμε στο μυαλό μας. Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαδικασία που κρατά τριάντα με εξήντα λεπτά και κατά την διάρκεια της οποίας ο ασθενής υποβάλλεται σε αναισθησία. Επομένως, η προετοιμασία για την εξέταση είναι αυτή η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί επίπονη, μιας και το έντερο θα πρέπει να αδειάσει με την βοήθεια μιας δίαιτας πλούσιας σε υγρά και ενός καθαρτικού, το οποίο καταναλώνεται συνήθως μια μέρα πριν την εξέταση. Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για την κολονοσκόπηση στο σχετικό άρθρο του iatronet.
Μύθος: Ένα τσιγάρο μπορεί να σε ανακουφίσει από το «κάψιμο» της Γαστρο-Οισοφαγικής Παλινδρομικής Νόσου Όπως φανερώνει και το όνομά της, πρόκειται για μια νόσο που προκαλείται από τη συχνή παλινδρόμηση (μετακίνηση προς τα πάνω) υγρών του στομάχου στον οισοφάγο. Όσοι πάσχουν από ΓΟΠΝ συνήθως αισθάνονται κάψιμο πίσω από το στήθος ή ψηλά στο στομάχι. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση ότι «με ένα τσιγάρο ο πόνος θα φύγει», σύγχρονες έρευνες αποδεικνύουν το αντίθετο: ότι το κάπνισμα μπορεί να συμβάλει στην νόσο αυτή. Η νικοτίνη χαλαρώνει τον σφικτήρα που βρίσκεται χαμηλά στον οισοφάγο, έναν μυ ανάμεσα στον στομάχι και τον οισοφάγο, επιτρέποντας έτσι στο όξινο περιεχόμενο του στομαχιού να ανέβει πάνω (παλινδρόμηση) και να επιταχύνει την εμφάνιση της νόσου.
Μύθος: Τα μεγάλα βάρη προκαλούν κήλη
Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η κήλη παρατηρείται αφού σηκώσουμε κάτι υπερβολικά βαρύ, παρόλα αυτά δεν οφείλεται 100% σε αυτό. Οι κήλες προκαλούνται από έναν συνδυασμό πίεσης και «ανοίγματος» ή αδυναμίας των μυών που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα. Τότε ένα από τα όργανα ή ένα μέρος του λιπώδους ιστού «βγαίνει» από αυτό το κενό και έτσι εμφανίζεται η κήλη. Οι πιο συνηθισμένες είναι αυτές που εμφανίζονται στην εσωτερική βουβωνική χώρα, στην εξωτερική βουβωνική χώρα, στον αφαλό και στο πάνω μέρος του στομαχιού. Διαβάστε περισσότερα για τις κήλες στο iatronet.
