Αθλητισμός και τραυματισμοί: Ορθοπεδικές απαντήσεις από ειδικούς

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Η ενασχόληση με τον αθλητισμό σε οποιαδήποτε μορφή του (μπάσκετ, ποδόσφαιρο, στίβος, τένις, βάρη κτλ.) πέρα από τα οφέλη που έχει στο σώμα και την φυσική κατάσταση του ασκούμενου, δυστυχώς εγκυμονεί αρκετούς κινδύνους τραυματισμών, ακόμα και για όσους ασχολούνται ερασιτεχνικά. Διαστρέμματα, μυϊκές θλάσεις και κακώσεις σε αστραγάλους, ώμους, πλάτη και αγκώνες είναι οι πιο συνηθισμένοι αθλητικοί τραυματισμοί, ο οποίοι αν δεν αντιμετωπιστούν σωστά μπορούν να γίνουν χρόνιοι.

«Οι πιο συχνοί τραυματισμοί προκύπτουν από αθλήματα με τα οποία ασχολείται κατά κύριο λόγο ο μέσος ασκούμενος, όπως για παράδειγμα το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, το τένις και ενίοτε η προπόνηση με την χρήση αντιστάσεων όπως είναι τα ελεύθερα βάρη. Όλες οι κακώσεις, ανάλογα με τον βαθμό τους αντιμετωπίζονται συντηρητικά, άλλες χειρουργικά», σημειώνει ο κ. Σταύρος Αλευρογιάννης, Ορθοπαιδικός Χειρουργός και Αθλίατρος και εστιάζει στο πρόβλημα που υπάρχει στον τομέα της αντιμετώπισής τους από τους ειδικούς ιατρούς: «Το λάθος σε όλη αυτή την ιστορία είναι ότι δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο αντιμετώπισης μεταξύ των γιατρών, το οποίο να είναι ευρέως αποδεκτό. Έχεις για παράδειγμα έναν τραυματισμό στον μηνίσκο, πας σε ένα γιατρό και σου λέει να το αντιμετωπίσεις συντηρητικά με ξεκούραση, πας σε έναν άλλον και σου λέει θα κάνεις δύο ενέσεις και θα είσαι καλά. Ποιον θα επιλέξεις; Αυτόν ο οποίος θα σου προτείνει να κάνεις το λιγότερο δυνατό. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και το πιο σωστό», αναφέρει.

Οι πιο «δημοφιλείς» τραυματισμοί και η αποκατάστασή τους

Οι πιο συχνοί τραυματισμοί είναι αυτοί που αφορούν τα κάτω άκρα και ιδιαίτερα την άρθρωση του γονάτου. Αθλήματα όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο και το τέννις, με τα οποία ασχολείται κατά κύριο λόγο ο μέσος ασκούμενος περιλαμβάνουν απότομες επιβραδύνσεις, επιταχύνσεις, και πίβοτ (στροφή δηλαδή του κορμού πάνω σε σταθερό πόδι) με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να τραυματίζονται τα μαλακά μόρια.

Γόνατα: «Οι πιο ‘δημοφιλείς’ στο γόνατο είναι η ρήξη μερική ή ολική του μηνίσκου, των πλάγιων συνδέσμων και χιαστών. Η αποκατάσταση των συγκεκριμένων τραυματισμών περιλαμβάνει την μυϊκή ενδυνάμωση των τετρακεφάλων και των οπίσθιων μηριαίων και παγοθεραπεία για να φύγει το υγρό το οποίο μαζεύεται στην άρθρωση», λέει ο κ. Αλευρογιάννης.

Στο πρώτο στάδιο, η αποκατάσταση περιλαμβάνει ισομετρικές ασκήσεις κατά τις οποίες οι μύες συσπώνται αλλά η άρθρωση του γονάτου δεν κινητοποιείται. Τέτοιες ασκήσεις για τον τετρακέφαλο μπορείτε να δείτε σε αυτό το βίντεο και για τον οπίσθιο μηριαίο εδώ. Στην συνέχεια, προστίθεται αντίσταση με κάποιο βάρος και στο τελικό στάδιο της αποκατάστασης μπορούμε πλέον να κάνουμε ασκήσεις οι οποίες θα προσθέσουν όγκο στους μύες και θα αυξήσουν την μυϊκή αντοχή, όπως είναι οι μειομετρικές. Τέτοιες ασκήσεις είναι τα ημικαθίσματα και οι εκτάσεις τετρακεφάλων με λάστιχο.

«Οι ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας, ειδικά όταν μιλάμε για ρήξη χιαστών μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αποκατάσταση», σημειώνει ο κ. Αλευρογιάννης. Τέτοιες ασκήσεις είναι η ισορροπία στο ένα πόδι με ανοιχτά ή κλειστά μάτια, οι περιστροφές με μπάλα γύρω από την μέση, πάλι στηριζόμενοι στο ένα πόδι και σε τελικό στάδιο η ισορροπία πάνω σε δίσκο bosu.

Αστράγαλοι: Στον αστράγαλο τώρα, η πιο συχνή κάκωση είναι το διάστρεμμα. Στόχος σε αυτή την περίπτωση είναι η μείωση του πόνου και η απομάκρυνση του «πρηξίματος» και της φλεγμόνης. Ύστερα από αντιφλεγμονώδη θεραπεία, γίνονται ασκήσεις με απλές και ελεύθερες κινήσεις του αστραγάλου (κίνηση πάνω κάτω, κύκλοι), καθώς και διατάσεις όλων των μυών οι οποίοι βρίσκονται στην άρθρωση.

Προσαγωγοί: Εξίσου συχνή πάθηση είναι το «τράβηγμα» στους προσαγωγούς. «Σε πρώτο στάδιο εφαρμόζουμε άμεσα ψυχρά επιθέματα και με την πάροδο των ημερών κάνουμε ήπιες διατατικές ασκήσεις για την περιοχή. Γενικά, αποφεύγουμε να κάνουμε κινήσεις οι οποίες θα φέρουν τον μυ σε ακραίες θέσεις, όπως η είναι η προσαγωγή του ποδιού και η απαγωγή», αναφέρει σχετικά ο κ. Αλευρογιάννης και προσθέτει: «Εάν είναι μια απλή διάταση των προσαγωγών, στο τελευταίο στάδιο κάνουμε μυϊκή ενδυνάμωση με λάστιχα σε πλαγιοπλάγιες κινήσεις – απαγωγή, προσαγωγή- έτσι ώστε να επαναφέρουμε τον μυ στην φυσιολογική συσταλτικότητά του». Δείτε εδώ και εδώ μερικές τέτοιες ασκήσεις.

Αν όμως είναι κάτι πιο σοβαρό και ο πόνος επιμένει, τότε η ιατρική φροντίδα είναι επιβεβλημένη. «Πρόκειται για κάκωση, και επομένως χρειάζονται άμεσες εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως είναι ο υπέρηχος μαλακών μορίων, ο οποίος και θα μας καθορίσει επακριβώς τον βαθμό της θλάσης, όπως επίσης και τον κλινικό χρόνο της αποθεραπείας», αναφέρει ο κ. Αλευρογιάννης σχετικά.

Σε γενικές γραμμές, οι μικροτραυματισμοί στα κάτω άκρα μπορούν να αποφευχθούν αν φροντίσουμε αμέσως για την θεραπεία τους, μόλις εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, το πρωτόκολλο RICE ( Rest, Ice, Compression, Elevation – Ξεκούραση, Πάγος, Πίεση, Ανύψωση ) είναι η απάντηση.

Ώμοι: Εξίσου… ταλαιπωρημένη περιοχή από τραυματισμούς, στους ώμους είναι αρκετά συχνές οι τενοντίτιδες είτε από απότομες κινήσεις είτε από άρση βαρών. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αποκατάσταση περιλαμβάνει παγοθεραπεία, ακινητοποίηση και χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, έτσι ώστε να χαλαρώσει ο τένοντας, ο οποίος έχει υποστεί κάποιον σπασμό. «Σε άλλες, πιο σοβαρές περιπτώσεις, στις οποίες χρειάζεται χειρουργική επέμβαση, η αποκατάσταση περιλαμβάνει ‘ εκπαίδευση’ των στροφέων του ώμου, οι οποίοι έχουν χαλαρώσει, με την χρήση λάστιχου», λέει ο κ. Αλευρογιάννης. Δείτε εδώ ένα βίντεο με τέτοιες ασκήσεις.

Αγκώνας: Η παράπλευρη επικονδυλίτιδα (tennis elbow) αποτελεί την πιο συνηθισμένη κάκωση σε όσους ασχολούνται ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά με το τένις, αλλά και σε άτομα που κάνουν χειρωνακτικές εργασίες. «Αποτελεί πολύ συχνή πάθηση όχι μόνο σε τενίστες, αλλά και σε ηλεκτρολόγους και γενικότερο σε όποιο επάγγελμα – άθλημα έχει περιλαμβάνει στροφές στην άκρα χείρα. Οι επαναλαμβανόμενες αυτές στροφές επηρεάζουν πάρα πολύ τους τένοντες οι οποίοι ξεκινούν από τον αγκώνα και τους εκφυλίζουν με την πάροδο του χρόνου. Το tennis elbow είναι, όπως λέμε, ευκολοδιάγνωστο αλλά δυσκολοθεράπευτο», λέει σχετικά ο κ. Αλευρογιάννης.

Η αντιμετώπιση της πάθησης περιλαμβάνει κρυοθεραπεία και θερμοθεραπεία εναλλάξ, καθώς και χρήση ειδικών ορθοπεδικών επιθεμάτων, τα οποία αποσυμφορούν την περιοχή η οποία φλεγμαίνει. Δείτε εδώ μερικές ασκήσεις ανακούφισης της περιοχής.


Σε κάθε περίπτωση από τις παραπάνω, αν ο πόνος επιμείνει για παραπάνω από μια εβδομάδα, τότε θα πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό.