Τραυματισμοί: Αθλητικά παθήματα και μαθήματα

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Η ενασχόληση με τον αθλητισμό σε οποιαδήποτε μορφή του (μπάσκετ, ποδόσφαιρο, στίβος, τένις, βάρη κτλ.) πέρα από τα οφέλη που έχει στο σώμα και την φυσική κατάσταση του ασκούμενου, δυστυχώς εγκυμονεί αρκετούς κινδύνους τραυματισμών. Διαστρέμματα, μυϊκές θλάσεις και κακώσεις σε αστραγάλους, ώμους, πλάτη και αγκώνες είναι οι πιο συνηθισμένοι αθλητικοί τραυματισμοί, που αν δεν αντιμετωπιστούν σωστά μπορούν να γίνουν χρόνιοι. Πώς μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε;

Το «γόνατο του δρομέα» (runner’s knee)

Τι είναι; Οι τραυματισμοί στα γόνατα αποτελούν το 55% των συνολικών τραυματισμών στους αθλητές και περίπου το ένα τέταρτο των περιπτώσεων που αντιμετωπίζουν οι ορθοπεδικοί χειρουργοί. Το «γόνατο του δρομέα» αποκαλείται επιστημονικά "σύνδρομο της λαγονοκνημιαίας ταινίας" και, εκτός από τους δρομείς, ταλαιπωρεί επίσης αθλητές του βάδην και του σκι, ποδηλάτες, καθώς και αθλούμενους που κάνουν αερόμπικ ή ασκήσεις με βάρη. Η λαγονοκνημιαία ταινία καλύπτει την εξωτερική επιφάνεια του μηρού και σταθεροποιεί το γόνατο. Όταν αυτό λυγίζει, η ταινία μετακινείται και τρίβεται πάνω στον κόνδυλο του μηριαίου, με αποτέλεσμα να προκαλείται φλεγμονή και πόνος στην περιοχή.
 
Πρόληψη και θεραπεία: Αντικαθιστάτε ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα αθλητικά σας παπούτσια. Όσο πιο μαλακά στο πάτημα τόσο το καλύτερο. Επίσης, αποφύγετε να τρέχετε σε σκληρές επιφάνειες (τσιμέντο, χώμα κτλ.) και προτιμήστε έναν καλό διάδρομο που να απορροφά τους κραδασμούς. Ενδυναμώστε τους τετρακέφαλούς σας με βάρη και φροντίστε να ξεκουράζεστε επαρκώς ανάμεσα στις ημέρες προπονήσεων. Αν νιώσετε οποιαδήποτε ενόχληση στο γόνατο, απέχετε τουλάχιστον δύο ημέρες από οποιαδήποτε μορφή άσκησης και επικοινωνήστε με τον ορθοπεδικό σας.

Τραυματισμοί στους ώμους

Τι είναι; Περίπου το 20% των αθλητικών τραυματισμών αφορούν την ωμική ζώνη συμπεριλαμβανομένων εξαρθρώσεων, κακώσεων και θλάσεων. Οι τραυματισμοί στους ώμους είναι αρκετά συνηθισμένοι σε αθλήματα όπως το τέννις, η κολύμβηση, το βόλεϊ και γενικά οποιοδήποτε άθλημα περιλαμβάνει κινήσεις των χεριών πάνω από το κεφάλι. Οι περισσότεροι τέτοιοι τραυματισμοί οφείλονται στην υπερβολική χρήση του συγκεκριμένου μυ, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την χαλάρωση των τενόντων που τον περιβάλλουν και είναι υπεύθυνοι για την κίνηση της άρθρωσης. Μερικά από τα συμπτώματα είναι ο έντονος πόνος, η βράχυνση του μυ, η αδυναμία εκτέλεσης κινήσεων και οι εξαρθρώσεις.

Πρόληψη και θεραπεία: Για να αποφύγετε οποιονδήποτε τραυματισμό στον ώμο, θα πρέπει να δυναμώσετε τους μυς που τον καλύπτουν (δελτοειδείς) με ασκήσεις όπως πιέσεις και εκτάσεις αλτήρων, ανασηκώσεις ώμων και προσαγωγές χεριού με τροχαλία. Επίσης, φροντίστε να κάνετε καλό ζέσταμα προτού ξεκινήσετε οποιαδήποτε προπόνηση με βάρη και διατάσεις στο τέλος. Αν παρ’ όλα αυτά τραυματιστείτε, τότε τα αντιφλεγμονώδη και η ξεκούραση είναι δύο αποτελεσματικές λύσεις για να επανέλθετε στην αρχική κατάσταση. Σε περίπτωση που δείτε ότι ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε τον ορθοπεδικό σας.

Διάστρεμμα στον αστράγαλο

Τι είναι; Πολύ συνηθισμένη κάκωση για άτομα που ασχολούνται με αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, ο στίβος και το βόλεϊ. Εν ολίγοις, οποιοδήποτε άθλημα περιλαμβάνει άλματα, τρέξιμο και απότομες αλλαγές κατεύθυνσης, ενέχει κινδύνους για διάστρεμμα ή ακόμα και ρήξη στους τένοντες του αστραγάλου. Κάνοντας ακτινογραφία θα μπορέσετε να εντοπίσετε ακριβώς το μέγεθος του προβλήματος.
 
Πρόληψη και θεραπεία: Η ενδυνάμωση των αστραγάλων με ασκήσεις όπως οι ακροστασίες σε σκαλοπάτι ενδείκνυνται για όσους ασχολούνται με τα προαναφερθέντα αθλήματα, ενώ καλό θα ήταν να δένετε τους αστραγάλους σας με ειδικό επίδεσμο πριν από οποιαδήποτε έντονη προπόνηση ή παιχνίδι. Μπορεί να μην σας προστατέψει πλήρως από ένα απότομο τράνταγμα ή μια λάθος κίνηση του ποδιού, αλλά μειώνει τις πιθανότητες να τραυματιστείτε. Σε περίπτωση που γίνει κάτι τέτοιο πάντως, τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα είναι μια καλή επιλογή για να θεραπευτεί ο πόνος και το πρήξιμο. Για να αποκατασταθεί το διάστρεμμα γρηγορότερα, φροντίστε να κινείτε τον αστράγαλό σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα κάνοντας κυκλικές κινήσεις.






Παράπλευρη επικονδυλίτιδα (tennis elbow)

Τι είναι; Αποτελεί την πιο συνηθισμένη κάκωση σε όσους ασχολούνται ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά με το τένις και σε άτομα που κάνουν χειρωνακτικές εργασίες. Το tennis elbow μάλιστα, αποτελεί το 70-80% των τραυματισμών του αγκώνα. Η κρούση της μπάλας με την ρακέτα στο χέρι σε συνδυασμό με την αστάθεια του καρπού είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η αιτία για την υπερκόπωση των δύο βασικών μυών του πήχη και τον εκφυλισμό του τένοντα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, που ενδέχεται να συνοδεύεται από οίδημα και μυϊκή αδυναμία στις κινήσεις καρπού και δαχτύλων.

Πρόληψη και θεραπεία: Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τέτοιου είδους κακώσεις είναι ασκήσεις ενδυνάμωσης των καρπών και του πήχη, όπως οι κάμψεις καρπών και το «ζούληγμα» μιας ειδικής ιατρικής μπάλας. Επίσης, όσοι ασχολούνται συστηματικά με το τένις θα πρέπει να βελτιώσουν την τεχνική τους στο ανάποδο χτύπημα και να φορούν προστατευτικό επίδεσμο στον αγκώνα. Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φυσικοθεραπεία, ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης και τεχνικές μάλαξης για την απελευθέρωση από τον μυϊκό σπασμό. Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν, τότε εφαρμόζεται χειρουργική θεραπεία και αποκατάσταση που επιλέγεται από τον χειρούργο ιατρό.

Πόνοι στην μέση

Τι είναι; Αν και δεν είναι τόσο συνηθισμένοι στους αθλητές, όσο σε υπέρβαρα και αγύμναστα άτομα, οι έντονοι πόνοι στην μέση μπορούν να ταλαιπωρήσουν ποδηλάτες, τενίστες, ακόμα και δρομείς. Υπάρχουν αρκετοί τραυματισμοί στην μέση, από τους οποίους οι πιο συνηθισμένοι είναι η μετατόπιση σπονδύλων, οι μυϊκοί σπασμοί και οι πόνοι που ξεκινάνε χαμηλά στην πλάτη και φτάνουν μέχρι το πόδι. Ο λόγος για τους τραυματισμούς αυτούς είναι κυρίως η παραμέληση των διατάσεων και ενίοτε η ανισοσκελία, δηλαδή το ένα πόδι να είναι λίγο κοντύτερο από το άλλο.

Πρόληψη και θεραπεία: Μπορεί οι περισσότεροι τραυματισμοί που αφορούν την μέση να μην προλαμβάνονται εύκολα, αλλά το καλό ζέσταμα πριν από οποιαδήποτε μορφή άσκησης και οι σωστές διατάσεις πριν και μετά το πέρας αυτής βοηθάνε αρκετά. Η θεραπεία για τέτοιου είδους τραυματισμούς είναι συνήθως χειρουργική, αλλά στις απλούστερες των περιπτώσεων η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και οι προσεχτικές διατάσεις πιθανώς να βοηθήσουν. Στις περιπτώσεις ανισοσκελίας, ενδείκνυται η χρήση ειδικών πάτων για τα παπούτσια.