Πώς θα καταλάβω αν έχω δυσανεξία;

Ποιες είναι οι πιο συχνές τροφικές δυσανεξίες και τι ανεπιθύμητα συμπτώματα προκαλούν; Πώς αντιμετωπίζονται;
Πώς θα καταλάβω αν έχω δυσανεξία;
Σε αντίθεση με τις αλλεργίες, για τις οποίες σας μιλήσαμε εδώ, οι τροφικές δυσανεξίες δεν είναι απειλητικές για τη ζωή. Αυτό δε σημαίνει όμως πως δεν δημιουργούν πάσης φύσεως προβλήματα.

Είναι μάλιστα εξαιρετικά συχνές και φαίνεται να αυξάνονται όσο περνούν τα χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι έως και το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού μπορεί να έχει δυσανεξία σε κάποιο τρόφιμο.

Πώς τις αναγνωρίζουμε; Η αλήθεια είναι πως τα συμπτώματά τους μοιάζουν αρκετές φορές με εκείνα των αλλεργιών, γι’ αυτό θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε ανεπιθύμητη παρενέργεια μετά από την κατανάλωση κάποιου τροφίμου.

Στις τροφικές δυσανεξίες, τα συμπτώματα συνήθως αρχίζουν μέσα σε λίγες ώρες από την κατανάλωση της «ένοχης» τροφής, αν και μπορεί να καθυστερήσουν έως και 48 ώρες και να διαρκέσουν για ώρες ή και μέρες, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολο τον εντοπισμό της τροφής που προκάλεσε την αντίδραση.

Επίσης, εάν καταναλώνετε συχνά τρόφιμα στα οποία έχετε δυσανεξία, μπορεί να είναι δύσκολο να συσχετίσετε τα συμπτώματα με ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.

Σε κάθε περίπτωση, δείτε παρακάτω μερικές από τις πιο δημοφιλείς τροφικές δυσανεξίες, και τα συμπτώματα που «συνοδεύουν» την καθεμία.

Λακτόζη

Τι είναι; Η δυσανεξία στη λακτόζη οφείλεται στη µειωµένη παραγωγή ή/και έλλειψη του ενζύµου λακτάση, που κανονικά παράγεται από κύτταρα του λεπτού εντέρου. Αν τα επίπεδα λακτάσης είναι χαµηλά έως ανύπαρκτα, η λακτόζη δεν διασπάται και οδηγείται αυτούσια στο παχύ έντερο. Εκεί τα βακτήρια του παχέος εντέρου τη µετατρέπουν σε λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου, µε ταυτόχρονη παραγωγή αερίων (διοξειδίου του άνθρακα, υδρογόνου και µεθανίου).

Πώς θα την καταλάβω: Τα άτοµα µε δυσανεξία στη λακτόζη αντιµετωπίζουν διάφορα δυσάρεστα συμπτώματα εξαιτίας της παραγωγής των παραπάνω αερίων, όπως ναυτία, δυσπεψία, φούσκωµα στο στοµάχι, κοιλιακό πόνο ή κολικούς, αποβολή αερίων, ακόµη και διάρροια, µετά από κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκοµικών προϊόντων.

Από τα προϊόντα γάλακτος που έχουν υποστεί ζύµωση, τα τυριά έχουν χαµηλότερη περιεκτικότητα σε λακτόζη και άρα γίνονται ευκολότερα ανεκτά. Ωστόσο έχει σηµασία η ωρίµανση του κάθε τυριού, καθώς µε τη διαδικασία της ωρίµανσης η λακτόζη µετατρέπεται σε γαλακτικό οξύ, το οποίο δεν προκαλεί συµπτώµατα. Αντίστοιχα και το γιαούρτι, ως προϊόν ζύµωσης, συνήθως γίνεται καλύτερα ανεκτό, ενώ το κεφίρ, ένα γαλακτοκοµικό προϊόν το οποίο παρασκευάζεται από ζυµοµύκητες (κόκκοι κεφίρ) του γάλακτος. Λόγω της ζύµωσης της λακτόζης µπορεί να καταναλωθεί από άτοµα µε δυσανεξία στη λακτόζη χωρίς τον φόβο των ενοχλητικών συµπτωµάτων.

Μάλιστα, αποτελεί ένα φυσικό προβιοτικό προϊόν, ανακουφίζει από τα συµπτώµατα της δυσανεξίας, βελτιώνει την απορρόφηση ασβεστίου και συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

Γλουτένη

Τι είναι; Η Γλουτένη είναι μια γενική ονομασία που δίνεται στις πρωτεΐνες που βρίσκονται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Αρκετές νόσοι σχετίζονται με αυτήν, με πιο γνωστή την κοιλιοκάκη, ενώ μπορεί να υπάρχει και δυσανεξία στην εν λόγω πρωτεΐνη, χωρίς την ύπαρξη κοιλιοκάκης.

Αν ένα άτομο με κοιλιοκάκη καταναλώσει γλουτένη, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στο λεπτό έντερο και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο πεπτικό σύστημα. Οι αλλεργίες στο σιτάρι συχνά συγχέονται με την κοιλιοκάκη λόγω των παρόμοιων συμπτωμάτων τους. Όμως διαφέρουν αφού παράγουν ένα αλλεργικό αντίσωμα στις πρωτεΐνες του σίτου, ενώ η κοιλιοκάκη προκαλείται από μια ανώμαλη ανοσολογική αντίδραση στη γλουτένη συγκεκριμένα.

Πώς θα την καταλάβω: Οι εκδηλώσεις της κοιλιοκάκης ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και διακρίνονται σε γαστρεντερικές και εξωεντερικές. Στα παιδιά παρατηρείται κυρίως βαριά, επίμονη διάρροια, καθώς και καθυστέρηση στην ανάπτυξη. Σε πιο μεγάλες ηλικίες, εκτός από διάρροια, μπορεί να υπάρχει λίπος στα κόπρανα, κοιλιακός πόνος και φούσκωμα με αυξημένα αέρια, ανορεξία αλλά και εύκολη κόπωση, πόνοι στα οστά, κνησμός και επώδυνο δερματικό εξάνθημα. Αρκετές από αυτές τις εκδηλώσεις είναι συνήθεις και σε άτομα που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη, χωρίς όμως κοιλιοκάκη.

Η κοιλιοκάκη και η δυσανεξία στη γλουτένη, αντιμετωπίζονται με ειδική διατροφή εφ’ όρου ζωής, ώστε να σταματήσει η αντίδραση του οργανισμού στην ουσία αυτή και να υποχωρήσει η εντερική βλάβη. Βέβαια η τήρηση της διατροφής αυτής παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες, αφού η γλουτένη δεν περιέχεται μόνο στα δημητριακά και τα προϊόντα τους, αλλά προστίθεται συχνά στη βιομηχανία τροφίμων και σε άλλες τυποποιημένες τροφές.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

Καφεΐνη

Τι είναι; Η γνωστή και αγαπημένη καφεΐνη είναι μια πικρή χημική ουσία που βρίσκεται σε μια μεγάλη ποικιλία ροφημάτων, όπως καφέ, σόδα, τσάι και ενεργειακά ποτά. Είναι διεγερτικό, που σημαίνει ότι μειώνει την κούραση και αυξάνει την εγρήγορση. Οι περισσότεροι ενήλικες μπορούν να καταναλώνουν με ασφάλεια έως και 400 mg καφεΐνης την ημέρα χωρίς παρενέργειες, ποσότητα καφεΐνης που αντιστοιχεί περίπου σε τέσσερα φλιτζάνια καφέ.

Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι στην καφεΐνη και παρουσιάζουν αντιδράσεις ακόμα και μετά την κατανάλωση μικρής ποσότητας. Αυτή η υπερευαισθησία στην καφεΐνη έχει συνδεθεί με γενετικά στοιχεία, καθώς και με μειωμένη ικανότητα μεταβολισμού της.

Πώς θα την καταλάβω: Τα άτομα με υπερευαισθησία στην καφεΐνη μπορεί να εμφανίσουν τα ακόλουθα συμπτώματα μετά την κατανάλωση έστω και μικρής ποσότητας καφεΐνης: ταχυπαλμία, γενικευμένη ανησυχία, νευρικότητα, τρέμουλο, ευερεθιστότητα και δυσκολία στον ύπνο.

Τα άτομα με ευαισθησία στην καφεΐνη θα πρέπει να ελαχιστοποιούν την πρόσληψή της αποφεύγοντας τροφές και ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη, όπως καφέ, coca cola και συναφή είδη, ενεργειακά ποτά, τσάι και σοκολάτα.

Σαλικυλικά

Τι είναι; Τα σαλικυλικά είναι φυσικές χημικές ουσίες που παράγονται από τα φυτά ως άμυνα έναντι περιβαλλοντικών στρεσογόνων παραγόντων, όπως τα έντομα και οι ασθένειες. Αυτές οι ουσίες βρίσκονται σε ευρύ φάσμα τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, των λαχανικών, του τσαγιού, του καφέ, των μπαχαρικών, των ξηρών καρπών και του μελιού.

Ενώ οι υπερβολικές ποσότητες σαλικυλικών μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εμφανίζουν προβλήματα σε μικρές δόσεις. Κάποιοι όμως, είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι σε αυτά και αναπτύσσουν ανεπιθύμητες παρενέργειες όταν τα  καταναλώνουν ακόμη και σε μικρές ποσότητες.

Πώς θα την καταλάβω: Τα συμπτώματα της δυσανεξίας στα σαλικυλικά περιλαμβάνουν μπουκωμένη μύτη, ιγμορίτιδα, ρινικούς πολύποδες, άσθμα, διάρροιες, κολίτιδα και κνίδωση.

Αν και η πλήρης αφαίρεση των σαλικυλικών από τη διατροφή είναι αδύνατη, όσοι έχουν δυσανεξία σε σαλικυλικά θα πρέπει να αποφεύγουν τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε σαλικυλικά όπως μπαχαρικά, καφέ, σταφίδες και πορτοκάλια, καθώς και καλλυντικά και φάρμακα που περιέχουν σαλικυλικά.

Με πληροφορίες από Healthline, Iatronet
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v