Δημιουργική απασχόληση: Τα παιδία παίζει... στο Μουσείο

του Γιάννη Ασδραχά

Χρώματα που αναμιγνύονται στις πιο αδόκιμες συνθέσεις. Σχήματα χωρίς προσδιορισμό, που σχεδιάζουν χέρια μικρά και τρυφερά, καλύπτουν κάθε εκατοστό λευκών επιφανειών. Ο λόγος για κάποια διαφορετικά ατελιέ όπου δεν επικρατεί η σιωπή της περισυλλογής του καλλιτέχνη αλλά χαρούμενες φωνές και τσιρίγματα από παιδιά που ανακαλύπτουν την τέχνη, παίρνοντας τα πρώτα τους μαθήματα, διασκεδάζοντας και παίζοντας.
 
Ο λόγος για τα παιδικά εργαστήρια που βρίσκονται υπό την στέγη σημαντικών μουσείων και γκαλερί και βαφτίζουν στην κολυμπήθρα των εικαστικών τους Βενιαμίν καλλιτέχνες. Το έργο που αφήνουν πίσω τους έχει μία διαφορετική οπτική από αυτήν της ακαταστασίας. Άλλωστε, όπως σημείωνε ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, ο Πολ Κλέε, «οι εικόνες που ζωγραφίζει ο μικρός μου Φέλιξ είναι καλύτερες απ’ τις δικές μου».

Αυτό το αυτοφυές ταλέντο χάνεται όσο μεγαλώνει το παιδί, και αναγκαστικά αρχίζει να υπακούει σε κανόνες. Όμως επειδή η παρότρυνση είναι σημαντική για να μείνει η σπίθα αναμμένη, και αυτό χρειάζεται ειδική παιδεία, σας παραθέτουμε έναν κατάλογο διευθύνσεων για παιχνίδι με τις τέχνες σε πνεύμα γιορτινό.

Μουσείο Μπενάκη
Παιδιά κάθε ηλικίας γνωρίζουν την τέχνη στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου Μπένακη:

* Οι μικροί φιλότεχνοι μπορούν να γνωρίζουν τον γλύπτη Γιάννη Παππά, τα μυστικά της τέχνης του και τη γλυπτική του. Συγκεκριμένα, στο εργαστήριο του καλλιτέχνη στου Ζωγράφου (Ανακρέοντος 38) τα παιδιά θα γνωρίσουν το έργο του μέσα από μία περιήγηση με πολλά παιχνίδια και δημιουργικές δραστηριότητες. Το πρόγραμμα αφορά παιδιά Νηπιαγωγείου και πραγματοποιείται κάθε Τρίτη (10:30 -12:00)
* Τα αντικείμενα της Νεοελληνικής συλλογής ανακαλύπτουν μέσα από παραμύθι, θεατρικό παιχνίδι και δημιουργική απασχόληση στο πλαίσιο του προγράμματος «Η ιστορία ενός Ελληνόπουλου». Το πρόγραμμα αφορά παιδιά Νηπιαγωγείου και πραγματοποιείται κάθε Πέμπτη (11.15-12.45) στο Κεντρικό Κτήριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1)
* Σε μία "Περιήγηση" καλούνται να πάρουν μέρος τα παιδιά στους πρώτους αιώνες της καλλιτεχνικής δημιουργίας των ανθρώπων που έζησαν στον ελλαδικό χώρο και τα νησιά του Αιγαίου, με σύντομους σταθμούς στα πιο χαρακτηριστικά αντικείμενα της προϊστορικής εποχής. Στο τέλος του προγράμματος προβλέπεται δημιουργική απασχόληση με τη συμπλήρωση ενός εκπαιδευτικού εντύπου. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται Τετάρτη και Παρασκευή (11.15-13.00) στο Κεντρικό Κτήριο του μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1) και
αφορά παιδιά της τρίτης Δημοτικού. 

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης 
Στο γιορτινό πνεύμα, το «Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης» προσκαλεί τα παιδιά την Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου να γνωρίσουν ένα μύθο της παράδοσης. Πρόκειται για τους καλικάντζαρους, που κάθε Χριστούγεννα ανεβαίνουν από τα έγκατα της γης και προσπαθούν να κόψουν το τεράστιο δέντρο που την κρατάει. Μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, τα παιδιά θα φτιάξουν και θα στήσουν μια χριστουγεννιάτικη ιστορία. Θα μπουν σε ρόλους, θα κατασκευάσουν τα σκηνικά και τα κοστούμια με διάφορα υλικά, και θα περάσουν ένα πρωινό στον κόσμο των καλικάντζαρων.

Επίσης κάθε Σάββατο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης πραγματοποιείται ένα ψυχαγωγικό-εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 5-12 ετών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει γνωριμία με τα εκθέματα του μουσείου, εργαστήρια, θεατρικά παιχνίδια και διάφορες άλλες παιδαγωγικές δραστηριότητες. Τα παιδιά θα γνωρίζουν τον κόσμο του Μουσείου με φαντασία και δημιουργικότητα. Σε ένα από αυτά τα πρόγράμματα, ο ζωγράφος Διονύσης Καμπόλης και η παιδαγωγός Γκέλυ Τζαμουράνη υποδέχονται τα παιδιά στο εργαστήρι ζωγραφικής για να δημιουργήσουν τα δικά τους έργα εμπνευσμένα από τις μόνιμες συλλογές και τις περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Επίσης, σε ένα άλλο θεματικό έργαστήριο, παιδιά 5-10 ετών δημιουργούν έργα με απλά υλικά με την εικαστικό Νιόβη Σταυροπούλου: για παράδειγμα, κατασκευάζουν ειδώλια από πηλό με αφορμή την περιοδική έκθεση για το νεολιθικό πολιτισμό. Μαθαίνουν την τεχνική της χαρακτικής, δημιουργούν αντίγραφα αρχαίων παιχνιδιών, και παίρνουν μέρος σε ένα διαδραστικό εργαστήριο όπου εικονογραφούν τα δικά τους βιβλία.

Τέλος το Σάββατο 8 Ιανουαρίου τα παιδιά θα «πλάσουν» τον δικό τους πήλινο κόσμο και θα μάθουν την τεχνική της πρόσθεσης και αφαίρεσης. Στον φανταστικό αυτό κόσμο τα ειδώλια, τα πήλινα ζωάκια, ακόμα και τα αγγεία του Μουσείου θα βρουν τη θέση τους.

Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
Στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (Λεβίδου 13 Κηφισιά - Ν. Ερυθραία) πραγματοποιείται ο κύκλος εργαστηρίων δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά «Ψάξε να βρεις... ». Στο πλαίσιό του τα παιδιά γίνονται δασοφύλακες και ξυλοκόποι και αναζητούν μέσα στο Μουσείο τα ζώα του δάσους. Μαθαίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, πού κρύβονται, τι τρώνε, τις συνήθειές τους. Παίζουν με ήχους και χρώματα και κατασκευάζουν το δικό τους ζωάκι. Η επόμενη ημερομηνία που θα πραγματοποιηθεί το εργαστήριο είναι η Κυριακή 6 Φεβρουαρίου. Το πρόγραμμα αφορά τις ηλικίες Νηπιαγωγείου, α’ και β’ Δημοτικού. Ώρες έναρξης εργαστηρίων: 10:30 π.μ., 12.30 π.μ. 

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Το ΕΜΣΤ προσκαλεί τα παιδιά σε εικαστικό εργαστήρι, που αφορά τις ηλικίες 6-12 ετών. Το εργαστήρι πραγματοποιείται στο πλαίσιο της έκθεσης Τέχνης Πολιτική. Το ραντεβού ισχύει για την Τρίτη 28 Δεκεμβρίου και την πρώτη Τρίτη του μηνά 4 Ιανουαρίου. Ώρα: 12 μ.μ. στο Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου Β 17-19 και Ρηγίλλης.

Κέντρο Γαία
«Μεταμορφώσεις» είναι ο τίτλος του προγράμματος αφήγησης ιστοριών για μικρούς και μεγάλους από τη Σάσα Βούλγαρη που φιλοξενεί το κέντρο «Γαία». Στο πρόγραμμα που είναι ειδικά σχεδιασμένο για το μουσείο η διάσημη παραμυθού παρουσίαζει μία διαφορετική ιστορία κάθε φορά. Ημερομηνίες: 26 Δεκεμβρίου, 16 Ιανουαρίου και 6 Φεβρουαρίου. Ωρα: 12 μ.μ. Κέντρο «Γαία» ( Όθωνος 100, Κηφισιά). 

Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη 
Ένα χριστουγεννιάτικο εργαστήριο ονείρων, που θα ζωντανέψει τα πιο όμορφα παραμύθια λειτουργεί την Δευτέρα 27 και την Τέταρτη Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου στο Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη με τίτλο «Ο Καθρέπτης του Παραμυθιού». Τα παιδιά, όπως σημειώνεται, θα ταξιδέψουν σε κόσμους μαγικούς, παρέα με τα γοβάκια της Σταχτοπούτας και τα παπούτσια της μπαλαρίνας του Μολυβένιου Στρατιώτη, τις δακτυλήθρες-μπάμπουσκες και τα χτενάκια της γκέισας. Θα φτιάξουν το δικό τους γιαπωνέζικο παραμύθι και ο καθένας θα του δώσει το τέλος που ονειρεύεται. Επίσης θα πραγματοποιηθεί κυνήγι θησαυρού, που προσκαλεί τα παιδιά να ανακαλύψουν τα θαύματα της έκθεσης "Διαχρονικές Αξίες, Κομψότητα, Μόδα: Έργα Μικροτεχνίας από ιδιωτικές Συλλογές". Ώρα 11 π.μ., Μουσείο Κοσμημάτος Ηλία Λαλαούνη (Καρυατίδων και Καλλισπέρη 12, Ακρόπολη)

Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη
Στο Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη 100 και πλέον ανθρωποκεντρικά μνημειακά έργα του καταξιωμένου δημιουργού και καθηγητή της Α.Σ.Κ.Τ, Γιώργου Μαυροΐδη, αποκαλύπτουν το στίγμα των κατακτήσεων ενός αυτοδίδακτου ζωγράφου και σπουδαίου εκφραστή της Γενιάς του ’30. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν την έκθεση σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από ειδικευμένους εκπαιδευτές του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη και είναι τα εξής:

- "Η χρωματική παλέτα του Μαυροΐδη": Παιδιά από 4 έως 7 ετών εξερευνούν χρωματικά κάποια έργα του Μαυροΐδη. Στόχος είναι η εξοικείωση των μαθητών με την χρήση των χρωμάτων. Τα παιδιά καλούνται να δημιουργήσουν το δικό τους έργο, μένοντας πιστά στη χρωματική παλέτα του ζωγράφου. 
- “Ο ρόλος του χρώματος στη σύνθεση”: Παιδιά από 8 έως 12 ετών εστιάζουν στη χρήση του χρώματος και το σημαντικό του ρόλο στη σύνθεση των έργων του Μαυροΐδη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έχουν την ευκαιρία να κάνουν τα δικά τους σχέδια χρησιμοποιώντας χρωματικούς τόνους από την εργογραφία του καλλιτέχνη.
- "Οι μορφές του Μαυροΐδη": Παιδιά από 13 έως 15 ετών αναλύουν τις μορφές που διαλέγει ο Μαυροΐδης στη ζωγραφική του, προκειμένου να μυηθούν στις θεματικές, τη γεωμετρία της σύνθεσης, αλλά και τη σημασία του χρώματος και στη συνέχεια να εμπνευστούν από τις μορφές αυτές και να κάνουν τα δικά τους σχέδια.
Τα προγράμματα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο στις 10 π.μ. και 11:30 π.μ
Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη (Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1)

Εθνικός Κήπος
Στον Εθνικό Κήπο, με σύμμαχό τους το χριστουγεννιάτικο πνεύμα, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν την Πράσινη Φαντασία. Συγκεκριμένα, σε ειδικό χώρο τα παιδιά θα ενημερώνονται για τα οικολογικά προβλήματα του πλανήτη και μέσα από διαδραστικά παιχνίδια θα εκπαιδεύονται για την αντιμετώπισή τους. Στο Εργαστήρι Φαντασίας, θα μάθουν να κατασκευάζουν χριστουγεννιάτικα καπέλα, ενώ στα Παραμύθια των Χριστουγέννων παιδαγωγός θα αφηγείται χριστουγεννιάτικες ιστορίες από όλο τον κόσμο. Τα παιδιά θα μπορούν να γράφουν τις ευχές τους σε χρωματιστά στολίδια, και να τα κρεμάνε σε αληθινά δεντράκια εξωτερικά του χώρου Φανταστικές Ευχές. Ο Εθνικός Κήπος θα λειτουργεί έως τις 6 Ιανουαρίου 2011 (ώρες 10.00 έως 17.00) με ελεύθερη είσοδο.

Στούντιο Κινητήρας
Το στούντιο «Κινητήρας» προσκαλεί παιδιά και γονείς σε μία ποιητική παράσταση και θεατρικό εργαστήρι που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Ευγενία Σιγαλού και με το Εικαστικό Θέατρο Κούκλας «Πράσσειν Άλογα» της Εμμανουέλας Καποκάκη. Συγκεκριμένα στις 9 Ιανουαρίου παρουσιάζεται μια ποιητική παράσταση για όλες τις ηλικίες με ηθοποιό και κούκλα με τίτλο "Γοργόνα, Γοργονίτσα" εμπνευσμένη από το γνωστό παραμύθι του Xανς Kρίστιαν Άντερσεν.

Την Κυριακή 9 Ιανουαρίου πραγματοποιείται «Οικογενειακό εργαστήριο κατασκευής-εμψύχωσης». Συγκεκριμένα γονείς και παιδιά (πάνω από 4 χρονών) θα κατασκευάσουν μια απλή κούκλα. Έπειτα θα μάθουν πώς να εμψυχώνουν την κούκλα και θα παίξουν σκηνές από το παραμύθι. Ωρες: 11:30, 14:30, «Κινητήρας στούντιο» (Ερεχθείου 22 Πλάκα – Ακρόπολη).