Αν και η εκκλησία δεν είναι συνήθης προορισμός για τους περισσότερους από εμάς είναι ένα από τα μέρη που, προκειμένου για το Πάσχα, οι... ειδικοί του Life style δεν θα είχαν κανένα ενδοιασμό να ονομάσουν ”hot spot”.
Πέρα όμως από το τυπικό του πράγματος, που πολλές φορές είναι αυτό που μας οδηγεί στην εκκλησία λίγα λεπτά πριν την Ανάσταση ή κατά τη διάρκεια του επιταφίου, αξίζει να θυμηθούμε ότι οι ανοιξιάτικες εκκλησιαστικές μελωδίες είναι με διαφορά οι μελωδικότερες και οι ωραιότερες του χριστιανικού έτους.
Οι τυχεροί που θα ταξιδέψουν εκτός των τειχών θα βρεθούν πιθανότατα στο κοντινότερο ή στο... ”συστημένο” εκκλησάκι του προορισμού τους. Για τους άλλους, αυτούς που θα μείνουν στην πόλη, ψάξαμε και βρήκαμε τις πιο γραφικές και ιστορικές εκκλησίες της πόλης για να εκτελέσετε με γούστο και κατάνυξη τα θρησκευτικά σας καθήκοντα.
Εχετε υπόψη σας, πως οι περισσότεροι επιτάφιοι ξεκινούν γύρω στις 7- 7.30. Ωστόσο, όπως είπαμε η παρακολούθηση της αυριανής λειτουργίας, πέραν του ότι ”αξίζει”, θα εξασφαλίσει ότι δεν θα είστε εκπρόθεσμοι.
Στην οδό Λευκωσίας, στην περιοχή της Πλατείας Αμερικής, θα συναντήσετε τον ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέα με το παρεκκλήσι της Αγίας Φιλοθέης. Είναι μια μικρή εκκλησιούλα φτιαγμένη το 15ο αιώνα, στην τοποθεσία όπου φέρεται να ξεψύχησε η Αγία Φιλοθέη. Οι παλαιότερες από τις τοιχογραφίες της, οι οποίες έχουν σε μεγάλο βαθμό συντηρηθεί, έχουν κηρυχθεί μνημείο και αξίζουν μια επίσκεψη ακόμα και σε μη πασχαλινές ημέρες.
Στην ίδια περίπου περιοχή και μέσα στο Πεδίο του Άρεως, βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι των Ταξιαρχών. Χτισμένο γύρω στο 1870, το πρώτο κτίριο του πεδίου του Άρεως χαρίζει στους πιστούς την αίσθηση της εξοχής και της ανοιξιάτικης βόλτας, περιφέροντας τον επιτάφιό του στα φαρδιές διαβάσεις του πάρκου. Μπορείτε να βρεθείτε εκεί λίγο πριν τη λειτουργία και να κάνετε έναν μικρό περίπατο ανάμεσα στα δέντρα και στα παρτέρια. Εχει και η πόλη την ”εξοχή της”.
Μιλώντας για... εξοχή, λίγα μόλις μέτρα από τον πεζόδρομο της Αποστόλου Παύλου, στο Θησείο, η Αγία Μαρίνα είναι κτισμένη στο λόφο των Νυμφών, δίπλα στην ομώνυμη βυζαντινή εκκλησία που χρονολογείται από το 12ο αιώνα και φιλοξενεί μερικές από τις ωραιότερες τοιχογραφίες της εποχής.
Ο σημερινός ναός κτίσθηκε το 1920 και διακοσμήθηκε με εντυπωσιακές τοιχογραφίες κατά τη δεκαετία του ’30. Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του, με τον μεγαλύτερο τρούλο στο κέντρο και τους τέσσερις μικρότερους γύρω από αυτόν, τον καθιστά έναν από τους πλέον περίτεχνους της περιοχής. Η μαρμαρόστρωτη πλατεία ακριβώς μπροστά συμπληρώνει ιδανικά την εικόνα, ενώ τα γραφικά δρομάκια του Θησείου συμβάλλουν τα μέγιστα στη δημιουργία κατανυκτικής ατμόσφαιρας κατά την περιφορά του επιταφίου.
Για όσους, όμως, αποζητούν μία πιο ρομαντική επιτάφια ακολουθία και έξοδο, στην ίδια περιοχή, κοντά στο σημείο όπου η οδός Διονυσίου Αεροπαγίτου γίνεται οδός Αποστόλου Παύλου, σας περιμένει το μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Αγ. Δημήτριο, γνωστό και ως Λουμπαρδιάρης. Η ανέγερσή του χρονολογείται στην Οθωμανική εποχή, ενώ με την αναστήλωση του 1955 αποκαλύφτηκαν τοιχογραφίες του 1735.
Το προσωνύμιο Λουμπαρδιάρης δόθηκε όταν, σύμφωνα με μαρτυρίες, την ημέρα του εορτασμού του Αγ. Δημητρίου, ένα κανόνι (λουμπάρδα) εξερράγη με αποτέλεσμα την ανάφλεξη της πυρίτιδας που φυλασσόταν στα μνημειώδη προπύλαια του ναού. Τα προπύλαια καταστράφηκαν εντελώς και ο ναός από τότε ονομάστηκε Λουμπαρδιάρης. Υπάρχει ωστόσο και η άποψη πως ο ναός πήρε το όνομά του από το μεγάλο κανόνι της Ακρόπολης με το οποίο ο Γιουσούφ Αγάς το 1656 επιχείρησε να τον πυρπολήσει.
Μία από τις παλαιότερες εκκλησίες της Αθήνας, η Αγία Αικατερίνη (Γαλανού και Χαιρεφώντος στην Πλάκα), συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών της τόσο στις λειτουργίε της Μεγάλης Εβδομάδας όσο και τις υπόλοιπες μέρες. Η μονή κτίστηκε τον 11ο αιώνα πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος, αλλά το 1839 ο μισοερειπωμένος λόγω της Επανάστασης ναός ανακαινίστηκε.
Αξίζει να προσέξετε τα ερείπια από τα λουτρά που λειτουργούσαν στη ρωμαϊκή εποχή στο δυτικό προαύλιο. Επίσης, στην άκρη του ναού σώζονται αρχαίοι κίονες και επιστύλιο. Ιδιαίτερα αξιόλογες είναι οι φορητές εικόνες του ναού: του Ιωάννη Προδρόμου (15ος αι. Κρητικής σχολής), της αγίας Αικατερίνης (17ος αι.) και του αγίου Σπυρίδωνα (18ος αι. Επτανησιακής σχολής).
Ποιος δεν γνωρίζει τη μικρή Καπνικαρέα στην Ερμού; Ο ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου κτίστηκε στα μέσα του 11ου αιώνα στην θέση παλαιότερης εκκλησίας που είχε ανεγείρει η αυτοκράτειρα Ευδοκία (+460). Δύο φορές αποφασίστηκε η κατεδάφισή του αλλά σώθηκε χάρη στην σθεναρή παρέμβαση του πατέρα του βασιλιά Όθωνα (1834) και του Μητροπολίτη Αθηνών Μισαήλ Α΄(1863).
Άλλος ένας ιστορικός ναός στην Αθήνα είναι αυτός της Αγίας Ειρήνης στην Αιόλου, που κατασκευάστηκε το 1845. Αξίζει να βρεθείτε εκεί, όχι μόνο γιατί η εκκλησία βρίσκεται πάνω στον πεζόδρομο και έτσι μπορεί κανείς να σταθεί στο κατώφλι της ανεμπόδιστος από αυτοκίνητα, αλλά και για την υπέροχη θέα προς την Ακρόπολη και το Ερεχθείο.
Στο πλάι της εκκλησίας υπάρχει η πλατεία της Αγίας Ειρήνης που προσφέρεται για να χωρέσει άνετα ο κόσμος που συγκεντρώνεται κατά την επιτάφια ακολουθία, η διαδρομή της οποίας θα ακολουθήσει την Ερμού με σκοπό να καταλήξει στο Σύνταγμα.
Ο Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής στην Ακαδημίας ξεχωρίζει ως πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας. Βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας και είναι ο πλησιέστερος στο οικοδομικό τετράγωνο των μεγαλύτερων πνευματικών ιδρυμάτων της χώρας (Πανεπιστήμιο, Βιβλιοθήκη, Ακαδημία). Δεν χαρακτηρίστηκε λοιπόν τυχαία από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό και καλλιτεχνικό οικοδόμημα.
Η νεκρώσιμη ακολουθία του επιταφίου της Ζωοδόχου Πηγής θα ακολουθήσει το τετράγωνο Θεμιστοκλέους -Ακαδημίας -Χαριλάου Τρικούπη -Σόλωνος -Μπενάκη.
Τέλος, δε θα μπορούσαμε να μη σας προτείνουμε τη Μητρόπολη. Ο μεγαλοπρεπής καθεδρικός ναός της Αθήνας, αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, κτίσθηκε το 1862. Η επιβλητική του πρόσοψη, σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική ομώνυμη πλατεία που τον περιβάλλει, δημιουργούν μία εικόνα κατανυκτική, που μοιάζει να απέχει έτη φωτός από το πολύβουο κέντρο της Αθήνας.
Από τις εντυπωσιακότερες ακολουθίες στην Αθήνα, ο επιτάφιος στη Μητρόπολη συνοδεύεται από τη φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων, ενώ και αυτη περιφορά καταλήγει στο Σύνταγμα, όπου συναντά τους επιταφίους των γύρω εκκλησιών.
