Διεθνείς χάντρες και πολιτισμικά καθρεφτάκια
Μια ελάχιστα ψύχραιμη ανοιχτή επιστολή προς όσους αποφάσισαν πως το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου θα γίνει τώρα (!) “διεθνές”.
Αγαπητέ κύριε Μπαλτά,
Γράφω αυτήν την ανοιχτή επιστολή για να σας ευχαριστήσω. Ειλικρινά, θέλω να σας ευχαριστήσω. Με την μετάκληση Φαμπρ στη θέση του Γιώργου Λούκου ως καλλιτεχνικού διευθυντή (συγνώμη, curator) του Φεστιβάλ Αθηνών με κάνατε ολοκληρωμένο άνθρωπο. Όχι, δεν το λέω καθόλου ειρωνικά. Μου ξυπνήσατε αισθήματα που δεν γνώριζα, όχι, δεν διανοούμουν, ότι είχα.
Με κάνατε να νιώσω εθνικίστρια, εγώ που την χρησιμοποιούσα μόνο σαν βρισιά τη λέξη –«άντε ρε παλιοεθνίκι» κάθε φορά που Έλληνας τολμούσε έστω και να ψελλίσει κάτι αμυδρά θετικό για αυτήν εδώ την χώρα.
Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου επί Λούκου ήταν μια χαρά διεθνές. Όλοι αυτοί που μας έταξε περιχαρής ο Γιαν Φαμπρ πως θα μας φέρει, ο Μπομπ Γουίλσον, ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, ο Ρομέο Καστελούτσι, όλοι τους ήταν εδώ σχεδόν κάθε χρόνο. Κι όχι απλά ήταν εδώ –ήταν και sold out, τους έβλεπαν και τους ήξεραν οι πάντες.
Οι δε συμπατριώτες του, τα ονόματα των οποίων προφέρθηκαν αργά λες και απευθύνεται σε ιθαγενείς που δεν έχουν ξαναδεί θέατρο στη ζωή τους, που ξέρουν για θέατρο μόνο τον Σταμάτη τον Φασουλή και τον Σπύρο τον Ευαγγελάτο, ήταν επίσης όλοι τους sold out πολλάκις, σε διαφορετικές χρονιές, και στο Φεστιβάλ Αθηνών και στο Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας. Ακόμα κι εγώ, που γνώστη του σύγχρονου χορού δε με λες, ξέρω μια χαρά ποιος είναι ο Sidi Larbi Cherkaoui και η Anne-Teresa de Keersmarker –έχω δει τις παραστάσεις τους στο κάστρο της Καλαμάτας, έχω ακούσει τις συζητήσεις στα πηγαδάκια πριν και μετά, χρόνια προτού ο Γιαν Φαμπρ έρθει με το συγκαταβατικό του χαμόγελο να μας φέρει χάντρες και καθρεφτάκια.
Με πειράζει λιγότερο το γεγονός πως το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου δεν θα έχει φέτος καμία ελληνική παραγωγή, πέραν των κρατικών (του Εθνικού, του ΚΘΒΕ, της ΚΟΑ και της Λυρικής) από το να μου απευθύνονται, σε εμένα και σε όλους όσους ξέρω, λες και είμαι ο ιθαγενής που ήρθαν να με εξευρωπαΐσουν. Ο ιθαγενής που δεν ξέρει από θέατρο, ή έχει μείνει δυόμιση χιλιάδες χρόνια τώρα στον Αριστοφάνη, ή δεν έχει εικόνα τι συμβαίνει κάτω από τη μύτη του, δυο ώρες πτήσης μακριά του. Το ότι ο Γιαν Φαμπρ δεν ξέρει, όπως δηλώνει, την καλλιτεχνική σκηνή της Ελλάδας, δε σημαίνει ότι εμείς δεν ξέρουμε εκείνη της χώρας του.
Προσβλήθηκα, εγώ που θεωρώ αστεία την πρεμούρα να ανήκουμε στη Δύση, που έτσι κι αλλιώς προτιμάω την Ανατολή –κι ένας λόγος γι’ αυτό είναι ότι η Ανατολή δεν προσπάθησε ποτέ να «εκπολιτίσει» κανέναν, και δεν κοίταξε ποτέ κανέναν αφ’ υψηλού. Κι αυτό, το ότι προσβλήθηκα, το θεωρώ κατόρθωμα από πλευράς σας. Τα θερμά μου συγχαρητήρια.
Ηρώ Κουνάδη
Γράφω αυτήν την ανοιχτή επιστολή για να σας ευχαριστήσω. Ειλικρινά, θέλω να σας ευχαριστήσω. Με την μετάκληση Φαμπρ στη θέση του Γιώργου Λούκου ως καλλιτεχνικού διευθυντή (συγνώμη, curator) του Φεστιβάλ Αθηνών με κάνατε ολοκληρωμένο άνθρωπο. Όχι, δεν το λέω καθόλου ειρωνικά. Μου ξυπνήσατε αισθήματα που δεν γνώριζα, όχι, δεν διανοούμουν, ότι είχα.
Με κάνατε να νιώσω εθνικίστρια, εγώ που την χρησιμοποιούσα μόνο σαν βρισιά τη λέξη –«άντε ρε παλιοεθνίκι» κάθε φορά που Έλληνας τολμούσε έστω και να ψελλίσει κάτι αμυδρά θετικό για αυτήν εδώ την χώρα.
Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου επί Λούκου ήταν μια χαρά διεθνές. Όλοι αυτοί που μας έταξε περιχαρής ο Γιαν Φαμπρ πως θα μας φέρει, ο Μπομπ Γουίλσον, ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, ο Ρομέο Καστελούτσι, όλοι τους ήταν εδώ σχεδόν κάθε χρόνο. Κι όχι απλά ήταν εδώ –ήταν και sold out, τους έβλεπαν και τους ήξεραν οι πάντες.
Οι δε συμπατριώτες του, τα ονόματα των οποίων προφέρθηκαν αργά λες και απευθύνεται σε ιθαγενείς που δεν έχουν ξαναδεί θέατρο στη ζωή τους, που ξέρουν για θέατρο μόνο τον Σταμάτη τον Φασουλή και τον Σπύρο τον Ευαγγελάτο, ήταν επίσης όλοι τους sold out πολλάκις, σε διαφορετικές χρονιές, και στο Φεστιβάλ Αθηνών και στο Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας. Ακόμα κι εγώ, που γνώστη του σύγχρονου χορού δε με λες, ξέρω μια χαρά ποιος είναι ο Sidi Larbi Cherkaoui και η Anne-Teresa de Keersmarker –έχω δει τις παραστάσεις τους στο κάστρο της Καλαμάτας, έχω ακούσει τις συζητήσεις στα πηγαδάκια πριν και μετά, χρόνια προτού ο Γιαν Φαμπρ έρθει με το συγκαταβατικό του χαμόγελο να μας φέρει χάντρες και καθρεφτάκια.
Με πειράζει λιγότερο το γεγονός πως το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου δεν θα έχει φέτος καμία ελληνική παραγωγή, πέραν των κρατικών (του Εθνικού, του ΚΘΒΕ, της ΚΟΑ και της Λυρικής) από το να μου απευθύνονται, σε εμένα και σε όλους όσους ξέρω, λες και είμαι ο ιθαγενής που ήρθαν να με εξευρωπαΐσουν. Ο ιθαγενής που δεν ξέρει από θέατρο, ή έχει μείνει δυόμιση χιλιάδες χρόνια τώρα στον Αριστοφάνη, ή δεν έχει εικόνα τι συμβαίνει κάτω από τη μύτη του, δυο ώρες πτήσης μακριά του. Το ότι ο Γιαν Φαμπρ δεν ξέρει, όπως δηλώνει, την καλλιτεχνική σκηνή της Ελλάδας, δε σημαίνει ότι εμείς δεν ξέρουμε εκείνη της χώρας του.
Προσβλήθηκα, εγώ που θεωρώ αστεία την πρεμούρα να ανήκουμε στη Δύση, που έτσι κι αλλιώς προτιμάω την Ανατολή –κι ένας λόγος γι’ αυτό είναι ότι η Ανατολή δεν προσπάθησε ποτέ να «εκπολιτίσει» κανέναν, και δεν κοίταξε ποτέ κανέναν αφ’ υψηλού. Κι αυτό, το ότι προσβλήθηκα, το θεωρώ κατόρθωμα από πλευράς σας. Τα θερμά μου συγχαρητήρια.
Ηρώ Κουνάδη
