Γιατί βλέπουμε reality TV;
Τι είναι αυτό που κάνει την reality TV τόσο εθιστική; Προσπαθούμε να εξηγήσουμε - χωρίς να κρίνουμε, προφανώς.
Η επιστροφή του Big Brother μετά από τόσα πολλά χρόνια στις οθόνες μας θα έπρεπε να μας κάνει να αναρωτηθούμε αν αλήθεια δεν έχουμε προχωρήσει καθόλου. Ακόμα και η ίδια η reality TV έχει προχωρήσει πολύ μακριά από τέτοια απλοϊκά κόνσεπτ. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε. Επειδή και νούμερα έκανε, και τα μέσα δεν σταμάτησαν να ασχολούνται μαζί του.
Τι είναι αυτό που σε κάνει (εσένα και εμάς και όλους) να μην μπορείς να σταματήσεις να βλέπεις reality TV, ενώ βαθιά μέσα σου ξέρεις ότι πρόκειται για ένα κακό προϊόν;
Την αγαπάς επειδή ικανοποιεί τις πιο απλές επιθυμίες
Δηλαδή ένταση και δράμα. Όλοι οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο ήσυχοι, δεν θα μείνουν αδιάφοροι μπροστά σε άλλους δύο ανθρώπους που έχουν πιαστεί στα χέρια. Γι’ αυτό βλέπουμε και σειρές, και ταινίες, γι’ αυτό διαβάζουμε και βιβλία. Έχουν πρωταγωνιστές που ζουν το δράμα τους, κι εμείς το καταπίνουμε αμάσητο. Αν βγάλεις αυτή την μικρή ενόχληση που λέγεται “μυθοπλασία” από την μέση, καταλαβαίνεις γιατί ένα reality show μπορεί να είναι πιο ενδιαφέρον για το κοινό.
Την αγαπάς επειδή η διαφήμιση κάνει καλά την δουλειά της
Για να φτιαχτεί ένα reality show, χρειάζονται λεφτά. Χρειάζονται πολλοί άνθρωποι, να τρέχουν συνεχώς. Και μετά χρειάζονται άπειρες ώρες στο μοντάζ—αλλά θα φτάσουμε κι εκεί. Το σημαντικό είναι ότι τα reality shows σε γενικές γραμμές είναι αρκετά ακριβές παραγωγές, για να προκαλέσουν και την ανάλογη αίσθηση. Και ειδικά σε ένα τηλεοπτικό τοπίο όπως το ελληνικό, που δεν είναι απλά μια ακόμη 40λεπτη εκπομπή, αλλά ένα κανονικότατο event που κρατάει δυόμισι και τρεις ώρες (μιας και δεν υπάρχει άλλο πρόγραμμα να προωθηθεί), οι παραγωγοί και το κανάλι ρίχνουν πάνω σε αυτό το πρόγραμμα όλες τις ελπίδες και τα λεφτά τους. Και αυτά τα λεφτά γίνονται διαφημίσεις, γίνονται ειδήσεις, γίνονται κλικς, γίνονται πολιτισμικό DNA.
Την αγαπάς επειδή μοιάζει ρεαλιστική
Ναι, ρίχνουν άπειρα λεφτά στην παραγωγή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα περάσεις τον μισό χρόνο βλέποντας τους πρωταγωνιστές άβαφους, με τις πιτζάμες, και πολύ συχνά να είναι η χειρότερη εκδοχή του εαυτού τους. Ξεμαλλιάσματα, βρισιές, πισώπλατες μαχαιριές και εξομολογήσεις με δάκρυα ήταν πάντα αναγκαία συστατικά του τηλεοπτικού δράματος. Απλά αυτό είναι ένα δράμα που δεν έχει βάλει ακόμα το μακιγιάζ του, και σου θυμίζει τον εαυτό σου.
Την αγαπάς επειδή και το μοντάζ κάνει καλά την δουλειά του
Η μέρα έχει 24 ώρες. Οι διαγωνιζόμενοι έχουν μια κάμερα πάνω τους 24 ώρες, για μήνες στην σειρά. Είναι πολύ υλικό για να προβληθεί, ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα. Συνεπώς πρέπει κάτι να κοπεί. Πρέπει κάποιοι διαγωνιζόμενοι να κερδίσουν περισσότερο χρόνο. Κάποιοι άλλοι θα έχουν πρόβλημα με αυτό. Και κάπως έτσι, οι μοντέρ ενός reality show αποφασίζουν και σχηματίζουν με ποιες από τις περσόνες που θα δούμε αυτή την σεζόν θα ασχοληθούμε περισσότερο, το δράμα τους και τα ξεσπάσματά τους και – αν όλα πάνε όπως πρέπει – την δημόσια αποκαθήλωσή τους. Και, ναι, το να είσαι μοντέρ σε reality show ίσως να είναι η πιο σατανική δουλειά.
Την αγαπάς επειδή σε βοηθά να ξεφύγεις…
…και αυτός ίσως να είναι ο πιο υγιής τρόπος για να την απολαύσεις. Να αναγνωρίζεις ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω από κενή διασκέδαση, η οποία δεν έχει να σου προσφέρει κάτι ουσιώδες.
Τι είναι αυτό που σε κάνει (εσένα και εμάς και όλους) να μην μπορείς να σταματήσεις να βλέπεις reality TV, ενώ βαθιά μέσα σου ξέρεις ότι πρόκειται για ένα κακό προϊόν;
Την αγαπάς επειδή ικανοποιεί τις πιο απλές επιθυμίες
Δηλαδή ένταση και δράμα. Όλοι οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο ήσυχοι, δεν θα μείνουν αδιάφοροι μπροστά σε άλλους δύο ανθρώπους που έχουν πιαστεί στα χέρια. Γι’ αυτό βλέπουμε και σειρές, και ταινίες, γι’ αυτό διαβάζουμε και βιβλία. Έχουν πρωταγωνιστές που ζουν το δράμα τους, κι εμείς το καταπίνουμε αμάσητο. Αν βγάλεις αυτή την μικρή ενόχληση που λέγεται “μυθοπλασία” από την μέση, καταλαβαίνεις γιατί ένα reality show μπορεί να είναι πιο ενδιαφέρον για το κοινό.
Την αγαπάς επειδή η διαφήμιση κάνει καλά την δουλειά της
Για να φτιαχτεί ένα reality show, χρειάζονται λεφτά. Χρειάζονται πολλοί άνθρωποι, να τρέχουν συνεχώς. Και μετά χρειάζονται άπειρες ώρες στο μοντάζ—αλλά θα φτάσουμε κι εκεί. Το σημαντικό είναι ότι τα reality shows σε γενικές γραμμές είναι αρκετά ακριβές παραγωγές, για να προκαλέσουν και την ανάλογη αίσθηση. Και ειδικά σε ένα τηλεοπτικό τοπίο όπως το ελληνικό, που δεν είναι απλά μια ακόμη 40λεπτη εκπομπή, αλλά ένα κανονικότατο event που κρατάει δυόμισι και τρεις ώρες (μιας και δεν υπάρχει άλλο πρόγραμμα να προωθηθεί), οι παραγωγοί και το κανάλι ρίχνουν πάνω σε αυτό το πρόγραμμα όλες τις ελπίδες και τα λεφτά τους. Και αυτά τα λεφτά γίνονται διαφημίσεις, γίνονται ειδήσεις, γίνονται κλικς, γίνονται πολιτισμικό DNA.
Την αγαπάς επειδή μοιάζει ρεαλιστική
Ναι, ρίχνουν άπειρα λεφτά στην παραγωγή. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα περάσεις τον μισό χρόνο βλέποντας τους πρωταγωνιστές άβαφους, με τις πιτζάμες, και πολύ συχνά να είναι η χειρότερη εκδοχή του εαυτού τους. Ξεμαλλιάσματα, βρισιές, πισώπλατες μαχαιριές και εξομολογήσεις με δάκρυα ήταν πάντα αναγκαία συστατικά του τηλεοπτικού δράματος. Απλά αυτό είναι ένα δράμα που δεν έχει βάλει ακόμα το μακιγιάζ του, και σου θυμίζει τον εαυτό σου.
Την αγαπάς επειδή και το μοντάζ κάνει καλά την δουλειά του
Η μέρα έχει 24 ώρες. Οι διαγωνιζόμενοι έχουν μια κάμερα πάνω τους 24 ώρες, για μήνες στην σειρά. Είναι πολύ υλικό για να προβληθεί, ακόμα και για τα ελληνικά δεδομένα. Συνεπώς πρέπει κάτι να κοπεί. Πρέπει κάποιοι διαγωνιζόμενοι να κερδίσουν περισσότερο χρόνο. Κάποιοι άλλοι θα έχουν πρόβλημα με αυτό. Και κάπως έτσι, οι μοντέρ ενός reality show αποφασίζουν και σχηματίζουν με ποιες από τις περσόνες που θα δούμε αυτή την σεζόν θα ασχοληθούμε περισσότερο, το δράμα τους και τα ξεσπάσματά τους και – αν όλα πάνε όπως πρέπει – την δημόσια αποκαθήλωσή τους. Και, ναι, το να είσαι μοντέρ σε reality show ίσως να είναι η πιο σατανική δουλειά.
Την αγαπάς επειδή σε βοηθά να ξεφύγεις…
…και αυτός ίσως να είναι ο πιο υγιής τρόπος για να την απολαύσεις. Να αναγνωρίζεις ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω από κενή διασκέδαση, η οποία δεν έχει να σου προσφέρει κάτι ουσιώδες.
