Οι φίρμες που χρεοκόπησαν: Μια ντουζίνα… ελληνικά κανόνια

του Γιώργου Κόκουβα

Μέχρι χθες θεωρούνταν οι πλέον επιτυχημένοι επιχειρηματίες της χώρας. Οι περισσότεροι από αυτούς σύχναζαν στις «ατσαλάκωτες» βραδιές βραβεύσεων των ανδρών της χρονιάς και δεν αποκλείεται να έφευγαν και με βραβείο. Μέχρι που ήρθε η κρίση, και το τσαλάκωμα έγινε μόδα.

Ή καλύτερα ίωση. Δεν εξηγείται αλλιώς ο καταιγισμός των αιτήσεων μέχρι πρότινος «πρότυπων» επιχειρήσεων για υπαγωγή στο άρθρο 99, που αφορά την εξυγίανση των εταιριών (λέγε με τελευταία ευκαιρία μήπως και γλιτώσουμε την χρεοκοπία). Η φράση «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» μπορεί να μην ακούστηκε (τυπικά) στο Κοινοβούλιο, ακούστηκε όμως στα γραφεία εταιριών που ανακοίνωναν στους εργαζομένους τους ότι έρχονται απολύσεις/λουκέτα/άρθρα 99. Θυμηθείτε μαζί μας τους ισχυρούς που… έπεσαν από ψηλά.

*Ο Τύπος ερρίφθη
Η αρχή έγινε με την ΙΜΑΚΟ και έκανε ήχο τόσο δυνατό που ξύπνησε όλη την Ελλάδα, κάνοντάς την να μιλάει για τον «θάνατο του lifestyle». Ο Πέτρος Κωστόπουλος έγραψε τον επικήδειο για τα glossy περιοδικά του και ο πόλεμος στον υπόλοιπο τύπο για το κατά πόσο είναι δίκαιη η επίθεση εις βάρος του και ο ορισμός του ως αποδιοπομπαίου τράγου για δύο δεκαετίες γεμάτες φαγοπότι άναψε για τα καλά.

Και εκεί που πιστέψαμε πως το σκηνικό ηρέμησε, ο έτερος «κολοσσός» των mainstream περιοδικών είδε επίσης το ταμείο να βγαίνει μείον και πήρε με την σειρά του τον δρόμο προς την ανακύκλωση χαρτιού: Οι εκδόσεις Λυμπέρη είδαν τους τίτλους τέλους, που είχαν την μορφή μιας δακρύβρεχτης επιστολής προς τους εργαζομένους οι οποίοι έβλεπαν πια μπροστά τους την πόρτα του ΟΑΕΔ, με την διασφάλιση πως ό,τι κι αν γίνει θα λάβουν τα δεδουλευμένα τους. Η τύχη των δεδουλευμένων ακόμη αγνοείται, και οι εργαζόμενοι στις εκδόσεις προ ολίγων ημερών κυκλοφορούσαν με πανό στα βόρεια προάστια αναζητώντας την εκδοτική δικαιοσύνη.

Είχε προηγηθεί πριν λίγο καιρό το λουκέτο της Ελευθεροτυπίας, μετά από θρίλερ διαπραγματεύσεων και ένα συγκινητικό κυριακάτικο φύλλο που συγκέντρωνε τις απόψεις δεκάδων διάσημων προσώπων που ανέλυαν «γιατί δεν πρέπει να χαθεί η Ελευθεροτυπία». Ευτυχώς, μετά από αρκετούς μήνες, η Ελευθεροτυπία βρίσκεται και πάλι στα περίπτερα, και ευχόμαστε να παραμείνει ζωντανή. Όχι όπως το ALTER, η περίπτωση του οποίου απασχόλησε τον Δεκέμβριο του 2011 όλους όσους κάνοντας ζάπινγκ έπεσαν πάνω στο γνωστό τραγουδάκι «Μου χρωστάς, δεν σου χρωστάω». Ο τηλεοπτικός σταθμός του ομίλου Κουρή αποφάσισε να πατήσει για πάντα το off αλλά οι εργαζόμενοι δεν το έβαλαν κάτω, κάνοντας κατάληψη στο κανάλι, οι ιθύνοντες του οποίου επιδόθηκαν σε ένα όχι και τόσο όμορφο πόλεμο με τους πρώτους, που κρατά μέχρι και σήμερα.

*Χρεοκοπία… με στιλ
«Δεν είμαι φοροφυγάς, είμαι φορο-οφειλέτης», φώναζε προ ολίγων ημερών σε τηλεοπτική εκπομπή μέσα από τις φυλακές, όπου κρατείται, ο Λάκης Γαβαλάς. Τα τελευταία δύο χρόνια είδε τα οικονομικά της φίρμας .LAK να μην είναι ιδιαίτερα ευοίωνα, είδε τις χειροπέδες των αστυνομικών να αντικαθιστούν τα στιλάτα accessories του τρεις φορές, έμαθε απ’ έξω και ανακατωτά τους ορόφους της ΓΑΔΑ και τελικά βρέθηκε στον Κορυδαλλό για οφειλές φόρων προς το δημόσιο, ενώ όσοι έχουν ακόμη ρούχα με την επωνυμία του τα φυλάνε ως… συλλεκτικά.

Αυτόν τον Ιανουάριο, στην παρέα των εταιριών ένδυσης που αγάπησαν τον αριθμό «99» προστέθηκαν τα Sprider Stores, τα οποία εδώ και χρόνια έδειχναν να επεκτείνονται με γοργούς ρυθμούς, να ανοίγουν συνεχώς καινούρια υποκαταστήματα και να συνεργάζονται με τραγουδιστές superstars που αποφάσισαν να… ράψουν ρούχα, αλλά ξαφνικά έπεσαν στην δίνη ενός σκανδάλου με πυρκαγιές σε αποθήκες τους, οι οποίες εγείρουν υποψίες για ασφαλιστικά οφέλη. Η πρόσφατη αίτησή τους για υπαγωγή στο άρθρο 99 είναι ακόμη υπό εξέταση.

Το ίδιο ισχύει και για την αίτηση των καταστημάτων FOKAS, που μετά από επτά δεκαετίες ιστορίας σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα και άλλες πόλεις της Ελλάδας, είδαν τα δάνεια να συσσωρεύονται και τις πωλήσεις να συρρικνώνονται, με αποτέλεσμα να ανακοινώσουν πως κινδυνεύουν με λουκέτο. Οι εργαζόμενοι φυσικά ήταν ήδη υποψιασμένοι, καθώς, σύμφωνα με δηλώσεις τους, αρκετοί είχαν μείνει απλήρωτοι για έξι ως και… δεκαοκτώ μήνες.

*Οι όμορφες επιχειρήσεις, άδοξα καίγονται
Ποιος δεν είχε διαβάσει περισσότερες από δέκα φορές το όνομα «Babis Vovos» στους γυάλινους πύργους της Κηφισίας όσο την ανέβαινε, δείγμα του μεγάλου οράματος του επιχειρηματία ο οποίος ήθελε να γεμίσει την γνωστή λεωφόρο με τα «κάστρα» του; Από τα «κάστρα» του Αμαρουσίου συνέλαβαν τον επιχειρηματία τον περασμένο Νοέμβριο, για χρέη ύψους 1,1 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ τελικά αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, μόνο και μόνο για να δει την αίτηση της εταιρίας του για υπαγωγή στο άρθρο 99 να απορρίπτεται την περασμένη Πέμπτη – και το θρίλερ συνεχίζεται.

Ακόμη μεγαλύτερο κινηματογραφικό ενδιαφέρον είχε η περίπτωση του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, του επιχειρηματία που ρίσκαρε και έχασε, φλερτάροντας με την παρανομία, η οποία αποδείχθηκε τεραστίων διαστάσεων: Κατηγορείται πλέον για υπεξαίρεση άνω των 700 εκατομμυρίων ευρώ από την τράπεζα PROTON, ενώ το σκάνδαλο έγινε ακόμη χειρότερο λόγω των υποψιών ότι προσπαθεί να εκμεταλλευτεί υποτιθέμενα προβλήματα υγείας του ώστε να αποφύγει την σύλληψη.

*Στα… καλά καθούμενα
Το άρθρο 99 ήρθε και στρογγυλοκάθισε στις πολυθρόνες ελληνικών εταιριών επίπλων, που μέχρι και την τελευταία στιγμή εμφανίζονταν ανταγωνιστικές προς διεθνείς κολοσσούς. Το φθινόπωρο του 2012 μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί το πιο «βαρύ» για τις επιχειρήσεις αυτού του τύπου, αφού και η NEOSET και η SATO, παρά τις προσπάθειες της διοίκησής τους, υπέγραψαν την αίτηση με τον γνώριμο πλέον διψήφιο αριθμό. Οι υποθέσεις τους πρόκειται να εκδικαστούν τον επόμενο μήνα, ενώ αργότερα αναμένονται και οι αποφάσεις για την αντίστοιχη αίτηση της εταιρίας ALEX PAK. Δεκαέξι από τα τριάντα τρία καταστήματα της εταιρίας έκλεισαν, ενώ οι εναπομείναντες εργαζόμενοι είδαν την διοίκηση να τους επιβάλει μέτρα όπως η εκ περιτροπής εργασία για δύο ή τρεις ημέρες την εβδομάδα. Στις 16 Ιανουαρίου, μερίδα εργαζομένων στην εταιρία διεκδίκησε νομικά και κατόρθωσε να εξασφαλίσει την αναγκαστική εκτέλεση και είσπραξη των δεδουλευμένων.

Αυτό άλλωστε είναι ίσως και το σημαντικότερο που πρέπει να κοιτάζουμε σε περιπτώσεις σαν αυτές. Μπορεί κάθε πτώση ενός μεγάλου και τρανού επιχειρηματία να αποτελεί μια σύγχρονη «τραγωδία της κρίσης» με μπόλικο gossip και πιπεράτα παρασκήνια να την συνοδεύουν, αλλά πίσω από αυτήν κρύβεται η πραγματική τραγωδία, αυτή εκατοντάδων εργαζομένων που, απλώς, δεν είναι πια εργαζόμενοι.

*Σημείωση: Ορισμένες από τις επιχειρήσεις που αναφέρονται παραπάνω έχουν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στο άρθρο 99, αλλά δεν έχουν εκδικαστεί οι υποθέσεις τους. Το παρόν δημοσίευμα δεν μελετά το κατά πόσο πτώχευσαν «τυπικά», αλλά τις συμπεριλαμβάνει ως ένδειξη μιας επιχειρηματικής «Ελλάδας» που εκθρονίζεται βίαια.