Ξένες γλώσσες: Διαλέγοντας στον Πύργο της Βαβέλ

του Γιώργου Κόκουβα

Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που οι όροι Lower και Proficiency μπήκαν στο καθημερινό λεξιλόγιο του Έλληνα και καθόριζαν την μοίρα και το επίπεδο κατάρτισης του εφήβου, ο οποίος ετοιμαζόταν να βγει στην παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα της Ελλαδίτσας.

Η Ελληνίδα μάνα, αφού πέρασε την «Τι-θα-απογίνεις-χωρίς-ένα-Lower;» εποχή της γκρίνιας, αναγκάζεται πλέον να εντάξει στο ρεπερτόριό της τους όρους των αντίστοιχων γερμανικών, λατινογενών και ανατολικών γλωσσών, καθώς οι προσφερόμενες επιλογές πολλαπλασιάζονται και μαθητές αλλά και ενήλικες έχουν να επιλέξουν από ευρεία γκάμα μαθημάτων.

Το παζλ των σύγχρονων γλωσσών
Η αγγλική γλώσσα παραμένει βασική επιλογή, έχοντας κατακτήσει μία θέση στην εκ των ων ουκ άνευ παιδεία των Ελλήνων. Τα Γαλλικά και τα Γερμανικά απασχόλησαν επίσης την πλειοψηφία των τελευταίων γενιών, θεωρούμενα σημαντικά εφόδια για το βιογραφικό τους και για ένα πιθανό άνοιγμα καριέρας στο εξωτερικό, ενώ και η ιταλική και ισπανική γλώσσα βρήκαν αρκετούς λάτρεις στην χώρα μας.

Αυτό που αλλάζει όμως την τελευταία πενταετία είναι η άνοδος στην προτίμηση του γλωσσομαθούς κοινού των «εναλλακτικών» γλωσσών. Τα Ρωσικά, τα Κινέζικα, τα Τουρκικά και γενικά οι γλώσσες των νέων δυνάμεων στο παγκόσμιο σκηνικό κερδίζουν έδαφος στην εξωσχολική εκπαίδευση των Ελλήνων, για πολλούς και διάφορους λόγους.

Γιατί να μάθω ξένες γλώσσες;
Ο εμπλουτισμός του βιογραφικού είναι μία από τις κυριότερες αιτίες ενασχόλησης με μία ξένη γλώσσα. Ιδιαίτερα σε μία εποχή, στην οποία έχουν κορεστεί οι «παραδοσιακές» κεντρικο-ευρωπαϊκές γλώσσες, αναδύονται νέες επιλογές, στις οποίες καταφεύγουν οι νέοι για να ξεχωρίσουν από τους υπόλοιπους στον επαγγελματικό τομέα.

Τα μεταπτυχιακά στο εξωτερικό αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της κατάρτισης πολλών νέων. Προαπαιτούμενο των μεταπτυχιακών σπουδών, όμως, είναι η κατοχή διπλωμάτων γλωσσικής επάρκειας για τις χώρες όπου καταφεύγουν οι πτυχιούχοι. Η ανάγκη της σχετικής προετοιμασίας στέλνει, λοιπόν, τους επίδοξους καριερίστες στα φροντιστήρια ή στα ιδιαίτερα μαθήματα.

Τέλος, υπάρχει και ένα ποσοστό ενδιαφερομένων, οι οποίοι επιθυμούν να μάθουν μία γλώσσα, εξαιτίας της αγάπης τους για την αντίστοιχη κουλτούρα.

Ποια ξένη γλώσσα να προτιμήσω;
Βολιδοσκοπώντας το κλίμα της ελληνικής πραγματικότητας, μιλήσαμε με εκπροσώπους φροντιστηρίων και φορέων εκμάθησης ξένων γλωσσών, για να μας πληροφορήσουν για τις δημοφιλείς γλώσσες και το αντίστοιχο κόστος των μαθημάτων.

Ο κ. Ιωάννης Κογκετσίδης, γραμματέας του Διδασκαλείου Ξένων Γλωσσών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγητής Αγγλικών, μας πληροφορεί για την κατάταξη των προτιμήσεων των Ελλήνων φοιτητών: «Την μεγαλύτερη ζήτηση στο Διδασκαλείο την περσινή χρονιά είχε η ισπανική γλώσσα. Δεύτερη ήρθε η Αγγλική, τρίτη η Ιταλική, τέταρτη η Γερμανική, και ακολουθούν τα Γαλλικά, τα Ιαπωνικά, τα Κινέζικα, τα Αραβικά, τα Ρωσικά και τα Τουρκικά».

Το Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών τελεί υπό την άμεση εποπτεία του πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πελεγρίνη και προσφέρει μαθήματα περίπου 26 γλωσσών, με χαμηλά δίδακτρα για φοιτητές, αλλά και για απλούς πολίτες και επαγγελματίες. «Περίπου 3.500 φοιτητές επέλεξαν πέρυσι το Διδασκαλείο για την εκμάθηση κάποιας ξένης γλώσσας», μας λέει ο κ.Κογκετσίδης και συμπληρώνει: «Η προτίμηση στις γλώσσες των χωρών της κεντρικής Ευρώπης κινούνται στα ίδια επίπεδα τα τελευταία χρόνια, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που επιλέγουν πιο σπάνιες γλώσσες για να διαφοροποιηθούν».

Την τάση των Ελλήνων να αγκαλιάσουν τις «νέες» γλώσσες επιβεβαιώνουν και οι υπεύθυνοι του φροντιστηριακού οργανισμού «Perugia-Τίνα Ζωγοπούλου», κ. Ορέστης Δούσης και κα Τίνα Ζωγοπούλου. «Τα Ιταλικά και τα Ισπανικά έχουν κορεστεί, καθώς οι Έλληνες τα αγκάλιασαν εδώ και τριάντα χρόνια. Την τελευταία πενταετία παρατηρείται αύξηση του ενδιαφέροντος για τα Τουρκικά, τα Ρωσικά και τα Κινεζικά, που επιλέγονται ως ασυνήθιστες γλώσσες από φοιτητές, επαγγελματίες, ακόμα και συνταξιούχους», μας λένε. Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του φροντιστηρίου, η διαφορά στην φιλοσοφία και στην δομή των «ανεξερεύνητων» γλωσσών είναι που τις κάνει πιο ελκυστικές.

Γλώσσες και Κρίση
Η οικονομική κρίση είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει το σκηνικό της γλωσσομάθειας στην χώρα μας. Ωστόσο, η κρίση έχει δύο όψεις: Από τη μία η «τσέπη» του Έλληνα έχει πλέον περιορισμένες δυνατότητες, από την άλλη, όμως, η εκπαίδευση αποτελεί εγγύηση για την επαγγελματική αποκατάσταση, γι’ αυτό και ένα βιογραφικό πλούσιο σε προσόντα γίνεται στόχος για τους σημερινούς νέους, οι οποίοι στρέφονται στις ξένες γλώσσες.

«Υπάρχει μεγάλη κρίση, αλλά ως επαγγελματίες πρέπει να την διαχειριστούμε ώστε να ανατρέψουμε την κατάσταση», λέει χαρακτηριστικά η υπεύθυνη του φροντιστηρίου Γερμανικών «Friedrich Schiller», κα Άννα Ντερβίση. «Άλλωστε η παιδεία είναι ο τελευταίος τομέας στον οποίο κάνουν περικοπές οι Έλληνες γονείς», υπογραμμίζει.

Η οικονομική περίσταση φέρνει αντίστοιχα την μείωση των διδάκτρων ή κάποιες προσφορές, σαν αντίδραση των επαγγελματιών του χώρου στην κρίση του πορτοφολιού του Έλληνα. Ευκολίες πληρωμής, μείωση τιμών, έκπτωση σε δεύτερη ξένη γλώσσα ή σε δεύτερο μέλος της ίδιας οικογένειας είναι μερικές μόνο από τις κινήσεις των φροντιστηρίων ξένων γλωσσών για να διευκολύνουν τους μαθητές τους.

Πού να μάθω ξένες γλώσσες;
Αφού αποφασίσατε ποια ξένη γλώσσα θέλετε να μιλήσετε άπταιστα εσείς ή το παιδί σας, αναρωτιέστε ποιες είναι οι επιλογές σας σε έμψυχο εκπαιδευτικό υλικό. Φροντιστήριο, ιδιαίτερα, ή κάτι άλλο;

«Το κλίμα μιας τάξης φροντιστηρίου ευνοεί τον προφορικό λόγο, καθώς οι μαθητές ωθούνται σε συζήτηση μεταξύ τους», αναφέρει ο κ. Ορέστης Δούσης, υπεύθυνος του φροντιστηρίου «Perugia-Τίνα Ζωγοπούλου». Η τάξη προκαλεί τα μέλη της να βελτιωθούν, προχωρώντας παράλληλα στην κατάκτηση της γλώσσας, ενώ ταυτόχρονα το οικονομικό κόστος είναι μικρότερο.

Επιπλέον, υπάρχει και η επιλογή των ιδιαίτερων μαθημάτων. Η προοπτική της «πριβέ» εκμάθησης μιας γλώσσας ίσως κοστίζει παραπάνω, αλλά η εστίαση γίνεται στις δικές σας ανάγκες και δυνατότητες αποκλειστικά. Το ιδιαίτερο αποτελεί μία διέξοδο για τους φοιτητές ή τους μεγαλύτερους σε ηλικία ενδιαφερόμενους, στους οποίους κακοφαίνεται να επιστρέψουν στην «σχολική τάξη».

«Στην ηλικία μου, θεωρώ πως είναι προτιμότερα τα ιδιαίτερα, γιατί στα φροντιστήρια πιθανώς να υπάρχουν και μικρότερες ηλικίες που έχουν διαφορετικές απορίες και πιο “σχολική” συμπεριφορά» μας λέει η Δήμητρα, 23 ετών, που ξεκίνησε ιδιαίτερα μαθήματα Αγγλικών, για να προετοιμαστεί για το Proficiency. «Για δεκαέξι ώρες τον μήνα πληρώνω 140 ευρώ», επισημαίνει.

Ποια πρέπει να είναι τα κριτήριά σας, όμως, στην επιλογή του φροντιστηρίου ή του καθηγητή σας; Η εμπειρία του καθηγητή παίζει μεγάλο ρόλο, κάτι που μπορεί να ελεγχθεί από τις πληροφορίες στις ιστοσελίδες των φροντιστηρίων. Πριν διαλέξετε το κοντινότερο φροντιστήριο της γειτονιάς, καλό είναι να τσεκάρετε τα sites αρκετών από αυτά για να ενημερωθείτε για το βιογραφικό των εκπαιδευτικών, την εμπειρία, τις εγκαταστάσεις κλπ.

Πολλά sites φροντιστηρίων, μάλιστα, δημοσιεύουν feedback από παλιούς σπουδαστές τους, που ίσως να είναι κατατοπιστικό για τους ενδιαφερόμενους. Με ανάλογο τρόπο, αλλά αυτή τη φορά από στόμα σε στόμα, λειτουργεί και η διάδοση των καλών καθηγητών για ιδιαίτερα. Ρωτήστε γνωστούς σας που έκαναν παλιότερα κάποιο ιδιαίτερο μάθημα, και αν έμειναν ευχαριστημένοι, ζητήστε τα στοιχεία του καθηγητή.

Μία φρέσκια ιδέα στον χώρο των ιδιωτικών μαθημάτων είναι η ψηφιακή κοινότητα εκπαιδευτικών και μαθητών που δημιούργησε το Saini.gr, όπου μπορείτε να βρείτε εύκολα τον καθηγητή που ταιριάζει στις οικονομικές και χρονικές δυνατότητές σας.

Ενδεικτικά, αναφέρουμε παρακάτω τις τιμές κεντρικών φροντιστηρίων ξένων γλωσσών:
- Το φροντιστήριο «Perugia-Τίνα Ζωγοπούλου» (Λόντου 8 και Σόλωνος 116, τηλ. 2103803193) διατηρεί τμήματα Ιταλικών και Ισπανικών στην τιμή των 70ευρώ τον μήνα και Τουρκικών, Ρωσικών και Κινεζικών με 90ευρώ τον μήνα. Αν επιλέξετε να μάθετε μία επιπλέον γλώσσα, θα έχετε σ’ αυτήν έκπτωση 50%.
- Αν το παιδί σας ετοιμάζεται να μπει για πρώτη φορά στον «χορό» των Αγγλικών, στο φροντιστήριο «Όμηρος» (Στουρνάρη 35 και Τζωρτζ, τηλ. 2103841788) θα πληρώσετε 55ευρώ τον μήνα για την πρώτη «junior» τάξη της Αγγλικής γλώσσας.
- Για την εκμάθηση Γερμανικών, στο φροντιστήριο «Friedrich Schiller» (Σόλωνος 112, τηλ. 2103838442) τα υπερεντατικά μαθήματα θα σας στοιχίσουν 150ευρώ τον μήνα, ενώ γίνονται και ευκολίες πληρωμής.
- Το Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Αθηνών,  με 26 προσφερόμενες γλώσσες (από Ισπανικά και Ιαπωνικά, ως… Κοπτικά και Περσικά) από καταρτισμένους καθηγητές και με χορήγηση βεβαίωσης, κάνει ειδικές τιμές σε φοιτητές, αλλά διατηρεί χαμηλά δίδακτρα και για όλους τους γλωσσομαθείς, που ξεκινούν από 315 και 400 ευρώ τον χρόνο αντίστοιχα. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τα μαθήματα του Διδασκαλείου εδώ.
- Το Τμήμα Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη (Μπενάκη 38 και Στ.Δέλτα, τηλ.2108079878 και 2108081896) διοργανώνει σειρά μαθημάτων για την εκμάθηση Τουρκικής γλώσσας, Οθωμανικής γραφής και Περσικής Γλώσσας (farsi). Η διδασκαλία γίνεται από τους ειδικευμένους καθηγητές Θάνο Ζαράγκαλη και Mohamed Panachi. Τα μαθήματα θα διεξάγονται κάθε Δευτέρα, από τις 4/10/2010 ως τον Μάιο του 2011, ενώ τα δίδακτρα για κάθε ενότητα ξεχωριστά, ανέρχονται στα € 450 για όλο το διδακτικό έτος, με ειδική τιμή για φοιτητές.

Αξίζει να αναφέρουμε αυτό που μας είπαν οι περισσότεροι εκπρόσωποι των κέντρων εκμάθησης ξένων γλωσσών: Κάθε έτος σπουδών αντιστοιχεί στην κατάκτηση ενός διπλώματος. Το πόσα χρόνια χρειάζονται για να κατακτηθεί η «κορυφή» και να μιλάτε με την ευφράδεια διπλωμάτη μία ξένη γλώσσα, εξαρτάται από την γλώσσα που επιλέξατε, το επίπεδο δυσκολίας της και τη δική σας… αφοσίωση.